Νευροτοξίνη ονομάζεται οποιαδήποτε ουσία η οποία παρεμβαίνει στις ηλεκτρικές δραστηριότητες των νεύρων, εμποδίζοντας έτσι τη λειτουργία τους.
Παραδείγματα νευροτοξινών
O μόλυβδος, το αλουμίνιο, το μαγγάνιο, το γλουταμινικό οξύ, το μονοξείδιο του αζώτου, το οινόπνευμα, η βοτουλινική τοξίνη (η ουσία που βρίσκεται στο botox), η τετανοσπαρμίνη και η τετραδοτοξίνη είναι τυπικά παραδείγματα νευροτοξινών. Ορισμένες από τις παραπάνω ουσίες όπως, το μονοξείδιο του αζώτου και το γλουταμινικό οξύ, είναι απαραίτητες για τη φυσιολογική λειτουργία του οργανισμού, σε υπερβολικά υψηλές συγκεντρώσεις όμως δρουν ως νευροτοξίνες. Στις νευροτοξίνες συμπεριλαμβάνονται και ορισμένα πολυπεπτίδια τα οποία βρίσκονται στο δηλητήριο των φιδιών.
Δράση νευροτοξινών & παρενέργειες
Συγκεκριμένα οι νευροτοξίνες δρουν κυρίως με δύο τρόπους:
Επιδρούν στις συγκεντρώσεις των ιόντων στην κυτταρική μεμβράνη εμποδίζοντας έτσι τον έλεγχο των νευρώνων Παρεμβάλλονται μεταξύ των συνάψεων εμποδίζοντας έτσι την επικοινωνία των νευρώνων.
Ορισμένες παρενέργειες από την παρατεταμένη έκθεση του οργανισμού σε νευροτοξίνες συμπεριλαμβάνουν τη βλάβη του κεντρικού νευρικού συστήματος, την απώλεια μνήμης, την επιληψία και την άνοια. Επίσης, μπορεί να δημιουργηθούν βλάβες και στο περιφερικό νευρικό σύστημα.
Βοτουλινική τοξίνη
Η βοτουλινική τοξίνη η οποία αναφέρθηκε παραπάνω, είναι η νευροτοξίνη που παράγεται από το μικρόβιο Clostridium botulinum και είναι ιδιαίτερα τοξική για τον άνθρωπο. Το συγκεκριμένο μικρόβιο βρίσκεται στο χώμα, στα γεωργικά προϊόντα, στο έντερο των φυτοφάγων ζώων, στο νερό, στα ψάρια και στα θαλασσινά. Το μικρόβιο αυτό παράγει σπόρους που αντέχουν στο βρασμό, στο αλάτισμα, στο κάπνισμα και σε μερικούς τύπους τουρσιών. Έτσι, με λάθος χειρισμούς κατά τη συντήρηση ή τη συσκευασία ορισμένων τροφών (π.χ. κονσέρβες), οι σπόροι μπορεί να αναπτυχθούν και να μολύνουν τον άνθρωπο (ασθένεια αλλαντίαση).
Άλατα αργύλου
Επίσης, σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες μία άλλη ουσία που μπορεί να προκαλέσει νευροτοξικότητα, έπειτα από παρατεταμένη έκθεση σε αυτή, είναι τα άλατα αργιλίου. Τα άλατα αργιλίου βρίσκονται κυρίως στα αντιιδρωτικά και για το λόγο αυτό καλό θα ήταν να ενημερώνεστε για την παρουσία τους από τις ετικέτες των προϊόντων που επιλέγετε.