Διατροφή

Πόσο πλούσια σε θρεπτικά συστατικά είναι η τροφή μας;

25 Μαρτίου 2012
19935 Προβολές
2 λεπτά να διαβαστεί
Πόσο πλούσια σε θρεπτικά συστατικά είναι η τροφή μας;

Photo source: www.bigstockphoto.com

Τα τελευταία χρόνια οι ελλείψεις που παρατηρούνται σε βιταμίνες και μέταλλα είναι όλο και πιο συχνές. Η διατροφική ανεπάρκεια μετάλλων και βιταμινών, συχνά αποδίδεται στο ότι ένα μεγάλο μέρος της καλλιεργήσιμης γης, από την υπερβολική χρήση ανόργανων αζωτούχων λιπασμάτων και άλλων γεωργικών πρακτικών έχει διαβρωθεί. Τα τελευταία 70 χρόνια έχει παρατηρηθεί ότι τα θρεπτικά συστατικά και οι μικροοργανισμοί που βρίσκονται στο έδαφος έχουν αρχίσει να εξαντλούνται και αυτό είναι μια ακόμα αιτία η οποία συμβάλλει στην διάβρωση του εδάφους και στην απώλεια καλλιεργήσιμης γης.

Διάφορες μελέτες έχουν βρει ότι το έδαφος των Ηνωμένων Πολιτειών διαβρώνεται με ρυθμό 10 φορές πιο γρήγορο από εκείνον με τον οποίο αναπληρώνεται. Ωστόσο, το ποσοστό της διάβρωσης του εδάφους είναι πολύ μεγαλύτερο σε άλλα μέρη του κόσμου, όπως η Ευρώπη, η Αφρική, η Ινδία και η Κίνα, όπου τα ποσοστά διάβρωσης είναι 30 -40 φορές ταχύτερα από το ρυθμό αναπλήρωσης. Στις περιοχές της Αφρικής ο συνδυασμός της εξάντλησης του εδάφους έχει οδηγήσει στην κατακόρυφη πτώση της πρόβλεψης των αποδόσεων των καλλιεργειών.

Ανεπαρκές χώμα, ανεπάρκεια σε θρεπτικά συστατικά

Τα τρόφιμα που καλλιεργούνται σε θρεπτικά ανεπαρκές χώμα, δεν περιέχουν τις απαραίτητες ποσότητες σε θρεπτικά συστατικά που απαιτούνται για να κρατήσουν τους ανθρώπους υγιείς. Μελέτες αποκαλύπτουν ότι οι διατροφικές αξίες των τροφίμων έχουν μειωθεί σημαντικά, τα τελευταία 70 χρόνια. Η μειωμένη θρεπτική αξία των τροφίμων, ειδικά τα τελευταία χρόνια, έχει αποδοθεί στην εξάντληση των ορυκτών εδάφους, στην απώλεια των μικροοργανισμών του εδάφους και στις αλλαγές των φυτικών ποικιλιών.

Διατήρηση υγείας μέσω κάλυψης θρεπτικών συστατικών

Για τη διατήρηση ενός υγιούς οργανισμού, ο άνθρωπος πρέπει να καλύπτει τις ημερήσιες ανάγκες του σε θρεπτικά συστατικά.

  • Τα θρεπτικά συστατικά είναι απαραίτητα για την διατήρηση της ζωής και την ενίσχυση της άμυνας του οργανισμού.
  • Η διατροφή μας, το φαγητό που τρώμε, είναι η κύρια πηγή θρεπτικών συστατικών που συντελούν σε όλες τις βιοχημικές διεργασίες του οργανισμού μας.
  • Τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά προέρχονται από τα φυτά (φρούτα, λαχανικά, δημητριακά, όσπρια, ξηροί καρποί) και τα ζώα (γαλακτοκομικά προϊόντα, ψάρια, αυγά και κρέας).
  • Για τη διατήρηση καλής υγείας, ο ανθρώπινος οργανισμός χρειάζεται μακροθρεπτικά συστατικά (πρωτεΐνες, υδατάνθρακες, λίπη) και μικροθρεπτικά συστατικά (βιταμίνες και μέταλλα).
  • Τα μακροθρεπτικά συστατικά είναι η κύρια πηγή ενέργειας και οι βιταμίνες και τα μέταλλα είναι απαραίτητα για τις βιοχημικές διεργασίες του σώματος.
  • Οι βιταμίνες είναι οργανικές ενώσεις που βρίσκονται στα φυτά και στα ζώα και τις προσλαμβάνουμε μέσω της τροφής. Από την άλλη τα μέταλλα είναι ανόργανες ενώσεις που βρίσκονται στην γη και βοηθούν στην παραγωγή ενέργειας και σε άλλες βιοχημικές διεργασίες.
  • Ωστόσο, και τα μικρό- και τα μακροθρεπτικά συστατικά, είναι απαραίτητα για τη διατήρηση μιας καλής υγείας.

