Βασικές πληροφορίες
Η ασταξανθίνη (AST) είναι μια λιποδιαλυτή, κόκκινο-πορτοκαλί χρωστική ουσία που ανήκει σε μια ομάδα καροτενοειδών που ονομάζονται ξανθοφύλλες, η οποία περιλαμβάνει τις β-κρυπτοξανθίνη, κανθαξανθίνη, λουτεΐνη και ζεαξανθίνη. Το όνομα της χημικής ουσίας είναι 3,3'-διυδροξυ-β, β-καροτενιο-4,4'-διόνη και τα μόρια της υπάρχουν στη φύση ως στερεοϊσομερή, γεωμετρικά ισομερή και σε ελεύθερες και εστεροποιημένες μορφές.
Έχει μοριακή δομή παρόμοια με εκείνη του β-καροτένιου και άλλων καροτενοειδών. Ωστόσο, κάποιες μοναδικές χημικές ιδιότητες της, προσδίδουν στην ασταξανθίνη ορισμένα πλεονεκτήματα που σχετίζονται με τη βιοδραστικότητα της, με αποτέλεσμα να έχει ισχυρότερη αντιοξειδωτική δράση από τα άλλα καροτενοειδή. Μια από αυτές τις χημικές ιδιότητες είναι και η ικανότητα της να διασχίζει την κυτταρική μεμβράνη παρέχοντας έτσι υψηλή αντιοξειδωτική προστασία.
Διατροφή
Πως σχετίζεται με τη Διατροφή;
Το 1938, οι Kuhn et al. ανακάλυψαν αρχικά την ασταξανθίνη στους αστακούς ως πηγή χρωστικής ουσίας σε υδατοκαλλιέργειες.
Βιοσυντίθεται κυρίως από μικροφύκη, φυτοπλαγκτόν, ζυμομύκητες και βακτήρια. Στη συνέχεια συσσωρεύεται στο ζωοπλαγκτόν και στα καρκινοειδή όπου μέσω της τροφικής αλυσίδας φτάνει σε μεγαλύτερα ψάρια. Η ασταξανθίνη μπορεί να εξαχθεί από διάφορα θαλασσινά όπως φύκια, γαρίδες, ζαβογαρίδες Krill, αστακούς, αστεροειδείς, μαλακόστρακα, πέστροφες, τσιπούρες και σολομούς.
Το φύκι Haematococcus pluvialis (H. pluvialis) παράγει τη μεγαλύτερη ποσότητα φυσικής ASΤ. Ωστόσο, η μεγάλης κλίμακας καλλιέργεια του H. pluvialis θεωρείται δαπανηρή. Έτσι, η συνθετική παραγωγή είναι επί του παρόντος η κυρίαρχη πηγή AST. Ωστόσο, η συνθετική AST δείχνει μόνο το 50% της βιολογικής δραστηριότητας της φυσικής AST.
Χρήσεις
Ποιες οι Χρήσεις της Ασταξανθίνης;
Η ASΤ παίζει ρόλο στην κυκλοφορία των λιποπρωτεϊνών και των κυτταρικών μεμβρανών και έχει σημαντική αντιοξειδωτική και αντιφλεγμονώδη δράση.
Ειδικότερα, έχει αποδειχθεί ότι έχει μια σειρά από οφέλη για την υγεία, όπως:
Προστασία από κυτταρική βλάβη
Η ασταξανθίνη μπορεί να βοηθήσει στην προστασία των κυττάρων από τη βλάβη που προκαλεί η συσσώρευση πολλών ελεύθερων ριζών. Αυτό μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του κινδύνου εμφάνισης της πρόωρης γήρανσης και χρόνιων παθήσεων όπως ο καρκίνος, τα καρδιαγγειακά και νευροεκφυλιστικά νοσήματα (Alzheimer, Parkinson).
Ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος
Μπορεί να βοηθήσει στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος αυξάνοντας την παραγωγή λευκών αιμοσφαιρίων και παρέχοντας προστασία από ιούς και βακτήρια.
Βελτίωση της υγείας της καρδιάς
Αποτελέσματα αρκετών μελετών έχουν δείξει ότι η ασταξανθίνη συμβάλλει στην καλύτερη λειτουργία της καρδιάς μειώνοντας σημαντικά τη φλεγμονή και τα επίπεδα της χοληστερόλης. Αυτό μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του κινδύνου καρδιακής προσβολής και εγκεφαλικού.
Προστασία από τον καρκίνο
Έχει αποδειχθεί ότι έχει κάποιες δυνατότητες στην πρόληψη του καρκίνου και ειδικότερα του καρκίνου του μαστού, αλλά χρειάζεται περισσότερη έρευνα.
Προαγωγή της υγείας των ματιών
Το οξειδωτικό στρες ευθύνεται για πολλές οφθαλμολογικές παθήσεις, όπως τον καταρράκτη (θολή όραση) και την ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας (AMD). Η ασταξανθίνη μπορεί να βοηθήσει στην προστασία των ματιών από τις βλάβες που προκαλούνται από το οξειδωτικό στρες από τις ακτίνες UV και άλλους περιβαλλοντικούς παράγοντες.
Ενίσχυση της αθλητικής απόδοσης
Έρευνες έχουν δείξει ότι βελτιώνει την αθλητική απόδοση ενώ ταυτόχρονα συμβάλλει στη μείωση του μυϊκού πόνου και της κόπωσης. Αυτό μπορεί να βοηθήσει τους αθλητές να προπονούνται σκληρότερα και να ανακάμπτουν πιο γρήγορα.
