Αν και οι επιδράσεις της παχυσαρκίας και της απώλειας βάρους στην ανθρώπινη υγεία είναι πλέον σαφείς, οι επιπτώσεις τους στην εγκεφαλική λειτουργία αποτελούν ένα πεδίο που δεν έχει διαλευκανθεί πλήρως. Το πεδίο αυτό θέλησε να μελετήσει ομάδα επιστημόνων από το πανεπιστήμιο του Σάο Πάολο. Πιο συγκεκριμένα, σκοπός τους ήταν να διερευνήσουν την επίδρασης της βαριατρικής χειρουργικής στην γνωσιακή λειτουργία και τον μεταβολισμό του εγκεφάλου.
Τι εξέτασε η μελέτη;
Το δείγμα της μελέτης αποτέλεσαν 33 γυναίκες χωρίς σακχαρώδη διαβήτη ή οικογενειακό ιστορικό άνοιας- 17 γυναίκες με σοβαρή παχυσαρκία που θα υποβαλλόταν σε βαριατρική επέμβαση, συγκεκριμένα γαστρική παράκαμψη κατά Roux- en- Y, και 16 γυναίκες φυσιολογικού βάρους, εξομοιωμένες με τις παχύσαρκες εθελόντριες ως προς την ηλικία και το επίπεδο μόρφωσης (ομάδα ελέγχου). Κατά την έναρξη της μελέτης και οι δύο ομάδες (παχύσαρκες και φυσιολογικού βάρους) υποβλήθηκαν σε εργαστηριακές εξετάσεις, σε τομογραφία εκπομπής ποζιτρονίων και σε νευροψυχολογικά τεστ (για την αξιολόγηση της εκτελεστικής λειτουργίας, της μνήμης και του δείκτη νοημοσύνης). Οι παχύσαρκες εθελόντριες επανέλαβαν τις μετρήσεις και 6 μήνες μετά τη βαριατρική επέμβαση.
Πώς η βαριατρική επέμβαση επηρέασε τη λειτουργία του εγκεφάλου;
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, πριν τη βαριατρική επέμβαση οι παχύσαρκες γυναίκες (μέση τιμή ΔΜΣ= 50,1Kg/m2) εμφάνιζαν σε σχέση με τις γυναίκες φυσιολογικού βάρους (μέση τιμή ΔΜΣ= 22,3kg/m2) αυξημένο εγκεφαλικό γλυκολυτικό μεταβολισμό σε ορισμένες περιοχές του εγκεφάλου, ιδιαίτερα στην δεξιά οπίσθια έλικα του προσαγωγίου, (p<0,05). Το φαινόμενο αυτό όμως εξαλείφθηκε μετά την επέμβαση, όποτε και αναδείχθηκαν παρόμοια επίπεδα εγκεφαλικού μεταβολισμού μεταξύ των 2 ομάδων, παρά το γεγονός ότι οι γυναίκες που υποβλήθηκαν σε επέμβαση εξακολουθούσαν να είναι παχύσαρκες (μέση τιμή ΔΜΣ= 37,2Kg/m2). Δεν παρατηρήθηκε κάποια διαφορά όσον αφορά τις νευροψυχολογικές μετρήσεις πριν και μετά την επέμβαση μεταξύ των 2 ομάδων. Τέλος, αναδείχθηκε μια βελτίωση στην εκτελεστική λειτουργία των παχύσαρκων γυναικών μετά την επέμβαση, συνοδευόμενη από αλλαγές σε μεταβολικές και φλεγμονώδεις παραμέτρους.
Τι να κρατήσει ο επαγγελματίας διαιτολόγος;
Από τα παραπάνω συμπεραίνεται πως η απώλεια βάρους αποτελεί ένα ακόμα πιθανό όπλο κατά της άνοιας. Ο αυξημένος εγκεφαλικός μεταβολισμός που συνοδεύει την παχυσαρκία και επιβαρύνει τη γνωστική λειτουργία, μειώνεται με την απώλεια βάρους, η οποία μάλιστα φαίνεται να βελτιώνει και την εκτελεστική λειτουργία του εγκεφάλου. Η ανάγκη για περισσότερες μελέτες που θα επιβεβαιώνουν τα αποτελέσματα παραμένει, καθώς το δείγμα ήταν εξαιρετικά μικρό και αποτελείτο μόνο από γυναίκες. Η μακροχρόνια παρακολούθηση των εθελοντών είναι απαραίτητη, ώστε να μελετηθεί η επίπτωση της άνοιας στο συγκεκριμένο δείγμα, δίνοντας πιο αξιόπιστα συμπεράσματα για την αποτελεσματικότητα της απώλειας βάρους ως προς αυτή την πτυχή της ανθρώπινης υγείας. Τέλος, θα είχε ενδιαφέρον να μελετηθεί αν η απώλεια βάρους που προκύπτει από δίαιτα και άσκηση επιφέρει ανάλογα αποτελέσματα, καθώς τη βαριατρική χειρουργική φαίνεται να συνοδεύουν και σημαντικές ορμονολογικές αλλαγές, οι οποίες ενδέχεται να είναι υπεύθυνες για τις παρατηρηθείσες αλλαγές.
