Οι διαιτητικές (φυτικές) ίνες επηρεάζουν την ενεργειακή ισορροπία μέσω των φυσικό-χημικών τους ιδιοτήτων, βοηθώντας στην πρόωρη κατανόηση της αίσθησης κορεσμού και στην ενίσχυσή της. Η κατανάλωση φυτικών ινών στο καθημερινό διαιτολόγιο, φαίνεται ότι βοηθά στον έλεγχο της όρεξης και στη μείωση της ενεργειακής πρόσληψης, μειώνοντας το αίσθημα της πείνας.
Τι είναι η Β-γλυκάνη;
Η β-γλυκάνη είναι ένας φυσικός δύσπεπτος πολυσακχαρίτης, δηλαδή μια φυτική ίνα και μάλιστα ευδιάλυτη. Η χημική μορφή της β-γλυκάνης αποτελείται από μόρια γλυκόζης στη σειρά, συνδεδεμένα μεταξύ τους με β δεσμούς.
Η β-γλυκάνη βρίσκεται στη φύση σε πολλά φυτικά προϊόντα και κυρίως στη βρώμη και στα προϊόντα της, δηλαδή στο πίτουρο και στο αλεύρι της βρώμης. Το κριθάρι, επίσης, έχει μεγάλη περιεκτικότητα σε β-γλυκάνη. Επιπλέον, βρίσκεται και σε άλλα φυτικά προϊόντα, όπως στο στάρι, στη σίκαλη, ακόμα και στο ρύζι, αλλά σε χαμηλές ποσότητες.
Εδώ και αρκετά χρόνια, οι γλυκάνες ερευνώνται για την ιδιότητά τους να ενισχύουν το ανοσολογικό μας σύστημα, ενεργοποιώντας τα φαγοκύτταρα, τα Τ και Β κύτταρα, αλλά και τις κυτοκίνες. Φαίνεται να βελτιώνουν την κατάσταση του ανοσοποιητικού συστήματος και να το αφυπνίζουν ώστε να αντιδρά ενάντια στους ξένους εισβολείς όπως είναι τα βακτηρίδια, οι ιοί, οι μύκητες, αλλά και τα παράσιτα, ενισχύοντας τη δράση των μακροφάγων κυττάρων και αυξάνοντας επίσης την παραγωγή των κυτοκινών.
Επιδράσεις της β-γλυκάνης στην υγεία
Μείωση επίπεδων χοληστερόλης
Πολλές έρευνες που πραγματοποιήθηκαν, συμπέραναν πως οι φυτικές ίνες όπως το πίτουρο βρώμης, βελτιώνουν το λιπιδαιμικό προφίλ. Οι μηχανισμοί με τους οποίους δρουν οι διαλυτές β-γλυκάνες στα λιπίδια αίματος είναι οι εξής:
- Δημιουργούν ένα είδος ζελατίνης μέσα στο έντερο, η οποία δεσμεύει τη χοληστερόλη και δεν επιτρέπει την απορρόφησή της από το έντερο.
- Δεσμεύουν τα χολικά οξέα στο λεπτό έντερο, με αποτέλεσμα την μείωση της χοληστερόλης στον ορό.
- Μέσω της ζύμωσης από τα βακτήρια του παχέος εντέρου, αναστέλλουν την σύνθεση της χοληστερόλης.
Μείωση της εναπόθεσης λίπους
Είναι γνωστό, πως το διατροφικό λίπος ευνοεί την παχυσαρκία. Το GIP είναι ένα πεπτίδιο που εκκρίνεται από το γαστρεντερικό σύστημα. Οι δράσεις του στην παχυσαρκία είναι η αύξηση της δραστηριότητας της λιποπρωτεϊνικής λιπάσης, όπως και η αύξηση της εναπόθεσης των ελεύθερων λιπαρών οξέων μέσα στο λιποκύτταρο. Μελετώντας την επίδραση των ψωμιών που περιέχουν β-γλυκάνη στο GIP, βρέθηκε πως η β-γλυκάνη συμβάλλει στην παραγωγή σημαντικά χαμηλότερων επίπεδων GIP, δηλαδή πολύ λιγότερων ελεύθερων λιπαρών οξέων να εισέλθουν στα λιποκύτταρα για να εναποτεθούν σε αυτά.
Επιδράσει στη γλυκόζη αίματος
Το πεπτίδιο GLP-1 είναι γνωστό για την ευνοϊκή του επίδραση στη γλυκαιμία. Όμως, το GLP-1 έχει και άλλες δράσεις, όπως ότι μειώνει το ρυθμό κένωσης του στομάχου, να μειώνει το αίσθημα της πείνας και να αυξάνει το αίσθημα του κορεσμού, με αποτέλεσμα να προκαλείται μείωση του σωματικού βάρους. Παρατηρήθηκε λοιπόν, ότι το ψωμί με υψηλή περιεκτικότητα σε β-γλυκάνη προκαλεί σημαντικά αυξημένα μεταγευματικά επίπεδα GLP-1 στο αίμα και, το σημαντικότερο ίσως, για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Συμπέρασμα
Φαίνεται λοιπόν, πως το πεδίο δράσης της β-γλυκάνης είναι ευρύ. Σίγουρα απαιτείται περαιτέρω έρευνα πάνω στις δράσεις της β-γλυκάνης, ούτως ώστε μελλοντικά η χρήση της να γίνεται πιο εκτεταμένα.
