«Ρίξτε το βάρος» στην τακτική σωματική άσκηση αντί να προσπαθείτε να ρίξετε το βάρος σας, δηλώνει ο Steven Blair, καθηγητής στην Arnold Σχολή Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου της Νότιας Καρολίνας στο τμήμα Φυσικής Αγωγής .
Ο Αμερικανός καθηγητής σε συνέντευξή του στη δημοσιογράφο Μίνα Ράλλη επισημαίνει ότι 150 λεπτά περπάτημα ή 75 λεπτά έντονης δραστηριότητας την εβδομάδα αρκούν για να εξασφαλίσουμε καλή φυσική κατάσταση και υγεία ακόμη και αν έχουμε παραπανίσια κιλά. Είναι ενδεικτικό ότι σύμφωνα με έρευνες που έχει κάνει υπέρβαρα ή παχύσαρκα άτομα που ασκούνται και διατηρούνται σε φόρμα δεν κινδυνεύουν περισσότερο από ένα άτομο φυσιολογικού βάρους να προσβληθούν από χρόνιες παθήσεις.
Συνδυάστε τη φυσική δραστηριότητα με μία ισορροπημένη διατροφή για να έχετε υγεία και μακροβιότητα, συμβουλεύει ο Δρ. Steven Blair και ξεχάστε τι δείχνει η ζυγαριά.
Μπορούμε να πούμε αν κάποιος είναι σε καλή φόρμα και υγιής μόνο από την εξωτερική του εμφάνιση;
Όχι, δεν αληθεύει. Υπάρχουν άτομα υπέρβαρα που είναι σε εξαιρετική φυσική κατάσταση και υγιή ενώ από την άλλη πλευρά υπάρχουν άτομα αδύνατα που δεν έχουν καλή φυσική κατάσταση και αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας όπως είναι η υπέρταση ή ο διαβήτης.
Έχετε εκφράσει την άποψη ότι το βάρος δεν αποτελεί «ακριβή δείκτη υγείας»
Μπορείτε να μας το εξηγήσετε αυτό;
Σύμφωνα με έρευνες που έχουμε κάνει υπέρβαρα ή παχύσαρκα άτομα που γυμνάζονται και διατηρούνται σε καλή φόρμα δεν διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο είτε θνησιμότητας είτε χρόνιων ασθενειών. Στην πραγματικότητα μάλιστα θα έλεγα ότι άτομα με παραπανίσια κιλά που αθλούνται και είναι σε καλή φυσική κατάσταση εμφανίζουν χαμηλότερα ποσοστά ασθενειών και θανάτων σε σύγκριση με άτομα αδύνατα που λόγω έλλειψης άσκησης δεν έχουν καλή φυσική κατάσταση. Επομένως ο πιο σημαντικός παράγοντας δεν είναι το βάρος αλλά η σωματική άσκηση και η φυσική κατάσταση, στην οποία βρισκόμαστε. Το βάρος είναι μόνο ένα στοιχείο που επηρεάζει την υγεία μας αλλά από μόνο του δε σημαίνει τίποτα.
Ποια η σχέση μεταξύ βάρους, παχυσαρκίας και φυσικής δραστηριότητας;
Τα παχύσαρκα άτομα έχουν περισσότερες πιθανότητες να αποφεύγουν τη σωματική άσκηση και να μην είναι σε καλή φυσική κατάσταση σε σύγκριση με τα άτομα που διατηρούν ένα φυσιολογικό σωματικό βάρος. Παρόλα αυτά στις έρευνες που έχουμε κάνει σε ποσοστό περίπου 50% οι παχύσαρκοι (ΔΜΣ >30) είναι σε καλή φυσική κατάσταση, κάτι που αποδεικνύουν σε αερόβιες ασκήσεις. Η φυσική δραστηριότητα είναι οπωσδήποτε σημαντική για τη διαχείριση του βάρους. Τα δραστήρια άτομα έχουν λιγότερες πιθανότητες να πάρουν βάρος όσο μεγαλώνουν ενώ τα άτομα που χάνουν βάρος έχουν περισσότερες πιθανότητες να διατηρήσουν αυτό το βάρος αν ασκούνται. Βέβαια πρέπει να πούμε πως αν ο καθένας από μας ακολουθούσε μία υγιεινή διατροφή και γυμναζόταν και πάλι θα υπήρχαν παχουλοί και αδύνατοι άνθρωποι.
Πόσο πρέπει να γυμναζόμαστε και με τι συχνότητα;
Υπάρχει ομοφωνία μεταξύ των ειδικών ότι 150 λεπτά την εβδομάδα περπάτημα ή 75 λεπτά την εβδομάδα έντονης δραστηριότητας όπως είναι για παράδειγμα το τρέξιμο ή η αεροβική άσκηση είναι μία υγιής δόση σωματικής άσκησης. Αν μπορούμε να κάνουμε κάτι παραπάνω, όπως 300 λεπτά την εβδομάδα περπάτημα ή 150 λεπτά την εβδομάδα τρέξιμο, αυτό προσφέρει ακόμη περισσότερα οφέλη για την υγεία μας. Για να το πούμε απλά ισχύει και στο θέμα της άσκησης αυτό που ισχύει γενικά: το να κάνουμε κάτι είναι καλύτερο από το να μην κάνουμε τίποτα, το να κάνουμε περισσότερα πράγματα είναι καλύτερο από το να κάνουμε λιγότερα.
