Στα πλαίσια της 4ης συνάντησης ειδικών για θέματα καρδιομεταβολικού κινδύνου «ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ» που διοργανώνεται κάθε χρόνο από την επιστημονική εταιρεία ΕΜΠΑΚΑΝ και πραγματοποιήθηκε στις 10-12 Δεκεμβρίου στο ξενοδοχείο Royal Olympic έλαβε χώρα το επιστημονικό τραπέζι με αμφιλεγόμενα θέματα διατροφής. Στο τραπέζι αυτό υπήρξε ομιλία μου με τίτλο: «Μεσογειακή δίαιτα, δίαιτα χαμηλών λιπαρών, δίαιτα χαμηλών υδατανθράκων: Έχει τελικά σημασία η επιλογή όσον αφορά στον καρδιαγγειακό κίνδυνο;».
Παρακάτω μπορείτε να δείτε τη συνέντευξη που παραχώρησα στο medNutrition, όπου συνοψίζω τα βασικά στοιχεία της ομιλίας μου, καθώς και στο τέλος του άρθρου μπορείτε να δείτε ολόκληρο το live streaming απο την ομιλία μου στο 4ο Ακροπολις.
Στα πλαίσια της ομιλίας προσπάθησα να επισημάνω τη σημασία της διατροφής ως τροποποιήσιμου παράγοντα για την ανάπτυξη καρδιαγγειακού νοσήματος και ταυτόχρονα να παρουσιάσω τις πιθανές δίαιτες και διαιτητικά πρότυπα για την πρόληψη αλλά και την αντιμετώπιση τους. Τέλος, έκανα μια πιο αναλυτική παρουσίαση τριών διαιτών (μεσογειακής, χαμηλής σε υδατάνθρακες και χαμηλής σε λίπος) και της επίπτωσης τους στα καρδιαγγειακά νοσήματα.
Μεσογειακή διατροφή και καρδιομεταβολικός κίνδυνος
Μέσα από πρόσφατες ανασκοπήσεις και μετα-αναλύσεις που συνέκριναν τις δίαιτες αυτές μεταξύ τους έδειξα πως δίαιτες και πρότυπα διατροφής που χαρακτηρίζονται κυρίως από δημητριακά, μικρά ψάρια και το ελαιόλαδο, καθώς και φρούτα με λαχανικά, συσχετίστηκαν με χαμηλότερη επίπτωση στην καρδιαγγειακή νόσου ενώ τα πρότυπα που χαρακτηρίζονται κυρίως από κόκκινο κρέας, σκληρά τυριά, γλυκά, αλκοολούχα ποτά και αλατισμένους ξηρούς καρπούς, σχετίστηκαν με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών συμβαμάτων. Έδειξα επίσης ότι το μεσογειακό πρότυπο υπερέχει μίας δίαιτας χαμηλής σε λίπος (<30%) όσο αφορά τη μείωση του καρδιομεταβολικού κινδύνου, και ότι η υψηλή ή προσκόλληση στη ΜΔ σχετίζεται με 32% χαμηλότερο κίνδυνο για ΑΕΕ και 80% μείωση πιθανότητας εμφράγματος. Επίσης, ότι οι δίαιτες χαμηλών υδατανθράκων (<40%) συμβάλουν περισσότερο στην απώλεια του βάρους αλλά και του καρδιαγγειακού κινδύνου σε σχέση με τα διαιτολόγια χαμηλού λίπους (<30%).
