Η μη αλκοολική λιπώδης διήθηση (Non Alcoholic Fatty Liver Disease, NAFLD) αποτελεί μία από τις πιο συχνές ηπατικές διαταραχές και περιλαμβάνει ένα φάσμα νόσων που περιλαμβάνει το λιπώδες ήπαρ, τη μη αλκοολική στεατοηπατίτιδα, την ίνωση και τελικά την κίρρωση του ήπατος. Χαρακτηρίζεται από συσσώρευση λίπους στο ήπαρ και είναι κυρίως ασυμπτωματική.
Η NAFLD σχετίζεται με το σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 (ΣΔΙΙ) και το μεταβολικό σύνδρομο, σχεδόν διπλασιάζοντας τον κίνδυνο εμφάνισής τους. Πιο συγκεκριμένα, η NAFLD θεωρείται ισχυρότερος προγνωστικός παράγοντας για την ανάπτυξη του ΣΔΙΙ σε σχέση με την περιφέρεια της μέσης ή την παχυσαρκία. Αρκετές θεραπευτικές προσεγγίσεις μπορούν να αντιστρέψουν την NAFLD, αλλά η πιο σημαντική στρατηγική είναι η αλλαγή του τρόπου ζωής συμπεριλαμβανομένων της διατροφής και της άσκησης. Φαίνεται πως η μείωση του σωματικού βάρους κατά 7-10% που επιτυγχάνεται με περιορισμό της προσλαμβανόμενης ενέργειας και αυξημένη φυσική δραστηριότητα, οδηγεί σε ιστολογική βελτίωση της στεάτωσης, της φλεγμονής και της ίνωσης.
Τα τελευταία χρόνια το ενδιαφέρον της επιστημονικής κοινότητας έχει στραφεί στην περιοδική νηστεία, που πέρα από τα οφέλη για το σωματικό βάρος, μπορεί επίσης να αναστρέψει τον προδιαβήτη και να αποκαταστήσει τη λειτουργία των β-κυττάρων. Πρόσφατα δημοσιευμένη μελέτη διερεύνησε τα αποτελέσματα και την ασφάλεια της περιοδικής νηστείας σε άτομα με και χωρίς ΣΔΙΙ.
Πώς σχεδιάστηκε η παρέμβαση;
Πρόκειται για μία προοπτική μελέτη παρατήρησης με πρωτεύον καταληκτικό σημείο τη μεταβολή του δείκτη λιπώδους ήπατος (Fatty Liver Index, FLI) ως παράμετρο αξιολόγησης της NAFLD. Στρατολογήθηκαν συνολικά 697 εθελοντές εκ των οποίων 38 με ΣΔΙΙ. Ο δείκτης FLI ήταν μεγαλύτερος του 60 (το όριο για την ανίχνευση του λιπώδους ήπατος) σε 264 άτομα (37,9%).
Η παρέμβαση ξεκίνησε με μια ημέρα μετάβασης με χαμηλές θερμίδες (600kcal/ημέρα μονο-διατροφή που αποτελείτο από φρούτα, ρύζι, βρώμη ή λαχανικά σύμφωνα με την επιλογή των ασθενών). Κατά τη διάρκεια της περιόδου νηστείας, οι εθελοντές έλαβαν 250mL χυμό φρούτων ή ζωμό λαχανικών το μεσημέρι, 250mL ζωμό λαχανικών το βράδυ και προαιρετικά 20g μέλι (μέγιστη συνολική κατανάλωση ενέργειας 250 kcal/ημέρα, μέγιστη συνολική πρόσληψη υδατανθράκων 35g /ημέρα ). Η διάρκεια νηστείας προσαρμόστηκε στον επιμέρους θεραπευτικό στόχο και την ανοχή, και στη συνέχεια ακολούθησε σταδιακή επανεισαγωγή της τροφής με ωο-γαλακτο-χορτοφαγική τροφή που αυξήθηκε από 800kcal/ημέρα σε 1800kcal/ημέρα.
Ποια ήταν τα αποτελέσματα της μελέτης;
Η μέση διάρκεια νηστείας ήταν 8,5 ± 4,0 ημέρες. Ο δείκτης FLI μειώθηκε σημαντικά με μεγαλύτερη επίδραση στους εθελοντές με ΣΔΙΙ σε σύγκριση με μη διαβητικά άτομα. Ο δείκτης μάζας σώματος μειώθηκε κατά -1,51 ± 0,82 kg/m2 και το 49,9% των ατόμων έχασε ≥ 5% σωματικού βάρους. Μετά από τη νηστεία, σχεδόν τα μισά από τα 264 άτομα με FLI ≥ 60 (υψηλότερη κατηγορία κινδύνου) μετατοπίστηκαν σε χαμηλότερη κατηγορία. Η βελτίωση του FLI συσχετίστηκε με τον αριθμό των ημερών νηστείας και με το μέγεθος της μείωσης του δείκτη μάζας σώματος.
Ποια τα συμπεράσματα για τον επαγγελματία διαιτολόγο;
Η περιοδική νηστεία με επακόλουθη μείωση του σωματικού βάρους μπορεί να ωφελήσει άτομα με NAFLD σε άτομα με και χωρίς ΣΔΙΙ.
