Επιστημονικά Νέα

Σιδηροπενική Αναιμία και Εγκυμοσύνη

του Μανώλη Κουρμπέλη
31 Μαΐου 2023
4854 Προβολές
3 λεπτά να διαβαστεί
sidiropeniki anaimia egkymosyni

Photo source: www.canva.com

Εισαγωγή

Η αναιμία στην εγκυμοσύνη αποτελεί παράγοντα κινδύνου για περιγεννητικές επιπλοκές με το βάρος να πέφτει στις χώρες χαμηλού και μεσαίου κοινωνικοοικονομικού επιπέδου, όπως στην Αφρική και τη Νοτιοανατολική Ασία στις οποίες τα ποσοστά είναι υπερδιπλάσια σε σχέση με τις χώρες υψηλού κοινωνικοοικονομικού επιπέδου. Η έλλειψη σιδήρου είναι η πιο κοινή αιτία αναιμίας στην εγκυμοσύνη. Άλλες αιτίες περιλαμβάνουν ανεπάρκεια Β12 ή φυλλικού οξέος, θαλασσαιμίες, εγγενείς διαταραχές των ερυθρών αιμοσφαιρίων, βακτηριακές και παρασιτικές λοιμώξεις. Η μητρική αναιμία έχει συνδεθεί με επιπλοκές, όπως χαμηλό βάρος γέννησης και πρόωρο τοκετό.

Υπάρχουν, επίσης, δημοσιευμένα δεδομένα που συνδέουν την αναιμία με την προεκλαμψία, την επιλόχεια σήψη και την αιμορραγία πριν ή μετά τον τοκετό.

Στην συγκεκριμένη μελέτη χρησιμοποιήθηκαν δεδομένα από περισσότερες από 10.000 εγκύους από την κλινική δοκιμή Community Level Interventions for Pre-Eclampsia (CLIP) , που έλαβε χώρα στην Πολιτεία Καρνατάκα της Ινδίας.

Ο σκοπός ήταν ο υπολογισμός του επιπολασμού της αναιμίας και της χρήσης συμπληρωμάτων σιδήρου και η αξιολόγηση της επίδρασης της βαρύτητας της αναιμίας στην αρχή της εγκυμοσύνης καθώς και στις επιπλοκές για την μητέρα, όπως η ανάγκη για μετάγγιση αίματος, η αιμορραγία πριν τον τοκετό και η υπέρταση.

Σχεδιασμός/Μέθοδος

Στη μελέτη συμμετείχαν γυναίκες που γέννησαν μέχρι την ημερομηνία λήξης της κλινικής δοκιμής και είχαν μέτρηση τιμής της αιμοσφαιρίνης (Hb) κατά την ένταξη της μελέτης. Η βαρύτητα της αναιμίας ταξινομήθηκε σύμφωνα με τα κατώφλια του ΠΟΥ:

  • Χωρίς Αναιμία (Hb ≥ 11 g/dL).
  • Ήπια (10,0 g/dL≤ Hb < 11,0 g/dL).
  • Μέτρια (7,0 g/dL ≤ Hb1).
  • Σοβαρή (Hb < 7,0 g/dL).

Τα δεδομένα συλλέχθηκαν σε τρία χρονικά σημεία:

  1. Tο συντομότερο δυνατό μετά την επιβεβαίωση της εγκυμοσύνης (εστίαση στο μαιευτικό και ιατρικό ιστορικό καθώς και στο προηγούμενο ιστορικό εγκυμοσύνης)
  2. Tο συντομότερο δυνατό μετά τον τοκετό (εστίαση στην αναζήτηση φροντίδας, πληροφορίες τοκετού και έκβαση εγκυμοσύνης για την τρέχουσα εγκυμοσύνη)
  3. Eντός 42 ημερών μετά τον τοκετό (επιβεβαίωση και ενημέρωση της έκβασης της εγκυμοσύνης)

Αναλύθηκαν διάφορα μητρικά αποτελέσματα

Αρχικά, εξετάστηκαν εκείνα που έχουν συσχετιστεί συνήθως με αναιμία, συμπεριλαμβανομένης της μετάγγισης αίματος, της αιμορραγίας πριν τον τοκετό, της μητρικής σήψης και της αιμορραγίας μετά τον τοκετό. Τα αποτελέσματα καταγράφηκαν από τα ίδια τα άτομα και κρίθηκαν κλινικά από μια ομάδα ιατρών ως προς την ακρίβεια. Η μόνη εξαίρεση ήταν η αιμορραγία μετά τον τοκετό, η οποία συλλέχθηκε στο μητρώο MNH, το οποίο βασίζεται στη διάγνωση του θεράποντος ιατρού.

Δεύτερον, αξιολογήθηκε η υπέρταση εγκυμοσύνης (που ορίζεται ως συστολική αρτηριακή πίεση ≥ 140 και/ή διαστολική αρτηριακή πίεση ≥ 90).

Η προεκλαμψία ορίστηκε ως η υπέρταση κύησης με πρωτεϊνουρία ή 1 ή περισσότερες σχετικές επιπλοκές των τελικών οργάνων.