Διατροφικές συνήθειες και κίνδυνος για καρδιαγγειακά
Στη συνέχεια της παρουσίασης ανέφερα ότι η ανάλυση διατροφικών προτύπων, όπως αυτό της μεσογειακής δίαιτας, αλλά και των διαιτών DASH και Nordic, έχει αναδειχθεί ως μια εναλλακτική προσέγγιση για την εξέταση της σχέσης διατροφής και κινδύνου χρόνιων ασθενειών π.χ. καρδιαγγειακών νοσημάτων και για αυτό αντί για τα μεμονωμένα θρεπτικά συστατικά ή τρόφιμα, εξετάζουμε πλέον τη συνύπαρξη τους σε μία συνολική δίαιτα. Οι διατροφικές συνήθειες μπορεί έτσι να είναι πιο αντιπροσωπευτικές για τον κίνδυνο της νόσου, από ό, τι τα μεμονωμένα τρόφιμα ή θρεπτικά συστατικά και σχετίζονται με την πρόληψη κινδύνου της νόσου ή της θνησιμότητας. Για το λόγο αυτό υπάρχει αυξανόμενο ενδιαφέρον για τη χρήση διατροφικών δεικτών ποιότητας για να αξιολογηθεί το κατά πόσο η προσκόλληση σε ένα συγκεκριμένο διατροφικό πρότυπο (π.χ. μεσογειακό πρότυπο) ή στις τρέχουσες διατροφικές κατευθυντήριες γραμμές , μειώνει τον κίνδυνο της νόσου.
Υπάρχει μία ιδανική αντιαθηρογόνος δίαιτα
Το βασικό συμπέρασμα της ομιλίας μου ήταν ότι δεν φαίνεται να υπάρχει μία ιδανική και προνομιακή αντιαθηρογόνος δίαιτα που να παίζει τελικά ιδιαίτερη σημασία, όσον αφορά στον καρδιαγγειακό κίνδυνο. Φάνηκε δηλαδή ότι τα αποτελέσματα παρεμβάσεων σχετίζονται συνήθως με διατροφικά συστατικά όπως οι υδατάνθρακες και οι πρωτεΐνες, αλλά και πιο συγκεκριμένα: με τη δράση το ελαιολάδου, την παρουσία ή μη του ζωικού λίπους, την πρόσληψη του αλατιού, το ύψος κατανάλωσης των φυτικών ινών, την παρουσία αντιοξειδωτικών στοιχείων π.χ. Βιταμίνες, και άλλες ουσίες (π.χ. Στερόλες). Έτσι, ένας μεγάλος όγκος επιστημονικών δεδομένων συνδέει παραμέτρους της διατροφής με την αιτιοπαθογένεια καρδιαγγειακών νοσημάτων και των παραγόντων εμφάνισης τους, ενώ, ταυτόχρονα, αποδεικνύει ότι αλλαγές στον τρόπο ζωής και τη διατροφή συντελούν αποτρεπτικά.
Συμπέρασμα
Για αυτό αποδεικνύνεται ότι το μεσογειακό πρότυπο διατροφής, η δίαιτα DASH και άλλα αντίστοιχα διατροφικά πρότυπα φαίνεται να αποτελούν την ιδανικότερη διαιτητική παρέμβαση για τη μείωση του καρδιαγγειακού κινδύνου, ενώ διαιτολόγια ειδικής σύστασης όπως τα χαμηλά σε ΥΔ και υψηλά σε πρωτεΐνες συστήνονται μόνο για μικρό διάστημα. Ουσιαστικά στοιχεία από μελέτες δείχνουν δηλαδή ότι οι δίαιτες που χρησιμοποιούν μη-υδρογονωμένα ακόρεστα λίπη και κυρίως ελαιόλαδο (μαζί με ξηρούς καρπούς), ως κυρίαρχη μορφή διατροφικού λίπους, δημητριακά ολικής αλέσεως ως την κύρια μορφή των υδατανθράκων, μια αφθονία φρούτων και λαχανικών, καθώς και επαρκή ποσότητα από ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, με μειωμένη πρόσληψη αλατιού και αυξημένη πρόσληψη καλίου, μπορούν να προσφέρουν σημαντική προστασία έναντι της στεφανιαίας νόσου (χωρίς απόλυτα καθορισμένα τα ποσοστά των μακροθρεπτικών συστατικών).
Τέτοια διαιτητικά πρότυπα, σε συνδυασμό με τακτική σωματική άσκηση, αποφυγή καπνίσματος και διατήρηση ενός υγιούς σωματικού βάρους, μπορούν να λειτουργήσουν καρδιοπροστατευτικά και να εμποδίσουν την πλειοψηφία των καρδιαγγειακών παθήσεων, στους δυτικούς πληθυσμούς.
Ακολουθεί το video του live streaming:
