Πρόσφατα κυκλοφόρησαν αρκετά δημοσιεύματα στον τύπο τα οποία έκαναν αναφορά σε νέα επιστημονική έρευνα, σύμφωνα με την οποία η κατανάλωση καφεΐνης κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης είναι επικίνδυνη και αυξάνει τον κίνδυνο διακοπής της κύησης.
Πολλές φορές, η λανθασμένη αξιολόγηση επιστημονικών άρθρων και η ανεπαρκής ανασκόπηση της αντίστοιχης επιστημονικής βιβλιογραφίας, μπορεί να προκαλέσει στην κοινή γνώμη εσφαλμένες εντυπώσεις και να οδηγήσει σε πανικό χωρίς στην πραγματικότητα να υπάρχει λόγος ανησυχίας.
Επηρεάζει η διατροφή την εγκυμοσύνη;
Είναι γεγονός ότι η διατροφή κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης διαδραματίζει σημαντικό ρόλο για την ομαλή εξέλιξη της καθώς και για τη διασφάλιση της υγιούς ανάπτυξης του εμβρύου. Ο ρόλος της καφεΐνης κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης έχει αποτελέσει αντικείμενο έρευνας εδώ και αρκετά χρόνια και δεν υπάρχουν στοιχεία που να υποδεικνύουν ότι η πρόσληψη καφεΐνης σε μέτριες ποσότητες δύναται να βλάψει την πορεία της εγκυμοσύνης.
Τι γνωρίζετε για την καφεΐνη;
Προτού αναφερθούμε στην συγκεκριμένη μελέτη, θα πρέπει να αναφέρουμε ότι η καφεΐνη αποτελεί συστατικό του καφέ (μικρές διαφορές στην περιεκτικότητα καφεΐνης στα διάφορα είδη καφέ) αλλά και διάφορων άλλων ποτών, όπως το τσάι, το κακάο και τα αναψυκτικά. Πιο συγκεκριμένα, ένα φλιτζάνι καφέ περιέχει 85mg καφεΐνης, ένα φλιτζάνι τσάι περιέχει περίπου 70mg καφεΐνης, ένα κομμάτι σοκολάτας 50 γραμμαρίων περιέχει έως 25mg ενώ ένα ποτήρι αναψυκτικού τύπου cola περιέχει 30mg καφεΐνης.
Επίσης, οι διαιτητικές συστάσεις αναφοράς αναφέρουν ότι γυναίκες που βρίσκονται σε αναπαραγωγική ηλικία και επιθυμούν να μείνουν έγκυες μπορούν να προσλαμβάνουν έως και 300mg καφεΐνης καθημερινά, ενώ οι συστάσεις για τους ενήλικες είναι 400-500mg ημερησίως.
Τι δείχνουν οι μελέτες;
Όσον αφορά στη συγκεκριμένη μελέτη, που δημοσιεύτηκε τον Ιανουάριο του 2008 στο περιοδικό American Journal of Obstetrics and Gynecology αναφέρεται ότι αυξημένος κίνδυνος για διακοπή τη κύησης (κατά 25%) υπάρχει όταν η πρόσληψη καφεΐνης ξεπερνά τα 200mg ημερησίως. Ωστόσο, η μέθοδος εκτίμησης της πρόσληψης καφεΐνης βασίστηκε στις δηλώσεις των γυναικών και όχι στην καταγραφή τους, μέθοδος η οποία συνήθως είναι ανακριβής. Επίσης, αμφισβητείται και η επιλογή του δείγματος των ατόμων που συμμετείχαν στη μελέτη, καθώς συγκέντρωναν και άλλους παράγοντες κινδύνου που συνδέονται με διακοπή της κύησης. Επιπλέον, ο κίνδυνος αποβολής σε γυναίκες που κατανάλωναν μηδενικές ποσότητες και ποσότητες έως 200mg ημερησίως, ήταν αρκετά παρόμοιος (12% και 15% αντίστοιχα), γεγονός που υποδεικνύει ότι ο ρόλος της καφεΐνης δεν είναι ο κύριος λόγος για τη διακοπή της κύησης. Συνεπώς, με την έρευνα αυτή δεν υποδεικνύεται σχέση επίδρασης-αποτελέσματος (πρόσληψη καφεΐνης και διακοπή της κύησης).