Οι δευτερογενείς εκβάσεις περιελάμβαναν σοβαρές περιγεννητικές εκβάσεις συμπεριλαμβανομένου περιγεννητικού θανάτου, θνησιγένειας, πρώιμου και όψιμου νεογνικού θανάτου καθώς και νεογνικής νοσηρότητας

Αποτελέσματα

Συνολικά 14.783 εγκυμοσύνες καταγράφηκαν αρχικά. Από αυτές, οι 13.017 (88,1%) ολοκληρώθηκαν εντός της περιόδου παρακολούθησης. Πιο συγκεκριμένα, οι 11.370 έγκυες γέννησαν, ενώ οι 1013 απέβαλαν, οι 629 διέκοψαν την εγκυμοσύνη λόγω συμβουλής γιατρού και οι υπόλοιπες 5 είχαν άγνωστη έκβαση. Μεταξύ αυτών που γέννησαν οι 10.066 (88,5%) είχαν αναιμία κατά την ένταξή τους στη μελέτη, με την πλειοψηφία να έχει μέτριας βαρύτητας αναιμία (n = 6023, 59,8%) και μόνο 68 (0,6%) να έχουν σοβαρή αναιμία. Οι τιμές της αιμοσφαιρίνης κυμαίνονταν κατά μέσο όρο από 8-12 g/dL.

Σχεδόν όλες οι γυναίκες (> 99%) ανέφεραν ότι έπαιρναν συμπληρώματα σιδήρου κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Ωστόσο, το χρονικό διάστημα λήψης και τα ποσοστά συμμόρφωσης δεν ήταν διαθέσιμα.

O κίνδυνος για μετάγγιση αίματος αυξανόταν ανάλογα με τη βαρύτητα της αναιμίας. Δεν παρατηρήθηκε καμία σημαντική συσχέτιση μεταξύ της βαρύτητας της αναιμίας και της αιμορραγίας (προ του τοκετού ή μετά τον τοκετό) ή της σήψης, αλλά παρατηρήθηκε μια συσχέτιση μεταξύ της σοβαρότητας της αναιμίας και της προεκλαμψίας, με τον χαμηλότερο κίνδυνο να παρατηρείται μεταξύ εκείνων με ήπιας ή μέτριας βαρύτητας αναιμία.

Ανεπιθύμητες περιγεννητικές εκβάσεις εμφανίστηκαν στο 20% των κυήσεων χωρίς αναιμία, στο 17% των κυήσεων με ήπια ή μέτριας βαρύτητας αναιμία και στο 29% των κυήσεων με σοβαρή αναιμία.

Ποια τα Συμπεράσματα για τον Επαγγελματία Διαιτολόγο-Διατροφολόγο;

Είναι σαφές ότι η λήψη συμπληρωμάτων σιδήρου μπορεί να αυξήσει τις τιμές της αιμοσφαιρίνης στην εγκυμοσύνη, αλλά η αποτελεσματικότητα αμφισβητείται από μερικούς παράγοντες όπως είναι:

  • Η κακή συμμόρφωση
  • Η συνεχής πρόσβαση σε δισκία σιδήρου.
  • Η χρήση δόσεων χαμηλότερων από τις απαραίτητες.
  • Η από του στόματος οδός χορήγησης (έναντι παρεντερικής).

Ωστόσο, ακόμη και όταν είναι αποτελεσματική, η επίδραση της αντιμετώπισης της αναιμίας στις περιγεννητικές επιπλοκές παραμένη αβέβαιη. Λίγες μελέτες έχουν αξιολογήσει τον αντίκτυπο του συμπληρώματος σιδήρου στην αιμορραγία προ τοκετού, την ανάγκη για μετάγγιση αίματος, τη σήψη ή την προεκλαμψία και οι περισσότερες δεν επικεντρώθηκαν στην αναιμία στην αρχή της εγκυμοσύνης.

Τα ευρήματά υποδηλώνουν ότι οι τρέχουσες στρατηγικές διαχείρισης για την ήπια και μέτριας βαρύτητας αναιμία είναι σε μεγάλο βαθμό αποτελεσματικές στη μείωση του κινδύνου σε σύγκριση με τις γυναίκες με φυσιολογικές τιμές αιμοσφαιρίνη. Ωστόσο, απαιτείται περισσότερη έρευνα για να κατανοηθεί ο αυξημένος κίνδυνος υπερτασικής εγκυμοσύνης σε όσες γυναίκες έχουν φυσιολογική αιμοσφαιρίνη και εάν σχετίζεται η λήψη συμπληρωμάτων σιδήρου.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Bone, J.N., Bellad, M., Goudar, S., Mallapur, A., Charantimath, U., Ramadurg, U., Katageri, G., Lesperance, M., Woo Kinshella, M.L., Suleman, R. and Vidler, M., 2022. Anemia and adverse outcomes in pregnancy: subgroup analysis of the CLIP cluster-randomized trial in India. BMC Pregnancy and Childbirth22(1), p.407.

Μανώλης Κουρμπέλης
Μανώλης Κουρμπέλης Διαιτολόγος – Διατροφολόγος