Συστάσεις Διατροφής

Εποχικότητα τροφίμων και περιβάλλον

12 Μαρτίου 2014
16527 Προβολές
2 λεπτά να διαβαστεί
farma laxanikwn

Photo source: www.bigstockphoto.com

Γεια σας! Είμαι ο Παναγιώτης Βαραγιάννης και είμαι κοντά σας για να σας δώσω συμβουλές, σχετικά με την κατανάλωση εποχιακών τροφίμων. 

Στο σημερινό podcast θα αναφερθούμε στη σχέση της εποχικότητας και της εντοπιότητας με το περιβάλλον, αλλά και σε όλα τα χαρακτηριστικά μιας ισορροπημένης διατροφικής συμπεριφοράς αναφορικά με τα εποχιακά και τα ντόπια προϊόντα.

Συνήθως, όταν μιλάμε για εποχιακά τρόφιμα εννοούμε αποκλειστικά τοπικά ή εποχιακά τρόφιμα της χώρας μας! Αυτό σημαίνει να καταναλώνουμε τρόφιμα μέσα στο φυσικό κύκλο ζωής και μόνο αν θέλουμε για παράδειγμα φράουλες ή μπιζέλια εκτός εποχής, αναζητούμε κατεψυγμένα ή κονσερβοποιημένα.

Κατανάλωση εποχικών τροφίμων μια οικοφιλική συμπεριφορά

Η πραγματικότητα είναι, ότι σε γενικές γραμμές, η κατανάλωση εποχιακών τροφίμων είναι πιο βιώσιμη και πιο οικοφιλική για το περιβάλλον. Χρησιμοποιεί λιγότερη ενέργεια και εκπέμπονται λιγότερα αέρια θερμοκηπίου, εφόσον δεν πρόκειται για εντατική καλλιέργεια εκτός εποχής. Από την άλλη πλευρά, ως καταναλωτές έχουμε συνηθίσει να έχουμε ό,τι θέλουμε τη στιγμή που το επιθυμούμε.

Ντόπιο vs εποχικό

Ας ξεκαθαρίσουμε, ωστόσο, ότι ντόπιο και εποχιακό δεν είναι απαραιτήτως το ίδιο πράγμα. Για παράδειγμα, είναι δυνατό κάποιος να αγοράσει κάτι που παράγεται τοπικά, αλλά είναι εκτός εποχής - όπως ελληνικές ντομάτες θερμοκηπίου– ή να αγοράσει κάποιο τρόφιμο από την άλλη πλευρά του πλανήτη που είναι εποχιακό, αλλά για εκείνη τη χώρα από την οποία προέρχεται.

Πώς να φάτε εποχικά;

Σήμερα, ο μόνος αληθινός τρόπος για να φάτε εποχικά, είναι να μάθετε ποια τρόφιμα είναι εποχής, τόσο στη χώρα σας, όσο και στο εξωτερικό. Αυτό είναι ιδιαίτερα χρήσιμο σε χώρες που έχουν μικρότερη καλλιεργητική περίοδο από ό,τι μη καλλιεργητική, όπως η Σουηδία.

Ποια τα προβλήματα από την κατανάλωση εποχικών;

Το να τρώει λοιπόν κανείς, εποχικά είναι μια πολύ καλή διατροφική συμπεριφορά, όμως δεν είναι τόσο απλό θέμα, καθώς υπάρχουν πολλά προβλήματα, συχνά περισσότερα από όσα οι άνθρωποι μπορούν να αντιμετωπίσουν.