Από τι ηλικία πρέπει να επιδίδεται κανείς στη φυσική δραστηριότητα;
Άνθρωποι όλων των ηλικιών πρέπει να έχουν κάποια φυσική δραστηριότητα. Οι ειδικοί συστήνουν ακόμη και τα παιδιά να αφιερώνουν μία ώρα καθημερινά σε ήπια δραστηριότητα όπως είναι το παιχνίδι και μία ώρα την εβδομάδα σε πιο έντονη δραστηριότητα.
Τι προτείνετε για τους ηλικιωμένους και για άτομα με προβλήματα υγείας;
Οι ηλικιωμένοι θα πρέπει να έχουν την ίδια φυσική δραστηριότητα με έναν ενήλικα, δηλαδή τουλάχιστον 150 λεπτά την εβδομάδα περπάτημα ή 75 λεπτά την εβδομάδα τρέξιμο, εφόσον βέβαια είναι σε θέση οργανικά να το κάνουν. Άτομα με προβλήματα υγείας που μπορούν να κάνουν το ίδιο θα έχουν πολλά οφέλη. Αν η ηλικία , η σωματική αδυναμία η μία συγκεκριμένη πάθηση εμποδίζει το άτομο να έχει αυτή τη φυσική δραστηριότητα, θα πρέπει να ασκείται όσο του επιτρέπει η κατάστασή του.
Η άσκηση και η καλή φυσική κατάσταση πρέπει να συνδυάζονται με μία ισορροπημένη και υγιεινή διατροφή;
Απολύτως. Η άσκηση και η καλή φυσική κατάσταση είναι σημαντικοί παράγοντες για την υγεία μας γι'αυτό και πρέπει να συνδυάζονται. Η Μεσογειακή Διατροφή ή εν πάσει περιπτώσει μία υγιεινή και ισορροπημένη δίαιτα είναι πολύ σημαντική και πρέπει να ακολουθείται από άτομα όλων των ηλικιών. Όλοι μας πρέπει να τρώμε 8-10 μικρομερίδες φρούτων και λαχανικών καθημερινά, να προτιμάμε τα προϊόντα ολικής αλέσεως και να αποφεύγουμε να καταναλώνουμε τυποποιημένα τρόφιμα.
Τι ποσοστά έχει η επίδραση της κακής διατροφής και της έλλειψης φυσικής δραστηριότητας στην παχυσαρκία;
Κανείς δεν ξέρει ακριβώς, επειδή δεν έχουμε ικανοποιητικά στοιχεία για αυτό το αντικείμενο. Αυτό κάνει δύσκολη την ανάπτυξη αποτελεσματικών στρατηγικών και μεθόδων αντιμετώπισης της παχυσαρκίας. Η επικρατέστερη τάση φαίνεται να είναι να αποδίδεται το πρόβλημα στην κακή διατροφή αλλά αυτή η προσέγγιση δε δείχνει να έχει αποτελέσματα. Αυτό που γνωρίζουμε σίγουρα είναι ότι η τακτική φυσική δραστηριότητα ωφελεί την υγεία και θα πρέπει να επικεντρωθούμε σε αυτό. Προσωπική μου άποψη, χωρίς ωστόσο να υπάρχουν ακόμη επαρκή δεδομένα, είναι ότι η επιδημία της παχυσαρκίας είναι περισσότερο πιθανό να οφείλεται στα χαμηλά επίπεδα φυσικής δραστηριότητας παρά στα υψηλά επίπεδα θερμιδικής πρόσληψης.
Υπάρχουν νέα ευρήματα για τα οφέλη που έχει η φυσική δραστηριότητα για την υγείας μας;
Από τις έρευνες που πραγματοποιούμε συνεχώς προκύπτει το ίδιο δεδομένο. Τα 150 λεπτά φυσικής δραστηριότητας εβδομαδιαία μπορούν να εξασφαλίσουν μία ικανοποιητική φυσική κατάσταση και αυτό συνδέεται με σημαντικά χαμηλότερο κίνδυνο χρόνιων νοσημάτων και πρόωρων θανάτων. Με μία λέξη τακτική σωματική άσκηση = μακροβιότητα.
Ποιοι είναι οι κίνδυνοι από την έλλειψη φυσικής δραστηριότητας;
Νομίζω ότι τα άτομα που δεν ασκούνται θέτουν σε τουλάχιστον διπλάσιο κίνδυνο την υγεία τους σε σύγκριση με τα άτομα που ασκούνται όσο πρέπει. Ανεξάρτητα από το αν είναι αδύνατοι, παχύσαρκοι ή υπέρβαροι διπλασιάζουν τις πιθανότητες να προσβληθούν από χρόνιες παθήσεις.
