Ο επιπολασμός της παχυσαρκίας έχει αυξηθεί σε όλες τις ηλικιακές ομάδες, συμπεριλαμβανομένων και των ατόμων ηλικίας 65 ετών και άνω, τόσο λόγω της αύξησης του συνολικού αριθμού των ατόμων μεγάλης ηλικίας, όσο και λόγω του ποσοστού του ηλικιωμένου πληθυσμού, που είναι παχύσαρκοι.
Η παχυσαρκία έχει σημαντικές λειτουργικές επιπτώσεις στους ηλικιωμένους, άνδρες και γυναίκες, επειδή επιδεινώνει την σχετιζόμενη με την ηλικία μείωση της σωματικής λειτουργίας και προκαλεί αδυναμία ή σαρκοπενική παχυσαρκία.
Φυσιολογικές αλλαγές με το πέρασμα των χρόνων
Καθώς περνάνε τα χρόνια, παρατηρούνται σημαντικές αλλαγές στη σύνθεση του σώματος. Μετα την ηλικία των 20-30 ετών, η ελεύθερη λίπους μάζα σώματος μειώνεται σταδιακά (έως και 40% από 20-70 ετών), λόγω της απώλειας των σκελετικών μυών, ενώ αυξάνεται η λιπώδης μάζα.
Με τη γήρανση, υπάρχει σχετική αύξηση του ενδοκοιλιακού λίπους, σε σχέση με το υποδόριο ή το συνολικό σωματικό λίπος, ενώ παρατηρείται επίσης αύξηση του λίπους μεταξύ των μυών, αλλά και ενδοηπατικά, τα οποία αποτελούν παράγοντες κίνδυνου για αντίσταση στην ινσουλίνη και μεταβολικά νοσήματα που αυξάνονται με τη γήρανση.
Ποια τα αποτελέσματα των μελετών;
Υπάρχει επίδραση της απώλειας βάρους στα ποσοστά θνησιμότητας;
Σύνολο μελετών, που έχουν πραγματοποιηθεί κυρίως σε μεσήλικες (ηλικίας 40-65 ετών κατά την έναρξη, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι, η εκ προθέσεως απώλεια βάρους σχετίζεται με μειωμένη θνησιμότητα σε άτομα με διαβήτη, διαταραγμένη ανοχή στη γλυκόζη και άλλα προβλήματα υγείας. Από την άλλη πλευρά, τα αποτελέσματα άλλων μελετών, δεν βρήκαν καμία επίδραση της απώλειας βάρους στα ποσοστά θνησιμότητας.
Απώλεια βάρους από τη διατροφή
Πρόσφατες έρευνες έχουν δείξει ότι, η απώλεια βάρους που προκαλείται από τη διατροφή, δεν οδηγεί σε αυξημένη απώλεια άπαχου ιστού στα ηλικιωμένα άτομα. Η προσθήκη άσκησης αντίστασης ή αντοχής σε ένα πρόγραμμα διατροφής ηλικιωμένων, μπορεί να βοηθήσει στη διατήρηση της ελεύθερης λίπους μάζας σώματος κατά τη διάρκεια της απώλειας βάρους.
Πώς λειτουργεί η άσκηση;
Τα δεδομένα πρόσφατης τυχαιοποιημένης ελεγχόμενης μελέτης, που διεξήχθη σε παχύσαρκα άτομα ηλικίας 65-80 ετών), δεν διαπίστωσαν σημαντική διαφορά στην απώλεια της ελεύθερης λίπους μάζας σώματος μετά από μια απώλεια βάρους που προκαλείται από διατροφή, ενώ συνυπάρχει τακτική άσκηση, σε σχέση με την ομάδα ελέγχου, που δεν έχαναν βάρος. Τα στοιχεία αυτά δείχνουν ότι, η τακτική άσκηση μπορεί να μετριάσει την απώλεια της ελεύθερης λίπους μάζας σώματος στα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας.
