Πορίσματα Πανελλαδικής Έρευνας Διατροφικών Συνηθειών
Παιδιών & Εφήβων
Oι δίαιτες αδυνατίσματος είναι πάντα ένα επίκαιρο θέμα συζήτησης, αλλά την περίοδο μετά τις γιορτές και όσο πλησιάζει το καλοκαίρι, έρχεται όλο και πιο έντονα στην επιφάνεια. Σε δίαιτα, όμως, δεν υποβάλλονται μόνο οι μεγάλοι, αλλά και τα παιδιά και οι έφηβοι, όπως φαίνεται και από τα αποτελέσματα της έρευνας που θα σας παρουσιάσουμε στη συνέχεια. Το άρθρο πραγματεύεται, επίσης, το πόσο ικανοποιημένοι είναι οι γονείς από το βάρος των παιδιών τους ηλικίας 3-12 ετών και οι έφηβοι ηλικίας 13-18 ετών από το δικό τους βάρος, αλλά και ποιο είναι το ποσοστό αυτών που δηλώνουν ότι κάνουν δίαιτα για να αδυνατίσουν. Τα παραπάνω στοιχεία έχουν προκύψει από πανελλήνια έρευνα που διενήργησε το Ίδρυμα ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ ΔΑΣΚΑΛΟΠΟΥΛΟΣ (ΙΑΔ), στο πλαίσιο της μελέτης των διατροφικών συνηθειών παιδιών και εφήβων. Τις απαντήσεις έδωσαν οι γονείς παιδιών 3-12 ετών και οι ίδιοι οι έφηβοι ηλικίας 13-18 ετών.
Διαβάστε επίσης: Πώς θα βρεις το διαιτολόγο που σου ταιριάζει; [Δωρεάν EBOOK]
Από τις δηλώσεις βάρους και ύψους όσων συμμετείχαν στην έρευνα του ΙΑΔ, προέκυψε ότι το 11% των ερωτηθέντων είναι λιποβαρείς, το 65% είναι φυσιολογικοί σε βάρος και το 25% υπέρβαροι και παχύσαρκοι (16% και 9% αντίστοιχα). Στην ερώτηση πόσοι θεωρούν τον εαυτό τους πιο παχύ από όσο θα ήθελαν, σχεδόν 1 στους 4 ερωτηθέντες (24%) απάντησε θετικά.
Σχήμα 1α. Ικανοποίηση των γονέων από το βάρος των παιδιών τους 3-6 ετών. Αναλύοντας, όμως, τα παραπάνω ευρήματα και βλέποντας τι συμβαίνει στα διάφορα ηλικιακά group, προκύπτει ότι οι γονείς υποεκτιμούν τα προβλήματα υπερβάλλοντος βάρους των παιδιών τους, ενώ οι έφηβοι υπερεκτιμούν το αντίστοιχο πρόβλημα που έχουν οι ίδιοι, υποβάλλοντας πιθανά τον εαυτό τους σε δίαιτες που δεν χρειάζονται. Στο Σχήμα 1α μπορεί να δει κανείς ότι οι γονείς παιδιών ηλικίας 3-6 ετών θεωρούν ότι τα παιδιά τους έχουν πρόβλημα υπερβάλλοντος βάρους σε ποσοστό μόλις 9%, ενώ η έρευνα κατέγραψε σε αυτό το ηλικιακό group ποσοστό υπέρβαρων και παχύσαρκων παιδιών της τάξεως του 31% (Σχήμα 1β). Στις ηλικίες 7-9 ετών η διαφορά αυτή μειώνεται (19% των γονιών θεωρεί ότι το παιδί του έχει παραπανίσιο βάρος, ενώ η έρευνα έδειξε ποσοστό υπέρβαρων και παχύσαρκων παιδιών της τάξεως του 34% σε αυτό το ηλικιακό group), ενώ η διαφορά μειώνεται ακόμα περισσότερο στις ηλικίες 10-12 ετών (όπου τα αντίστοιχα ποσοστά είναι 23% και 29%).
Αξίζει να τονιστεί για ακόμα μία φορά ότι οι έφηβοι 13-18 ετών έδωσαν μόνοι τους απαντήσεις στις ερωτήσεις της έρευνας, και φαίνεται ότι, σε αντίθεση με τους γονείς των παιδιών ηλικίας 3-12 ετών, που υποεκτιμούν το πρόβλημα βάρους των παιδιών τους, οι έφηβοι υπερεκτιμούν το όποιο πρόβλημα υπερβάλλοντος βάρους έχουν, αφού το 34% θεωρούν ότι έχουν πρόβλημα υπερβάλλοντος βάρους, ενώ μόλις το 17% φαίνεται να είναι παχύσαρκοι ή υπέρβαροι, σύμφωνα πάντα με το βάρος και το ύψος που δήλωσαν οι ίδιοι.