Δοσολογία
Προτεινόμενη δοσολογία
Οι συνιστώμενες ή εγκεκριμένες δόσεις διαφέρουν από χώρα σε χώρα και κυμαίνονται μεταξύ 2 και 24 mg. Η συνήθης συνιστώμενη δόση ασταξανθίνης είναι 2–6 mg/ημέρα.
Ενώ υπάρχουν πολυάριθμες μελέτες για την ασταξανθίνη σε ανθρώπους, απαιτείται ακόμη περισσότερη έρευνα με κλινικές δοκιμές για τον σαφή προσδιορισμό της κατάλληλης δοσολογίας της για την θεραπεία ορισμένων παθήσεων.
Εγκυμοσύνη και θηλασμός
Δεν υπάρχουν αρκετές αξιόπιστες πληροφορίες για την ασφαλή χρήση της ασταξανθίνης κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή του θηλασμού. Μερικές ερευνητικές μελέτες υποδεικνύουν ότι δεν είναι καθόλου ασφαλής, καθώς παρεμβαίνει στις αναπαραγωγικές ορμόνες. Συμπερασματικά, καλό είναι να αποφύγετε τη χρήση της.
Υπάρχει μια μελέτη σχετικά με τη χρήση της ασταξανθίνης ως θεραπεία για την ενίσχυση της γονιμότητας σε άτομα με ενδομητρίωση, αλλά δεν είναι ακόμα επιστημονικά τεκμηριωμένο.
Παιδιά
Υπάρχουν λίγες πληροφορίες σχετικά με την επίδραση και την ασφάλεια της ασταξανθίνης στα παιδιά. Δεδομένου όμως, ότι οι ετικέτες συμπληρωμάτων ασταξανθίνης απευθύνονται σε ενήλικες και όχι σε βρέφη ή παιδιά, το συμπλήρωμα δεν προορίζεται για αυτήν την ηλικιακή ομάδα.
Η Ασταξανθίνη ως θεραπεία για διάφορες παθήσεις
Από τα αποτελέσματα πρόσφατων μελετών σε ανθρώπους βρέθηκε ότι για τη θεραπεία ηλιακών εγκαυμάτων, ρευματοειδούς αρθρίτιδας, συνδρόμου καρπιαίου σωλήνα και μυοσκελετικών τραυματισμών, η συνιστώμενη ημερήσια δόση για ενήλικες είναι 2-12 mg για 2-6 μήνες. Όπως και για την ανδρική υπογονιμότητα, ότι μια ασφαλής και αποτελεσματική δόση είναι 16 mg/ημέρα για τρεις μήνες. Ωστόσο, πριν από οποιαδήποτε λήψη συμπληρωμάτων, θα πρέπει να συμβουλευτείτε τον θεράποντα ιατρό σας.
Καλύτερη απορρόφηση της Ασταξανθίνης
Η ασταξανθίνη είναι μια λιποδιαλυτή ένωση, με αυξημένη απορρόφηση όταν καταναλώνεται με έλαια και τρόφιμα πλούσια σε καλά λιπαρά οξέα.
Συνιστάται λοιπόν, η χορήγηση ασταξανθίνης με τρόφιμα πλούσια σε ωμέγα-3 όπως σπόρους chia, λιναρόσπορους, λιπαρά ψάρια, καρύδια και αμύγδαλα. Ο συνδυασμός ασταξανθίνης (4–8 mg) και ωμέγα-3, υπάρχει σε μαλακά τζελ και κάψουλες και είναι διαθέσιμα στην αγορά.
Παρενέργειες
Υπάρχουν παρενέργειες;
Η ασταξανθίνη βρίσκεται σε ορισμένα τρόφιμα και συχνά καταναλώνεται σε μικρές ποσότητες στη διατροφή. Ωστόσο όταν λαμβάνετε συμπλήρωμα ασταξανθίνης από το στόμα, μπορεί να προκαλέσει αυξημένη κινητικότητα του εντέρου και κόκκινο χρώμα στα κόπρανα. Επίσης υψηλές δόσεις ασταξανθίνης μπορεί να προκαλέσουν πόνο στο στομάχι.
Εκτός από αυτά, μια σοβαρή αλλεργική αντίδραση επίσης είναι πιθανή και τα συμπτώματα της μπορεί να περιλαμβάνουν δυσκολία στην αναπνοή, κνησμό και εξανθήματα.
Αλληλεπιδράσεις
Ποιες οι αλληλεπιδράσεις με άλλα φάρμακα;
Η ασταξανθίνη μπορεί να αλληλεπιδράσει με διάφορα φάρμακα και συμπληρώματα όπως αναστολείς ACE-ΙΙ, αναστολείς των υποδοχέων της αγγειοτενσίνης, αντιισταμινικά, αναστολείς του κυτοχρώματος P450, ανοσοκατασταλτικά, στατίνες, άλατα ασβεστίου και αντισυλληπτικά φάρμακα.
Υπάρχει μια αναφορά πιθανής αλληλεπίδρασης μεταξύ της ασταξανθίνης και ενός αντιπηκτικού φαρμάκου που ονομάζεται βαρφαρίνη. Ο συνδυασμός αυτών των φαρμάκων μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο σοβαρών μωλώπων και αιμορραγικών παρενεργειών της βαρφαρίνης. Παρόμοια αποτελέσματα έχουν αναφερθεί και από τον συνδυασμό ασταξανθίνης με Gingko Biloba.
Ακόμη, συνίσταται προσοχή σε άτομα που παίρνουν αντιδιαβητικά φάρμακα και ινσουλίνη καθώς μπορεί να μειώσει τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα.
Τέλος, η συνδυαστική λήψη ασταξανθίνης και Saw palmetto μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση της τεστοστερόνης με παράλληλη μείωση της διυδροτεστοστερόνης.
