Άρρηκτα συνδεδεμένο με την ελληνική διατροφή, το σταφύλι, αποτελεί ένα από τα φρούτα που κυριαρχούν τους καλοκαιρινούς μήνες. Η ιστορία του χάνεται στα βάθη του χρόνου, ενώ από αρχαία χρόνια με την πληθώρα αναφορών από τον Όμηρο, καταλαβαίνουμε πόσο σημαντική ήταν η θέση του σταφυλιού και των παραγώγων του στην καθημερινότητα των Ελλήνων.
Ποιες είναι οι ποικιλίες σταφυλιών στην Ελλάδα;
Η εγχώρια παραγωγή σταφυλιών είναι πλούσια και χωρίζεται σε δύο κατηγορίες. Τις έγχρωμες ποικιλίες και τις λευκές. Η πλειοψηφία της παραγωγής σταφυλιών προορίζεται για την παρασκευή του κρασιού. Δεν είναι όμως λίγες και οι επιτραπέζιες ποικιλίες σταφυλιών, που καταναλώνονται ως έχουν.
Ποια είναι η θρεπτική αξία των σταφυλιών;
Η θρεπτική αξία των σταφυλιών είναι υψηλή και η κατανάλωσή τους έχει πολλά οφέλη για την υγεία μας. Παρ’ όλα αυτά δεν είναι λίγες οι φορές που αρκετός κόσμος αποφεύγει να τα εντάξει στο διαιτολόγιό του με τον φόβο ότι παχαίνουν ή ότι περιέχουν πολλή ζάχαρη. Η αλήθεια είναι πως τα σταφύλια, συγκριτικά με άλλα φρούτα, όπως για παράδειγμα τα μήλα έχουν κάποιες επιπλέον θερμίδες, καθώς και σάκχαρα, η διαφορά τους όμως δεν ξεπερνάει τις 20 θερμίδες (στα 100γρ φρούτου) και τα 5γρ επιπλέον σακχάρων.
Συνεπώς, ο ισχυρισμός ότι τα σταφύλια πρέπει να αποφεύγονται, δεν είναι βάσιμος, αφού οι ελάχιστες επιπλέον θερμίδες που περιέχουν δεν είναι αρκετές για να προσπεράσουμε το όφελος που θα έχουμε από την κατανάλωσή τους. Τα σταφύλια είναι μία πλούσια πηγή βιταμινών και ιχνοστοιχείων. Συγκεκριμένα, έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε κάλιο, φώσφορο, ασβέστιο, ενώ από βιταμίνες είναι πλούσια σε βιταμίνη C, βιταμίνη Κ και βιταμίνη Α.
Σταφύλια: σημαντική πηγή αντιοξειδοτικών
Εξαιρετικής σημασίας είναι η περιεκτικότητα των σταφυλιών σε φλαβονοειδή, λουτεΐνη και ζεοξανθίνη. Η ισχυρή αντιοξειδωτική δράση των ενώσεων αυτών, τις καθιστά απαραίτητες στην συνεχή μάχη του οργανισμού μας έναντι των ελευθέρων ριζών, οι οποίες ευθύνονται για την γήρανση, καθώς και για την εμφάνιση αρκετών παθήσεων. Τα φλαβονοειδή που βρίσκονται κυρίως στις ερυθρές ποικιλίες σταφυλιών προσφέρουν προστασία έναντι της αθηροσκλήρωσης, συμβάλλοντας έτσι στη μείωση του καρδιαγγειακού κινδύνου. Επίσης, είναι πιθανό να υπάρχει και μία αντικαρκινική δράση των φλαβονοειδών,η οποία είναι υπό διερεύνηση.
Πως συνεισφέρουν τα αντιοξειδωτικά στην όραση;
Η λουτεΐνη, η ζεοξανθίνη και η βιταμίνη Α, φαίνεται να παρέχουν ισχυρή προστασία στις παθήσεις των ματιών, όπως ο καταρράκτης, ενώ οι δύο πρώτες συμβάλλουν και στη μείωση του κινδύνου για εκφύλισης της ωχράς κηλίδας. Η πάθηση αυτή, συχνά αποτελεί τον κύριο λόγο απώλειας της όρασης σε άτομα προχωρημένης ηλικίας. Πέρα από τα σταφύλια, όπως αναφέραμε και στην αρχή, υπάρχουν και τα παράγωγά τους τα οποία είναι ευρέως χρησιμοποιούμενα και με εξίσου υψηλή θρεπτική αξία. Το κρασί, οι σταφίδες καθώς και οι χυμοί σταφυλιού αποτελούν σημαντικό μέρος της ελληνικής αγροτικής παραγωγής, με το κρασί βέβαια να καταλαμβάνει την πρώτη θέση.
Το κρασί και τα παράγωγα των σταφυλιών
Το κρασί, λευκό ή κόκκινο παρέχει αποδεδειγμένα καρδιαγγειακή προστασία αν καταναλωθεί σε μέτριες ποσότητες (1-2 μικρά ποτήρια ημερησίως), ενώ οι σταφίδες και ο χυμός σταφυλιού φαίνεται να έχουν παρόμοια θρεπτική αξία με αυτή των σταφυλιών. Καθώς λοιπόν το καλοκαίρι δεν είναι και τόσο μακριά, ας εκτιμήσουμε τη θρεπτική αξία αυτού του παραδοσιακού φρούτου της ελληνικής γης, κι ας το συμπεριλάβουμε στην καθημερινότητά μας.