Θεραπεία για την παχυσαρκία σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας
Ωστόσο, η κατάλληλη θεραπεία για την παχυσαρκία σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας είναι αμφιλεγόμενη, λόγω της μείωσης των σχετικών κινδύνων για την υγεία που συνδέονται με την αύξηση του δείκτη μάζας σώματος και την ανησυχία ότι, η απώλεια βάρους θα μπορούσε να έχει πιθανές επιβλαβείς επιδράσεις στον πληθυσμό των ηλικιωμένων.
Τα σημερινά δεδομένα δείχνουν ότι η απώλεια βάρους σε ηλικιωμένα άτομα, βελτιώνει τη φυσική λειτουργία, την ποιότητα ζωής και τις ιατρικές επιπλοκές που σχετίζονται με την παχυσαρκία. Ως εκ τούτου, επιτρέπεται απώλεια βάρους που να ελαχιστοποιεί ’’τις ζημιές” στους μύες και στα οστά στα ηλικιωμένα άτομα που είναι παχύσαρκα και που έχουν λειτουργικά προβλήματα ή επιπλοκές που μπορούν να επωφεληθούν από την απώλεια βάρους.
Επιπτώσεις της απώλειας βάρους στην κατάσταση των οστών
Τέλος, η απώλεια βάρους μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις στην κατάσταση των οστών. Τα δεδομένα από τις περισσότερες μελέτες που διεξήχθησαν σε παχύσαρκες προ και μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες μεταξύ 37 και 72 ετών έδειξαν ότι, η απώλεια βάρους μέσω διατροφής μπορεί να προκαλέσει μείωση στην οστική μάζα.
Αυτό συμβαίνει διότι, η απώλεια βάρους αλλάζει τη συγκέντρωση στο πλάσμα των ορμονών που εμπλέκονται στο μεταβολισμό των οστών και αυξάνει τους δείκτες του οστικού μεταβολισμού. Ως εκ τούτου, η άσκηση, ως μέρος ενός προγράμματος απώλειας βάρους, είναι ιδιαίτερα σημαντική σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, έτσι ώστε να μειώσουν την οστική απώλεια.
Συμπερασματικά
Αν και η απώλεια βάρους στα παχύσαρκα άτομα κάθε ηλικίας μπορεί να βελτιώσει τις ιατρικές επιπλοκές που σχετίζονται με την παχυσαρκία, τη σωματική λειτουργία, και την ποιότητα της ζωής, ο πρωταρχικός σκοπός της θεραπείας για την απώλεια βάρους μπορεί να διαφέρει μεταξύ των ηλικιακών ομάδων.
Η πρόληψη και θεραπεία των ιατρικών επιπλοκών της παχυσαρκίας μπορεί να είναι ο πιο σημαντικός στόχος της θεραπείας σε νέους και μεσήλικες, ενώ η βελτίωση της σωματικής λειτουργικότητας και της ποιότητας ζωής μπορεί να είναι ο πιο σημαντικός στόχος της θεραπείας σε ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας.
Επιπλέον, η θεραπευτική προσέγγιση μπορεί να διαφέρει μεταξύ των νεότερων και ηλικιωμένων, λόγω της αυξανόμενης σημασίας της πρόληψης απώλεια μυϊκής μάζας και της οστικής μάζας που συμβαίνει με την απώλεια βάρους σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας. Η πρώτη προσέγγιση είναι να επιτευχθεί βιώσιμη αλλαγή του τρόπου ζωής.
Πρέπει να βρεθούν στρατηγικές, ικανές να βοηθήσουν τα άτομα μεγάλης ηλικίας να ξεπεράσουν τα εμπόδια και να συμμορφωθούν στις διατροφικές αλλαγές και την ένταξη της σωματικής δραστηριότητας στη ζωή τους. Η τροποποίηση της συμπεριφοράς μπορεί να διευκολυνθεί από την παροχή συμβουλών από έναν διαιτολόγο ή ειδικό στην άσκηση ή θεραπευτή, ο οποίος έχει εμπειρία στη διαχείριση βάρους.