Πώς συνδέεται η φυσική κατάσταση με τα χρόνια νοσήματα;
Τα άτομα που έχουν χαμηλή φυσική δραστηριότητα διατρέχουν διπλάσιο κίνδυνο να προσβληθούν από χρόνια νοσήματα όπως καρδιαγγειακές παθήσεις, υπέρταση, διαβήτη τύπου 2, διάφορες μορφές καρκίνου και παχυσαρκία, αν συγκριθούν με αυτούς που έχουν μέτρια φυσική δραστηριότητα. Τα άτομα με υψηλή φυσική δραστηριότητα διατρέχουν ακόμη μικρότερο κίνδυνο.
Ποιος κινδυνεύει περισσότερο από χρόνια νοσήματα;
Μεταξύ ενός ανθρώπου φυσιολογικού βάρους που κάνει καθιστική ζωή και ενός υπέρβαρος που έχει αυξημένη φυσική δραστηριότητα. Αυτός που έχει φυσιολογικό βάρος αλλά δεν ασκείται και δεν είναι σε καλή φόρμα διατρέχει διπλάσιο κίνδυνο να προσβληθεί από ένα χρόνιο νόσημα σε σύγκριση με έναν υπέρβαρο που ασκείται και είναι σε καλή φόρμα.
Έχετε κάνει εκτεταμένη έρευνα στο θέμα της επίδρασης που έχει η διατροφή, η φυσική δραστηριότητα και άλλοι παράγοντες της καθημερινής μας ζωής στη θνησιμότητα. Πείτε μας για αυτό.
Νομίζω είναι σαφές ότι η έλλειψη φυσικής δραστηριότητας συνδέεται με αισθητά υψηλότερο κίνδυνο ασθενειών και επομένως και με αυξημένα ποσοστά θνησιμότητας.
Έχετε πει ότι ''η έλλειψη φυσικής δραστηριότητας είναι ένα από τα μεγαλύτερα δημόσια προβλήματα υγείας''
Τι πιστεύετε ότι πρέπει να γίνει από τα αρμόδια υπουργεία και φορείς προκειμένου να αντιμετωπιστεί αυτό το πρόβλημα;
Θα πρέπει να αναπτύξουν προγράμματα για να προωθήσουν την ανάγκη σωματικής άσκησης σε όλες τις ηλικίες. Να δοθεί έμφαση στη δημιουργία εγκαταστάσεων και χώρων αναψυχής που θα προσφέρονται για περπάτημα ή άλλης μορφής φυσική δραστηριότητα. Και οπωσδήποτε χρειάζεται να ενισχυθούν τα προγράμματα φυσικής αγωγής στα σχολεία και να ενταχθούν παρεμβάσεις φυσικής δραστηριότητας στην ιατρική πρακτική και στα δημόσια νοσοκομεία και τις κλινικές.
Υπάρχει εθνικό σχέδιο για την προώθηση της φυσικής δραστηριότητας στις Ηνωμένες Πολιτείες;
Βρισκόμαστε στη διαδικασία ανάπτυξης ενός τέτοιου σχεδίου. Είναι πολύ νωρίς να πούμε τι ακριβώς θα περιλαμβάνει αυτό το πρόγραμμα. Θα πραγματοποιηθεί εθνική διάσκεψη τον Ιούλιο και αν όλα πάνε καλά υπολογίζεται να τεθεί σε εφαρμογή το Νοέμβριο- Δεκέμβριο.
Πιστεύετε ότι υπάρχει σύνδεση μεταξύ του «lifestyle» και της υγείας;
Σίγουρα υπάρχει. Ένα υγιές «lifestyle», ας το πούμε έτσι, θα πρέπει να περιλαμβάνει τακτική σωματική άσκηση, υγιεινή διατροφή, αποφυγή του καπνίσματος και βέβαια σωστή διαχείριση του άγχους. Όλα αυτά είναι πολύ σημαντικά.
Τι θα λέγατε για να πείσετε κάποιον να εντάξει το περπάτημα στο καθημερινό του πρόγραμμα;
Είναι απλά το καλύτερο πράγμα που μπορεί να κάνει κανείς για την υγεία του. Δε χρειάζεται μεγάλη προσπάθεια —τρεις περίπατοι των 10 λεπτών την ημέρα, 5 φορές την εβδομάδα. Η συμβουλή μου είναι:«θυμηθείτε να βγάλετε το σκύλο σας βόλτα, ακόμη και αν δεν έχετε σκύλο.» Αυτό που εννοώ είναι ότι πρέπει να σηκωθούμε από τον καναπέ και να κινηθούμε, να ασχοληθούμε με κάποιο άθλημα, να πάμε τα παιδιά ή τα εγγόνια μας μία βόλτα στο πάρκο, να βγάλουμε το σκύλο μας βόλτα (ή αν δεν έχουμε σκύλο να προσποιηθούμε ότι έχουμε και να πάμε μία βόλτα), να κάνουμε δουλειές στον κήπο, να ανεβαίνουμε με τις σκάλες αντί να χρησιμοποιήσουμε τον ανελκυστήρα, να περπατήσουμε μερικά τετράγωνα για να επισκεφτούμε ένα φίλο.