Τον Ιούνιο 2016 παρουσίασα για πρώτη φορά στο παγκόσμιο επιστημονικό συνέδριο “2nd International Congress on Cognitive Behavioral Coaching” που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα, τη θέση μου ως Diet Coach και τα εργαλεία που χρειάζεται επιπλέον ένας Διαιτολόγος- Διατροφολόγος για να μπορέσει να βοηθήσει αποτελεσματικά και μακροπρόθεσμα τον πελάτη του. Αργότερα τον ίδιο χρόνο, η πλήρης τοποθέτησή μου δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό «Advances in Obesity, Weight Management & Control».
Ποιά είναι η τρέχουσα αντίληψη της επιστημονικής κοινότητας;
Η τρέχουσα αντίληψη της επιστημονικής κοινότητας είναι ότι η αρχική επιτυχής απώλεια βάρους ακολουθείται συχνά επαναπρόσληψη αυτού του βάρους μετά από 5 χρόνια από τη διαιτητική παρέμβαση. Για να είμαι ακόμα πιο συγκεκριμένη:
- Λιγότερο από το 20% των ατόμων μπορούν να πετύχουν και να διατηρήσουν μια μείωση 10% του αρχικού τους βάρους σε ένα διάστημα 1 έτους
- Περισσότερο από το 1/3 του χαμένου βάρους επέστρεψε μέσα σε 1 έτος
- Η πλειοψηφία επανάκτησε το χαμένο βάρος μέσα σε 3-5 χρόνια
Τα στοιχεία δείχνουν ότι είναι δυνατή η μακροχρόνια απώλεια βάρους μέσω αλλαγών στην κατανάλωση τροφής και τη σωματική άσκηση, όμως παρόλο που οι επίσημες αλλαγές συμπεριφοράς και οι αυτο-καθοδηγούμενες προσπάθειες για αλλαγή ατομικής συμπεριφοράς είναι επιτυχείς στην πρόκληση απώλειας βάρους, λίγοι άνθρωποι καταφέρνουν να διατηρήσουν αυτές τις μεταβολές του βάρους μακροπρόθεσμα.
Πετυχημένες παρεμβάσεις απώλειας βάρους* απο Διαιτολόγους
- Ενεργειακό έλλειμμα, που επιτυγχάνεται από μειωμένη πρόσληψη λίπους
- Αυξημένη πρόσληψη φυτικών ινών (αναφέρεται στο 21% των επιτυχημένων παρεμβάσεων)
- Φυσική δραστηριότητα (αναφέρεται στο 88% των επιτυχημένων παρεμβάσεων)
- Συμπεριφορική εκπαίδευση (πχ. αυτό-παρακολούθηση) (αναφέρεται στο 92% των επιτυχημένων παρεμβάσεων)
*Πετυχημένη παρέμβαση απώλειας βάρους στην έρευνα είναι η παρέμβαση που προκαλεί ≥5% απώλειας βάρους από την έναρξη και μια φάση διατήρησης, όπου το ≥5% της απώλειας αρχικού βάρους έχει διατηρηθεί για τουλάχιστον 12 μήνες.
Το πολύ ενδιαφέρον είναι ότι οι έρευνες έχουν κατονομάσει τις συνθήκες για την επιτυχή διατήρηση του νέου βάρους και κάποιες εκ των οποίων αποτελούν δεξιότητες που χρειάζεται να αναπτυχθούν περαιτέρω από το διαιτολόγο, προκειμένου να επιτύχει μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα στις παρεμβάσεις του.
