Ο επιπολασμός των υπέρβαρων και παχύσαρκων ατόμων αυξάνεται σε όλο τον κόσμο με γρήγορους ρυθμούς, ακόμη και σε χώρες όπου παραδοσιακά η παχυσαρκία αποτελούσε σπάνιο φαινόμενο, όπως η Αυστραλία (και πιο συγκεκριμένα οι αυτόχθονοι κάτοικοι της, οι Αβορίγινες), η Κίνα και γενικά στην Ασία.
Τα ποσοστά της παχυσαρκίας σε πληθυσμούς στηv Βόρεια Αμερική είναι σχεδόν διπλάσια σε σχέση με τους Ευρωπαίους.
Στην Κίνα, ο επιπολασμός των υπέρβαρων ατόμων έχει αυξηθεί σχεδόν κατά 50% την τελευταία δεκαετία και στην Ινδία το ποσοστό της παχυσαρκίας εκτιμάται έως 13,3% στους άνδρες και έως 23,7% στις γυναίκες. Οι παραπάνω χωρες έχουν περισσότερους παράγοντες κινδύνου για ανάπτυξη σακχαρώδη διαβήτη τύπου II και καρδιαγγειακής νόσου από ό,τι οι κάτοικοι της Ευρώπης.
Ποιες διαφορές παρατηρούνται στη συσσώρευση λιπώδη ιστού;
Συγκρίνοντας την κατανομή του σωματικού λίπους μεταξύ των διάφορων εθνοτήτων, παρατηρείται ότι κάποιοι πληθυσμοί είναι πιθανότερο να συσσωρεύουν υποδόριο λιπώδη ιστό, ενώ άλλοι πληθυσμοί είναι πιο πιθανό να συσσωρεύουν λιπώδη ιστό στην ενδοκοιλιακή κοιλότητα. Αυτό αυτόματα τους τοποθετεί σε υψηλότερο κίνδυνο ανάπτυξης παθήσεων που σχετίζονται με επιπλοκές της παχυσαρκίας.
Ποιοι πληθυσμοί είναι πιο επιρρεπείς στην παχυσαρκία;
Έχει προταθεί ότι οι πληθυσμοί της Ασίας, της Ισπανίας και του Καυκάσου είναι ιδιαίτερα επιρρεπείς στην ενδοκοιλιακή παχυσαρκία και των συναφών κινδύνων που συνεπάγονται για την υγεία σε σύγκριση με τους Ευρωπαίους. Στην Αμερική, έχει μελετηθεί ο αντίκτυπος των διαφόρων φύλων στηv λιπώδη μάζα σώματος και βρέθηκαν διαφορές στο σωματικό βάρος στους πληθυσμούς των ισπανόφωνων και των αφροαμερικάνων- οι οποιοι διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο ανάπτυξης παχυσαρκίας- σε σχέση με τον λευκό πληθυσμό.
Υποδόρια παχυσαρκία
Πιο συγκεκριμένα, έχει αποδειχθεί ότι ο λευκός πληθυσμός έχει περισσότερο ενδοκοιλιακό λιπώδη ιστό απ' ότι ο αφροαμερικάνικoς. Σε γενικές γραμμές, oι αφροαμερικάνοι έχουν υψηλότερo συνολικό σωματικό λίπος, αλλά μικρότερo ενδοκοιλιακό λιπώδη ιστό σε σχέση με τις λευκές γυναίκες. Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι οι αφροαμερικάνες είναι πιο επιρρεπείς στην υποδόρια παχυσαρκία από τις λευκές γυναίκες.
Ενδοκοιλιακή παχυσαρκία
Από την άλλη πλευρά, οι Ιάπωνες είναι πιο πιθανό να συσσωρεύουν ενδοκοιλιακό λίπος σε σύγκριση με τoν λευκό πληθυσμό, παρόλο που έχουν ουσιαστικά λιγότερο συνολικό σωματικό λίπος από τους Αμερικανούς. Αυτή η διαφορά στην ευαισθησία στηv ενδοκοιλιακή παχυσαρκία μπορεί να είναι ένας σημαντικός παράγοντας που η Ασία έχει υψηλό ποσοστό σακχαρώδη διαβήτη τύπου II. Oι εθνοτικές διαφορές δεν φαίνεται να επηρεάζουν την κατανομή του λιπώδους ιστού.
Πως αξιολογούμε το σωματικό βάρος;
O Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συστήνει τη χρησιμοποίηση του δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ- ο λόγος του βάρους σε κιλά διαιρούμενο με το ύψος σε μέτρα στο τετράγωνο), ως δείκτη του σωματικού βάρους
Αν ο ΔΜΣ είναι πάνω από 25 kg/m2, τότε το βάρος ορίζεται ως υπερβολικό και συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης νόσων.
Είναι καλό να σημειωθεί σε αυτό το σημείο ότι ο ΔΜΣ διαφέρει σημαντικά μεταξύ των πληθυσμών της ίδιας ηλικίας, του φύλου και του σωματικού λίπους. Επίσης, έχει παρατηρηθεί υψηλότερη περιεκτικότητα σε λίπος του σώματος σε χαμηλότερο ΔΜΣ στους πληθυσμούς Ασιατικής καταγωγής, σε σύγκριση με τους Καυκάσιους. Αυτό μπορεί να εξηγηθεί από τις διαφορές στη σύνθεση του σώματος καθώς επίσης και στις διαφορές του ενεργειακού ισοζυγίου.
Που ευθύνεται αυτή η διαφορετκή συσσώρευση του λίπους;
H γενετική προδιάθεση, ο τρόπος ζωής και το περιβάλλον μπορεί να εξηγήσει τις διαφορές μεταξύ των διαφόρων εθνοτικών ομάδων στην ευαισθησία για συσσώρευση του κοιλιακού λίπους, ειδικά του ενδοκοιλιακού.
Συνοψίζοντας
Είναι ζωτικής σημασίας οι αρχές δημόσιας υγείας σε παγκόσμιο επίπεδο να εντοπίσουν τις περιπτώσεις παχυσαρκίας υψηλού κινδύνου που συνδέεται με την περίσσεια ενδοκοιλιακού λίπους και να δράσουν άμεσα μέσα από προγράμματα δημόσιας υγείας για την ανάπτυξη υγιεινών επιλογών και να γίνουν πιο προσιτές oι τιμές των υγιεινών τροφίμων. Tο τελευταίο, είναι σημαντικό για τις χαμηλές κοινωνικές τάξεις που έχουν περιορισμένες επιλογές στα τρόφιμα.