Επιπλέον, τον ίδιο μήνα δημοσιεύτηκε άλλη μία μελέτη στο επιστημονικό περιοδικό Epidemiology, η οποία έδειξε ότι η πρόσληψη καφεΐνης δεν συσχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο διακοπής της κύησης. Στη μελέτη συμμετείχαν 2407 γυναίκες (διπλάσιο δείγμα από την προαναφερθείσα μελέτη), οι οποίες κατέγραφαν την καθημερινή πρόσληψη καφεΐνης πριν την εγκυμοσύνη, τα επίπεδα κατανάλωσης στις τέσσερις εβδομάδες μετά την τελευταία έμμηνο ρήση, και τα επίπεδα πρόσληψης τη στιγμή διεξαγωγής της μελέτης.
Η πρωτοτυπία αυτής της μελέτης έγκειται στο γεγονός ότι είναι η μοναδική μελέτη στην οποία καταγράφηκαν τα επίπεδα πρόσληψης καφεΐνης πριν την εγκυμοσύνη. Σε αυτό το σημείο πρέπει να τονίσουμε ότι η σημαντικότητα αυτής της μεθοδολογικής λεπτομέρειας, αφορά στο γεγονός ότι στην πλειοψηφία τους τα περιστατικά αποβολής σημειώνονται τις πρώτες εβδομάδες και στο ότι όταν διαπιστωθεί η εγκυμοσύνη, οι γυναίκες τείνουν να μειώνουν την πρόσληψη καφεΐνης. Έτσι, με τον τρόπο αυτό, μπορούσε να γίνει σύγκριση στα διάφορα χρονικά σημεία αλλά και σύγκριση σύμφωνα με τα επίπεδα της πρόσληψης σε εκείνες τις γυναίκες που απέβαλαν στο διάστημα αυτό. Βρέθηκε λοιπόν, ότι οι περισσότερες γυναίκες που κατανάλωναν καφέ ή καφεϊνούχα ροφήματα προσελάμβαναν περίπου 350mg καφεΐνης την ημέρα πριν την εγκυμοσύνη ενώ τη στιγμή διεξαγωγής της μελέτης (8η -12η εβδομάδα κύησης) τα επίπεδα είχαν μειωθεί και ανέρχονταν στα 200mg ημερησίως. Από τη μελέτη αυτή φάνηκε ότι δεν υπάρχει στατιστικά σημαντικός κίνδυνος αποβολής σε καμία από τις χρονικές περιόδους που μελετήθηκαν, ούτε στατιστικά σημαντικός κίνδυνος σε αυτά τα επίπεδα πρόσληψης.
Συνεπώς δεν στοιχειοθείται κίνδυνος από μία μέτρια πρόσληψη καφεΐνης κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Ωστόσο, οι επιστήμονες αναφέρουν ότι ενδεχομένως να υπάρχει αυξημένος κίνδυνος σε περιπτώσεις υψηλότερης πρόσληψης.
Για πρακτικούς λόγους αναφέρουμε επίσης ότι τα 200mg καφεΐνης αντιστοιχούν σε περίπου 2 ½ φλιτζάνια καφέ ημερησίως ή σε 3 φλιτζάνια τσαγιού ή σε 5 κουτάκια αναψυκτικού τύπου cola ημερησίως.
Ποιο είναι το τελικό συμπέρασμα;
Όλοι οι διεθνείς οργανισμοί και οι φορείς που ασχολούνται με την ασφάλεια των τροφίμων, συμπεριλαμβανομένου και του FDA (Food and Drug Administration), θεωρούν την καφεΐνη ως μία απόλυτα ασφαλή ουσία, η οποία μπορεί να αποτελεί μέρος της καθημερινότητας όλων, αλλά και μιας γυναίκας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Ακόμη, πρέπει να τονίσουμε ότι η καφεΐνη καταναλώνεται εδώ και εκατοντάδες χρόνια και αποτελεί μία από τις πλέον διεξοδικά μελετημένες ουσίες που έχουν παρουσία στη διατροφή μας. Τέλος, τα προϊόντα που περιέχουν καφεΐνη, όπως και όλα τα υπόλοιπα τρόφιμα και ποτά, θα πρέπει να καταναλώνονται πάντα με μέτρο και σύνεση.
