Προερχόμενη από την Ιαπωνία, τη χώρα όπου δεσπόζει η αρχαία φιλοσοφία της εξισορρόπησης μεταξύ της Yin και της Yang ενέργειας, των δυο πόλων της ζωτικότητας του σύμπαντος, η μακροβιοτική διατροφή αποτελεί έναν τρόπο ζωής με αυστηρό διατροφικό καθεστώς. Oι δυνάμεις του Yin και του Yang συνυπάρχουν η μία μέσα στην άλλη.
Τι είναι η «ενεργειακή» διατροφή;
Yin είναι η ενέργεια της σιωπής, του κρύου, του σκοταδιού και της ηρεμίας (π.χ. Yin θεωρείται η γυναίκα, ο χειμώνας, η γλυκιά γεύση). Η Yang ενέργεια είναι εξωστρεφής, φωτεινή και ενεργητική (π.χ. Yang θεωρείται ο άνδρας, το καλοκαίρι, η αλμυρή και η πικρή γεύση).
Πρόκειται για μια «ενεργειακή» διατροφή, που πιστεύει ότι μπορεί να εξασφαλίζει την αρμονική λειτουργία του σώματος, του πνεύματος και της ψυχής. O στόχος αυτός επιτυγχάνεται με την κατανάλωση τροφών που συμβάλλουν στην εναρμόνιση των δυνάμεων του Yin και του Yang.
Βέβαια, αυτό δε σημαίνει ότι πρέπει να επιλέγουμε τροφές μόνο με έντονη ενέργεια Yin ή Yang. Αντιθέτως, θα πρέπει να αποφεύγουμε τις τροφές των δύο άκρων –δηλαδή όσες είναι έντονα Yin ή Yang, και να καταναλώνουμε εκείνες που εξισορροπούν τις δυο αυτές ενέργειες, όπως είναι π.χ. τα δημητριακά.
Η ισορροπία ανάμεσα στο Yin και στο Yang δεν είναι στατική, αλλά μεταβάλλεται διαρκώς. Γι’ αυτό και το κέντρο βάρους της μακροβιοτικής διατροφής μετατοπίζεται προς την αυξημένη κατανάλωση φρούτων και λαχανικών το καλοκαίρι, ενώ όταν ο καιρός είναι κρύος, προτιμώνται τα όσπρια και τα δημητριακά.
Διατροφική πυραμίδα της μακροβιοτικής διατροφής
Δεν υιοθετεί την ιδέα των τεσσάρων διατροφικών ομάδων ωστόσο, μοιάζει με τη μεσογειακή διατροφή καθώς δεν απέχει από τις αρχές αυτής, δεδομένου ότι είναι πλούσια σε ακατέργαστα σιτηρά, λαχανικά, φρούτα, όσπρια και θαλασσινά. Περιορίζει την κατανάλωση κρέατος, πουλερικών και γαλακτοκομικών. Κάποια από τα πιάτα της μακροβιοτικής διατροφής μάς είναι γνώριμα, π.χ. ψάρι με σαλάτα, όσπρια με ρύζι, θαλασσινά ή δημητριακά με λαχανικά.
Βάση της αποτελούν τα δημητριακά. Περισσότερο από το 50% της μακροβιοτικής διατροφής αναφέρεται στα δημητριακά ολικής άλεσης (σιτάρι, ρύζι, καλαμπόκι κλπ.). Το 20-30% καλύπτεται από τα λαχανικά, τους σπόρους (π.χ. λιναρόσπορος, κολοκυθόσπορος) και τα όσπρια, ενώ το υπόλοιπο 15-20% καταλαμβάνουν τα φρούτα εποχής, τα ψάρια και οι ξηροί καρποί. Είναι σημαντικό τα τρόφιμα να είναι της εποχής, χωρίς προσθήκη συντηρητικών ή λιπασμάτων.
Ποιοι παράγοντες παίζουν ρόλο;
Συγκεκριμένοι παράγοντες παίζουν ρόλο, όπως η οξύτητα, το μέρος παραγωγής της τροφής, η προέλευση, το χρώμα, η γεύση, το σχήμα και η δομή της τροφής Γι’ αυτό και δεν είναι απλό να οριστούν οι Yin και οι Yang τροφές. Υπάρχουν, ωστόσο, κάποιοι κανόνες
- Στις Yin τροφές ανήκουν κυρίως εκείνες που φύονται μέσα στη γη, όπως οι πατάτες, τα καρότα και τα παντζάρια. Υπερβολικά Yin θεωρούνται η ζάχαρη, τα γαλακτοκομικά, το αλκοόλ, το μέλι, το γάλα και οι ξηροί καρποί.
- Στις Yang τροφές ανήκουν κυρίως όσες βρίσκονται πιο πολύ στον αέρα και τον ήλιο, όπως είναι τα φρούτα και τα λαχανικά. Υπερβολικά Yang θεωρούνται το αλάτι το κόκκινο κρέας, ο καφές , τα αυγά.
- Στις τροφές που εξισορροπούν τη Yin και τη Yang ενέργεια ανήκουν τα δημητριακά, ιδιαίτερα το ρύζι.
Τελικά ωφελεί η μακροβιοτική διατροφή;
Η μακροβιοτική διατροφή φαίνεται ότι μπορεί να προσφέρει αρκετά καλά στοιχεία. Αποτελούμενη κυρίως από τρόφιμα που έχουν χαμηλή περιεκτικότητα σε κορεσμένα λιπαρά και υψηλά σε φυτικές ίνες, μπορεί να σας βοηθήσει ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος εμφάνισης:
- καρδιοπάθειας
- υψηλής χοληστερόλης
- καρδιακής προσβολής και εγκεφαλικού επεισοδίου
Όσοι ακολουθούν τη μακροβιοτική διατροφή, συνήθως ακολουθούν και άλλες συνήθειες που δημιουργούν μία καλή ισορροπία μεταξύ Yin και Yang. Αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν φυσική δραστηριότητα, όπως η γιόγκα ή το τάι τσι, διαλογισμό, ενέργειες που βοηθούν στην απώλεια του περιττού βάρους.
Αλλά...
Έχουν εκφραστεί ανησυχίες σχετικά με τη μακροβιοτική διατροφή, ιδιαίτερα όταν ακολουθείται αυστηρά. Η αυστηρή μακροβιοτική διατροφή μπορεί να αποδειχθεί πολύ χαμηλή σε θερμίδες, οδηγώντας σε κατάσταση υποθρεψίας, με όλες τις επακόλουθες επιπλοκές. Ακόμη, έχει πολύ χαμηλή περιεκτικότητα σε βασικές βιταμίνες και τα μέταλλα, όπως το ασβέστιο, σίδηρο και βιταμίνη D. Για το λόγο αυτό, τα παιδιά και έγκυες ή θηλάζουσες γυναίκες δεν θα πρέπει να ακολουθούν μια μακροβιοτική διατροφή.
