Το λάχανο βρίσκεται αρκετές φορές την εβδομάδα στο τραπέζι του Έλληνα αφού, είτε ωμό σε σαλάτες, είτε μαγειρεμένο δίνει άψογο γευστικό αποτέλεσμα αλλά ταυτόχρονα έχει πολλά να προσφέρει στην υγεία μας!
Το λάχανο ανήκει σε μια μεγάλη οικογένεια λαχανικών, τα σταυρανθή, οπότε συγγενεύει με το κουνουπίδι, το μπρόκολο, τα λαχανάκια Βρυξελλών κ.ά. Ο εντοπισμός της καταγωγής αυτού του δημοφιλούς λαχανικού είναι λίγο δύσκολος, λόγω των πολλών και διαφορετικών ποικιλιών του. Πιθανότατα το άγριο λάχανο να προέρχεται από την Εγγύς Ανατολή όπου και εξημερώθηκε για να φτάσει στην Μεγάλη Βρετανία και την ηπειρωτική Ευρώπη αρκετούς αιώνες πριν.
Ποιες ποικιλίες λάχανου υπάρχουν;
Υπάρχουν πολλές ποικιλίες που καλλιεργούνται παγκοσμίως και παρουσιάζουν διαφοροποιήσεις όσο αναφορά το χρώμα, την υφή, το μέγεθος, το σχήμα και την εποχή ωρίμανσής τους. Σε κάθε χώρα ή περιοχή, οι αγρότες φαίνεται ότι επιλέγουν ποικιλία σύμφωνα με την ταχύτητα της ανάπτυξής τους, τα φυσικά μορφολογικά χαρακτηριστικά, την ανθεκτικότητά τους στις αντίξοες συνθήκες (π.χ παγετό) της περιοχής αλλά και την αντοχή τους στην προσβολή εντόμων και ασθενειών. Οι πιο δημοφιλείς πάντως είναι τα πράσινα, τα λευκά ή Δανέζικα, τα ανοιχτόχρωμα πράσινα, τα μωβ και τα κοινά πράσινα λάχανα.
Για ποιους λόγους να το καταναλώσετε;
Οι λόγοι που θα πρέπει να σας οδηγήσουν στην συχνή κατανάλωσή του είναι πολλοί. Κατά πρώτον είναι ένα λαχανικό πλούσιο σε φυτοχημικές ουσίες, όπως τα θειοκυανικά, η ινδόλη-3-καρβινόλη, η λουτεΐνη, η ζεαξανθίνη και τα ισοθειοκυανικά, οι οποίες μαζί με την υψηλή περιεκτικότητά του σε βιταμίνη C, μπορούν να προστατεύσουν τον οργανισμό από τον καρκίνο του πνεύμονα, του παχέος εντέρου, του μαστού, του προστάτη και του στομάχου, με την εξουδετέρωση και αποβολή από το σώμα επιβλαβών ουσιών, όπως οι ελεύθερες ρίζες. Επίσης, συστήνεται σε άτομα που υποφέρουν από παθήσεις τους αναπνευστικού, ρευματισμούς και σε περιπτώσεις νευρικών διαταραχών. Και ενώ για χρόνια υπήρχε η εντύπωση ότι η κατανάλωση λάχανου μπορεί να επηρεάσει τη λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα, νέα δεδομένα ήρθαν για να καταρρίψουν αυτόν τον ισχυρισμό.
Η σουλφοραφάνη που περιέχει, φαίνεται να προφυλάσσει και από το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού, το οποίο θεωρείται η πρωταρχική αιτία εμφάνισης έλκους στο στομάχι. Ακόμη, μπορεί να βοηθήσει στην μείωση της αρτηριακής πίεσης και την χοληστερόλης, με αποτέλεσμα την προστασία του καρδιαγγειακού συστήματος.