Για παράδειγμα, πιθανόν να αναρωτιέστε πώς καλλιεργούνται τα τρόφιμα αυτά: Έχουν παραχθεί σε εξωτερικούς χώρους; Με εντατική καλλιέργεια; Με ποιον τρόπο μεταφέρθηκαν στην αγορά; Ποιος τα παρήγαγε; Είναι πιστοποιημένα; Σε ποια ποικιλία ή είδος τροφίμου ανήκουν; Είναι παραδοσιακή καλλιέργεια της χώρας σας ή έχει αναπτυχθεί ανάλογα με τα γούστα σας; Αποτελεί ντόπια καλλιέργεια ή έχει προσαρμοστεί στην χώρα;

Για να σας δώσω ένα παράδειγμα, οι ντομάτες, οι πιπεριές και οι πατάτες προέρχονται από τη Νότια Αμερική, τώρα πια όμως καλλιεργούνται σε όλον τον κόσμο. Θα πρέπει επίσης να λάβετε υπόψη σας τη σταδιακή αλλαγή του κλίματος στον πλανήτη και πώς αυτή αλλάζει τις καλλιεργητικές περιόδους και σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμη και την εντοπιότητα – σήμερα μπορείτε πλέον να καλλιεργήσετε ροδάκινα ακόμη και στην Αγγλία!

Συμπερασματικά..

Όλα τα παραπάνω σας βοηθούν να δείτε πιο σφαιρικά το θέμα της εποχικότητας. Τρώγοντας εποχικά δεν αποτελεί μόνο επιλογή: μπορείτε να φάτε εποχικά και τοπικά, όταν το επιτρέπει η συγκομιδή και μπορείτε να εξασφαλίσετε ρωτώντας, όταν αγοράζετε ότι υποστηρίζετε μικρούς παραγωγούς στις αναπτυσσόμενες χώρες. Μπορείτε να καταναλώνετε τοπικά εποχιακά τρόφιμα από τον τόπο ή τη χώρα που ζείτε, και τα πιο εξωτικά τρόφιμα από τους παραγωγούς του εξωτερικού.

Αν επιθυμείτε οπωσδήποτε ένα παραδοσιακό φαγητό εκτός εποχής, δεν υπάρχει τίποτα λάθος στο να χρησιμοποιήσετε μια κονσέρβα ντομάτας ή κατεψυγμένα φρούτα.

Αν ένας Σουηδός, για παράδειγμα θελήσει πραγματικά τοπικό φαγητό το οποίο έχει αναπτυχθεί εποχιακά όλο το χρόνο, η λύση της κονσέρβας ή της κατάψυξης θα μπορούσε να είναι η καλύτερη επιλογή ανεξάρτητα από το αποτύπωμα που προκύπτει λόγω συσκευασίας και αποθήκευσης.

Κλείνουμε με ένα μήνυμα: Καταναλώνετε εποχιακά τρόφιμα, φροντίστε δηλαδή η διατροφή σας να είναι εναρμονισμένη με τις εποχές. Το φρέσκο είναι σίγουρα πιο νόστιμο, πιο υγιεινό, πιο φθηνό και έχει καλύτερο άρωμα. Προτιμήστε, επομένως, τα εγχώρια προϊόντα, μειώνοντας παράλληλα τις ενεργοβόρες αεροπορικές μεταφορές και τη διαδικασία της αποθήκευσης.

Τέλος, η λύση του να φτιάξετε τον δικό σας κήπο και να φυτέψετε τα δικά σας φρούτα και λαχανικά φαντάζει…δελεαστικά καλή τόσο για την τσέπη σας όσο και για το περιβάλλον!

Δρ. Παναγιώτης Βαραγιάννης
Δρ. Παναγιώτης Βαραγιάννης M.Med.Sc. PhD, Κλινικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος

Ο Παναγιώτης Α. Βαραγιάννης είναι Κλινικός Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, με μεταπτυχιακή εξειδίκευση M.Med.Sc στην Κλινική Διατροφή. Είναι επίσης  Διδάκτωρ του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών με ερευνητικό θέμα την Παιδική Παχυσαρκία. Συγγραφέας του βιβλίου "Πρακτικός Οδηγός για ένα σύγχρονο διαιτολογικό γραφείο" των εκδόσεων medNutrition. Διατηρεί Ιδιωτικό Διαιτολογικό γραφείο στο νησί της Σαλαμίνας.