Επιπλέον, είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι δεν υπάρχει στατιστικά σημαντική διαφορά μεταξύ των διαφορετικών περιοχών διαμονής των παιδιών (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, άλλες αστικές περιοχές, αγροτικές περιοχές), όσον αφορά στην ικανοποίηση από το βάρος τους.
Πόσοι, όμως, δήλωσαν ότι έκαναν δίαιτα την περίοδο της έρευνας;
Στο σύνολο όσων θεωρούν τον εαυτό τους πιο παχύ από όσο θα ήθελαν, το 16% δήλωσε ότι κάνει δίαιτα. Τα κορίτσια, όπως ήταν άλλωστε αναμενόμενο, κάνουν σε μεγαλύτερο ποσοστό δίαιτα από τα αγόρια (στατιστικά σημαντική διαφορά), όπως φαίνεται και από το Σχήμα 2. Επίσης, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, οι έφηβοι κάνουν σε μεγαλύτερο ποσοστό δίαιτα από τα παιδιά (5% για τα παιδιά 3-12 ετών και 23% για τους εφήβους 13-18 ετών). Δεν θα περιμέναμε βέβαια οι γονείς να επέβαλαν στα παιδιά τους δίαιτα αδυνατίσματος, όταν, όπως ειπώθηκε παραπάνω, δεν αναγνωρίζουν ότι τα παιδιά τους έχουν πρόβλημα βάρους. Άλλωστε, οι ειδικοί δεν συνιστούν δίαιτες στα παιδιά. Αυτό, όμως, είναι ένα θέμα που θα αναλυθεί σε επόμενο τεύχος.
Σχήμα 1β. Κατανομή δείγματος παιδιών ηλικίας 3-6 ετών με βάση τον Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ), που προέκυψε από το αυτοδηλούμενο βάρος και ύψος.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει και το γεγονός ότι ένα μεγάλο ποσοστό των υπέρβαρων ή παχύσαρκων παιδιών και εφήβων, που έλαβαν μέρος στην έρευνα, είναι ικανοποιημένο από το βάρος του (47% και 58%, αντίστοιχα). Μη ικανοποιημένο από το βάρος του, θεωρώντας ότι ζυγίζει παραπάνω από όσο θα ήθελε, δήλωσε το 40% των υπέρβαρων, το 38% των παχύσαρκων, το 20% των φυσιολογικών σε βάρος και το 10% των λιποβαρών. Βάσει, μάλιστα, των αποτελεσμάτων προκύπτει ότι, από αυτούς που θεωρούν τον εαυτό τους πιο παχύ από όσο θα ήθελαν, οι φυσιολογικοί και οι λιποβαρείς που κάνουν δίαιτα είναι αριθμητικά περισσότεροι από τους υπέρβαρους και τους παχύσαρκους.
Ένα άλλο ερώτημα της έρευνας αφορά στο από πού λαμβάνουν συμβουλές για τη δίαιτα την οποία ακολουθούν. Το 40% απάντησε ότι έχει συμβουλευτεί διαιτολόγο και το 9% παιδίατρο, αλλά ένα ποσοστό της τάξεως του 25%, που μάλιστα αφορά αποκλειστικά τους έφηβους 13-18 ετών, δήλωσε ότι κάνει από μόνο του δίαιτα, χωρίς να έχει συμβουλευτεί κανέναν.
Οι γονείς κατατάσσονται στην τρίτη θέση αυτών που έχουν συμβουλέψει τα παιδιά τους στο θέμα της δίαιτας (22%), ενώ τα ΜΜΕ δεν φαίνεται να αποτελούν πηγή βοήθειας για τα παιδιά και τους έφηβους που ακολουθούν κάποια δίαιτα, αφού μόλις το 2% τα συμβουλεύονται για αυτό το τόσο σημαντικό θέμα. Είναι πολύ σημαντικό το γεγονός ότι οι ειδικοί έχουν τον πρώτο λόγο σε αυτήν την υπόθεση, αφού περίπου οι μισοί από αυτούς που κάνουν δίαιτα απευθύνονται σε ειδικούς. Παρ’ όλα αυτά, το ποσοστό των νέων που κάνουν από μόνοι τους δίαιτα παραμένει αρκετά υψηλό.
Σχήμα 2. Ποσοστό παιδιών/εφήβων που κάνουν δίαιτα αυτή την περίοδο (από όσα θεωρούν τον εαυτό τους πιο παχύ από όσο θα ήθελαν).
Tαυτότητα Έρευνας
Η έρευνα διενεργήθηκε από 7/5/2007 – 19/7/2007
Είναι ποσοτική με προσωπικές τηλεφωνικές συνεντεύξεις.
Έχει δείγμα 1.305 ατόμων ηλικίας 3-18 ετών, αντιπροσωπευτικό
του ελληνικού πληθυσμού ως προς: το φύλο, την ηλικία (3-18 ετών), τη γεωγραφική περιοχή (Αθήνα - Θεσσαλονίκη, αστικές - αγροτικές
περιοχές).
Αποτελέσματα σε 95% confidence level.
Εταιρεία Ερευνών: Centrum research