Να σημειωθεί ότι, το χρώμα του μωβ λάχανου οφείλει στις ανθοκυανίνες, που προσφέρουν υψηλότερη περιεκτικότητα σε φυτοχημικά από το πράσινο λάχανο, ενισχύοντας έτσι τα οφέλη του υπέρ της υγείας.
Ποια η διατροφική του αξία;
Τα 100 γραμμάρια λάχανου αποδίδουν μόλις 25 θερμίδες και περιέχουν 3 γραμμάρια φυτικών ινών που καλύπτουν το 10% των ημερήσιων αναγκών μας. Αποτελεί πολύ καλή πηγή βιταμίνης C και βιταμίνης Κ, βιταμίνης Β6 και φυλλικού οξέος καθώς και μαγγανίου. Επίσης, είναι καλή πηγή θειαμίνης, σιδήρου, μαγνησίου, φωσφόρου, καλίου και ασβεστίου.
Κάτι που ποτέ ίσως δεν θα περίμενες να συναντήσεις στο λάχανο και μάλιστα σε τόσο υψηλή περιεκτικότητα είναι τα ω-3 λιπαρά οξέα!
Πώς να το επιλέξετε;
Τι κάνετε μπροστά από τον πάγκο με του μανάβη; Ψάχνετε για ένα βαρύ λάχανο με ζωηρό χρώμα στα φύλλα του. Τα φύλλα του πρέπει επίσης να είναι συνεκτικά μεταξύ τους, σχετικά σκληρά, να μην εμφανίζουν αλλοιώσεις. Μην το αγοράσετε αν υπάρχει εμφανής προσβολή από έντομα και κάμπιες.
Πού οφείλεται η γεύση και η οσμή του;
Η γεύση του λάχανου οφείλεται στις γλυκοσινολάτες, μια κατηγορία θειούχων ενώσεων που περιέχουν γλυκοσίδια. Η δυσάρεστη οσμή και μερικές φορές γεύση όταν μαγειρεύουμε λάχανο οφείλεται σε ένα αέριο που ονομάζεται υδροθείο και παράγεται κατά την διαδικασία. Πριν την κατανάλωσή του, αφαιρέστε μερικά από τα εξωτερικά του φύλλα, που συνήθως είναι και πιο σκληρά και ταλαιπωρημένα, κόψτε το εσωτερικό στο μέγεθος που επιθυμείτε και ξέπλυντε το με νερό.
Για να αποφύγετε την περίπτωση ύπαρξης εντόμων, μπορείτε να το αφήσετε να μουλιάσει για λίγα λεπτά σε νερό όπου έχετε προσθέσει ξύδι. Και φυσικά αυτό που ισχύει για όλα τα λαχανικά και τα φρούτα, είναι ότι πρέπει να κόβονται την τελευταία στιγμή πριν χρησιμοποιηθούν, για να μην χαθεί η πολύτιμη βιταμίνη C και μάλιστα καλό θα ήταν να χρησιμοποιείται μαχαίρι από ανοξείδωτο ατσάλι.
Πώς να το συντηρήσετε;
Για τη συντήρησή του προτιμήστε τις χαμηλές θερμοκρασίες του ψυγείου, μέσα σε πλαστική σακούλα ή ένα μεγάλο μπωλ που κλείνει αεροστεγώς. Κρατήστε ολόκληρο το μέρος του φυτού που δεν χρησιμοποιήσατε και εκεί μπορεί να συντηρηθεί έως και για 2 εβδομάδες. Η ανθεκτικότητά του στη συντήρηση φαίνεται να βοήθησε αρκετά τους Δανούς ναυτικούς να αποφύγουν το σκορβούτο, πάθηση που οφείλεται σε έλλειψη της βιταμίνης C.
Για ένα χειμώνα γεμάτο υγεία, προσθέστε λάχανο μέσα στην πολύχρωμη χειμωνιάτικη σαλάτα σας, ετοιμάστε λαχανόρυζο, λαχανοντολμάδες, προσθέστε το σε μια χορταστική σούπα λαχανικών ή γιαχνί!