Διάφορες διατροφικές έρευνες αποκάλυψαν την ανάγκη των μετάλλων για την διατήρηση της βέλτιστης υγείας του ανθρώπου. Υπάρχουν δεκαεπτά γνωστά βασικά μέταλλα και πολλά άλλα ιχνοστοιχεία που είναι απαραίτητα για την καλή υγεία. Τα μέταλλα, αλληλεπιδρούν μεταξύ τους σε πολλές μεταβολικές λειτουργίες του ανθρώπινου σώματος. Μερικές φορές μάλιστα, τα μέταλλα έχουν μεγαλύτερη ζωτική σημασία για την σωματική και ψυχική υγεία από τις βιταμίνες. Ωστόσο, επειδή το ανθρώπινο σώμα προσλαμβάνει τις απαραίτητες ποσότητες μετάλλων από τα τρόφιμα, οι ελλείψεις που παρατηρούνται είναι κοινές.

Στην Διάσκεψη Κορυφής του Ρίο το 1992 διάφορες μελέτες βρήκαν ότι τα εδάφη στην Ευρώπη έχουν 72% λιγότερα μέταλλα, σε σχέση με 100 χρόνια πριν.

Σύμφωνα με το αμερικανικό υπουργείο Γεωργίας (USDA), η έλλειψη των σημερινών τροφίμων σε θρεπτικά συστατικά, έχει σαν αποτέλεσμα την μη επαρκή πρόσληψη μετάλλων ασβεστίου, μαγνησίου, καλίου και βιταμινών Α, C, D και Ε που απαιτούνται για την διατήρηση της καλής υγείας.

Ασβέστιο

Για παράδειγμα, το ασβέστιο είναι απαραίτητο για την ρύθμιση της λειτουργίας του νευρικού και μυϊκού συστήματος, για να διατήρηση γερών οστών και δοντιών, για την πήξη του αίματος, τη ρύθμιση της πίεσης και την λειτουργία των ενζύμων. Η ήπια έλλειψη ασβεστίου μπορεί να προκαλέσει αίσθημα παλμών της καρδιάς, αϋπνία, ευερεθιστότητα, ευαισθησία των νεύρων, σύσπαση των μυών, διανοητική σύγχυση και ένα αίσθημα κατάθλιψης.

Σοβαρές ελλείψεις του ασβεστίου μπορεί να οδηγήσουν σε απώλεια οστικής μάζας, ένα κοινό πρόβλημα υγείας. Έρευνες έχουν δείξει ότι οι ελλείψεις μετάλλων συχνά οδηγούν σε μια σειρά προβλημάτων υγείας και χρόνιες παθήσεις.

Ποιες ασθένειες συνδέονται με διατροφικές ελλείψεις;

Όλο και περισσότερες διατροφικές μελέτες έχουν συνδέσει πολλές από τις πιο διαδεδομένες ασθένειες όπως:

  • διαβήτη
  • καρδιακές παθήσεις
  • εγκεφαλικό επεισόδιο
  • παχυσαρκία
  • υψηλή αρτηριακή πίεση
  • εκφύλιση της ωχράς κηλίδας
  • απώλεια οστικής μάζας και άνοια

Η σωστή και υγιεινή διατροφή, σε συνδυασμό με διάφορα συμπληρώματα διατροφής, ειδικά σε καταστάσεις ανεπάρκειας, μπορεί να εξαλείψουν την διατροφική ανεπάρκεια μετάλλων και βιταμινών.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Gibson, R. S. (2005). Principles of nutritional assessment. Oxford, Oxford University Press.

Nutrition Security Institute. (2006). Human Health, the Nutritional Quality of Harvested Food and Sustainable Farming Systems. [Online]. Available at : http://nutritionsecurity.org/PDF/NSI_White%20Paper_Web.pdf

Μαίρη Σελανικλή
Μαίρη Σελανικλή Διαιτολόγος - Διατροφολόγος, M.Sc. στην Κλινική Διατροφή

Η Μαίρη Σελανικλή είναι Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, με επιπλέον μεταπτυχιακή εξειδίκευση MSc στην κλινική διατροφή. Συγγραφέας του παιδικού παραμυθιού "Το Διατροφονήσι" των εκδόσεων medNutrition. Από το 2011 διατηρεί το διαιτολογικό της γραφείο στην περιοχή του Ζωγράφου.