- Περισσότερη αρχική απώλεια βάρους
- Αυτό- προσδιορισμένος στόχος βάρους
- Σωματικά δραστήριο lifestyle (άσκηση σε ρουτίνα)
- Συχνός ρυθμός γευμάτων (πρωινό και υγιεινή διατροφή)
- Έλεγχος της υπερφαγίας
- Αυτό- παρακολούθηση των συμπεριφορών
- Εσωτερική κινητοποίηση για απώλεια βάρους
- Κοινωνική υποστήριξη
- Καλύτερες στρατηγικές αντιμετώπισης και ικανότητα διαχείρισης στρες
- Εμπιστοσύνη στον εαυτό (Self-efficacy)
- Αυτονομία
- Αναλαμβάνοντας την ευθύνη της ζωής
- Γενικά, περισσότερη ψυχολογική δύναμη και σταθερότητα
Οι κλινικοί διαιτολόγοι και διατροφολόγοι αντιμετωπίζουν πολλαπλά εμπόδια στην αποτελεσματική παρέμβαση του τρόπου ζωής στο σημερινό περιβάλλον περίθαλψης, όσο και σε ιδιωτικό επίπεδο. Συχνά δυσκολεύονται να κρατήσουν τους ανθρώπους υπεύθυνους για τις νέες, υγιεινές επιλογές τους, τη νέα εικόνα σώματος και την αλλαγή των διατροφικών συνηθειών τους. Πολλές φορές δεν έχουν τη γνώση να να αναγνωρίσουν μοτίβα κατανάλωσης φαγητού (eating patterns) και να παράγουν νέες, πιο υγιεινές συμπεριφορές, όμως εξακολουθούν να παραμένουν οι πιο ισχυροί υποκινητές για τους ασθενείς/ πελάτες να ξεκινήσουν και να διατηρήσουν τις προσπάθειες απώλειας βάρους που μειώνουν τον κίνδυνο διαβήτη τύπου 2 και άλλων χρόνιων παθήσεων.
Μια coaching παρέμβαση που επικεντρώνεται στις αξίες των ασθενών και την αίσθηση του σκοπού τους μπορεί να προσφέρει πρόσθετο όφελος για τα παραδοσιακά προγράμματα εκπαίδευσης, ευεξίας, διαβήτη και απώλειας βάρους. Βασικά στοιχεία του Health και Wellbeing Coaching μπορούν να εφαρμοστούν από διατροφολόγους για τη βελτίωση της αυτοεκτίμησης, της λογοδοσίας και των κλινικών αποτελεσμάτων των ασθενών.
Οι συμπεριφορικές στρατηγικές για απώλεια βάρους & διατήρηση
- Θέσπιση στόχου
- Αυτό- Παρακολούθηση
- Έλεγχος παρορμήσεων
- Τροποποίηση Μοτίβων Διατροφής & Άσκησης
- Υγιεινή Διατροφή
- Διαχείριση Απροσδόκητων Στιγμών
- Γνωσιακές Συμπεριφορικές Στρατηγικές
- Διαχείριση Stress
Αυτές, λοιπόν, οι δεξιότητες χρειάζεται να αναπτυχθούν από τους Διαιτολόγους- Διατροφολόγους για να μπορέσουν να έχουν μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα στις διατροφικές παρεμβάσεις τους. Είναι αποτέλεσμα εξειδικευμένης εκπαίδευσης στην ανθρώπινη νόηση, του συναισθήματος του πελάτη, των νευροεπιστημών και της Εφαρμοσμένης Διαιτολογίας. Είναι απαραίτητες οι τεχνικές δημιουργίας θεραπευτικής και λειτουργικής σχέσης εμπιστοσύνης Επαγγελματία - Πελάτη, τεχνικές και μοντέλα διερεύνησης ετοιμότητας του πελάτη καθώς και εκπαίδευση σε δεξιότητες και ικανότητες για την κατάλληλη κινητοποίησή του, για αλλαγή συνηθειών, δημιουργία στόχων «καταδικασμένων να πετύχουν» και να διατηρηθούν.
Είναι σημαντικό να αντιμετωπίζουμε ολιστικά τους ανθρώπους και όχι να ενισχύουμε την αποσύνδεση μυαλού- σώματος, εντοπίζοντας δυσλειτουργικά λεκτικά μοτίβα που δείχνουν τον τρόπο που αισθάνεται ο πελάτης για το σώμα και την εικόνα που έχει για αυτό. Τέλος, χρειάζονται τεχνικές αναγνώρισης και αντιμετώπισης του αρνητικού εσωτερικού δια-Λόγου του Πελάτη, που τον εμποδίζουν να συνεχίσει τη διαδρομή που έχει ξεκινήσει, ανεξάρτητα από το σημείο που βρίσκεται. Αυτά είναι τα κλειδιά για μια πετυχημένη έναρξη και διατήρηση της διατροφικής θεραπευτικής παρέμβασης.
