Πλέον στις μέρες μας, υπάρχουν διάφορα στιλ καταναλωτών, όπως οι χορτοφάγοι, οι ωμοφάγοι, οι ψαροφάγοι, οι αποκλειστικά φυτοφάγοι, οι φρουτοφάγοι... πλέον και οι πουλερο-φάγοι. Η αντικατάσταση του μοσχαρίσιου κρέατος και των γαλακτοκομικών με προϊόντα πουλερικών είναι η καλύτερη δίαιτα για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, υποστηρίζει νέα έρευνα. Το πλαίσιο και οι προϋποθέσεις εφαρμογής του εν λόγω ισχυρισμού θα αναλυθούν στη συνέχεια.
Η συγκεκριμένη μελέτη έγινε στη Σουηδία και αναφέρει ότι σχεδόν το 80% των γεωργικών εκτάσεων που χρησιμοποιούνται στη χώρα για τη διατροφή του μέσου κατοίκου της, η οποία περιέχει κυρίως μοσχαρίσιο κρέας και γαλακτοκομικά προϊόντα, παρέχει μόνο το ένα πέμπτο της συνολικής ημερήσιας πρόσληψης θερμίδων!
Ο ερευνητής D. Bryngelsson δηλώνει ότι:
Μια μέση διατροφή με τα υπάρχοντα επίπεδα κατανάλωσης κρέατος, αλλά εντελώς αποδεσμευμένη από ζωικά προϊόντα μηρυκαστικών όπως βοδινό κρέας, αρνίσιο κρέας, γαλακτοκομικά - επιφέρει μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και έχει υψηλότερη αποδοτικότητα προϊόντος ανά έκταση γης, συγκρινόμενη με μια χορτοφαγική διατροφή πλούσια σε γαλακτοκομικά προϊόντα.
Προσθέτει επίσης ότι:
Θα μπορούσαμε να πούμε ότι το κοτόπουλο είναι σαν ένα ηλεκτρικό αυτοκίνητο - μια πραγματικά εξαιρετική εναλλακτική λύση, ενώ εξακολουθεί να είναι παρόμοια με αυτή που έχουμε ήδη συνηθίσει.
Να υπογραμμιστεί ότι η προτεινόμενη διατροφή-πλούσια σε πουλερικά, με πηγές πρωτεϊνών που προέρχονται από το κοτόπουλο και τα αυγά, πλησιάζει τους στόχους της Ε.Ε. για τη μείωση των αερίων του θερμοκηπίου (GHG) και μπορεί να επιτευχθεί, διατηρώντας την κατανάλωση κρέατος στα σημερινά επίπεδα.
Τι γίνεται όμως με τα βοοειδή και το μεγάλο αποτύπωμα άνθρακα;
Τα βοοειδή καταναλώνουν τεράστιες ποσότητες τροφής για να παράγουν ένα σχετικά μικρό ποσοστό κρέατος, ενώ τα πουλερικά έχουν υψηλότερη παραγωγική ανταποδοτικότητα. Επίσης, τα αγροκτήματα που φιλοξενούν τα βοοειδή ευθύνονται για τεράστιες εκτάσεις αποψιλωμένων δασών, αντιπροσωπεύοντας το 13% των ανθρωπογενών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.
Είναι αξιοσημείωτο επίσης, ότι οι εκπομπές μεθανίου εξαιρούνται από το σύστημα υπολογισμού των εκπομπών της εμπορικής παραγωγής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ αντίθετα το Πρωτόκολλο του Κιότο αναγνώρισε το μεθάνιο ως σημαντικό παράγοντα για την υπερθέρμανση του πλανήτη. Στην πραγματικότητα όμως, η διαδικασία μάσησης και πέψης της τροφής των βοοειδών παράγει μεγάλες ποσότητες μεθανίου και θα έπρεπε να συνυπολογίζεται αντίστοιχα.
Τέλος, οι αγελάδες έχουν ένα πιο αργό αναπαραγωγικό κύκλο σε σχέση με τα πουλερικά, εφόσον παράγουν κατά μέσο όρο ένα μοσχαράκι ετησίως σε σύγκριση με τα κοτόπουλα, τα οποία παράγουν περίπου 150 κοτόπουλα ανά έτος, γεγονός που εμμέσως δημιουργεί μεγαλύτερο οικολογικό αποτύπωμα για τα βοδινά.
Είναι απαραίτητος ο συμβιβασμός;
Η συγκεκριμένη μελέτη του Bryngelsson, εξέτασε τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από διαφορετικά μοντέλα διατροφής. Συγκρίνοντας τη μέση διατροφή στη Σουηδία- πλούσια σε βόειο κρέας και γαλακτοκομικά προϊόντα - με τη χορτοφαγία, την αποκλειστική φυτοφαγία και με μια διατροφή πλούσια σε πουλερικά, κατέληξε ότι τα μεγαλύτερα οφέλη προήλθαν από την αποκοπή της κατανάλωσης των βοοειδών προϊόντων. Πρόσθεσε ακόμη ότι τα περιβαλλοντικά οφέλη κατά τη μετάβαση από την κατανάλωση βοοειδών στα πουλερικά ήταν ακόμη μεγαλύτερη από την αντίστοιχη μετατόπιση από την κατανάλωση πουλερικών στην αποκλειστική φυτοφαγία.
Για τον λόγο αυτό προέβλεψε ότι εάν περισσότεροι καταναλωτές αντικαταστήσουν μαζικά το βόειο κρέας και τα γαλακτοκομικά, η βιομηχανία τροφίμων θα απαντήσει άμεσα με υποκατάστατα προϊόντα. Ανέφερε μάλιστα ότι "Η μεγαλύτερη ζήτηση για εναλλακτικά προϊόντα όπως το 'τυρί για φυτοφάγους' πιθανόν να οδηγήσει σε μεγαλύτερη ανάπτυξη, όπου τα προϊόντα θα γίνουν ακόμα πιο νόστιμα και πιο γευστικά. Τα κεφτεδάκια κοτόπουλου ήδη 'άγγιξαν' γευστικά τα παραδοσιακά κεφτεδάκια από βόειο κρέας".
Τί συμβαίνει όμως με την καλή διαβίωση των ζώων;
Η συγκεκριμένη μελέτη έλαβε επίσης υπόψη της τη δυνατότητα βελτίωσης των συνθηκών διαβίωσης των ζώων και τις συνθήκες εκτροφής, υποστηρίζοντας ότι ο χώρος που δίνεται σε κοτόπουλα θα μπορούσε να αυξηθεί κατά πέντε φορές, χωρίς να υπάρξει σημαντική επίπτωση στο περιβάλλον.
Πολλοί είναι όμως αυτοί που αμφισβητούν αυτήν την προοπτική. Ο λόγος είναι ότι τουλάχιστον το 70% των κοτόπουλων εκτρέφονται σε μονάδες εντατικής εκτροφής στο Ηνωμένο Βασίλειο, ενώ στην Ε.Ε. το αντίστοιχο ποσοστό αγγίζει το 90%. Οι συνθήκες εκτροφής πουλερικών είναι δυστυχώς χειρότερες από εκείνες για την εκτροφή βοοειδών -επομένως η ενθάρρυνση των καταναλωτών να τρώνε περισσότερο κοτόπουλο απαιτεί περισσότερη έρευνα.
Μάλιστα, μια πρόσφατη μελέτη από τους 'Φίλους της Γης' προειδοποίησε ότι η παγκόσμια ζήτηση για κρέας -και του φθηνού κοτόπουλου ειδικότερα- είχε ήδη εκτοξευθεί στα ύψη στις αναπτυσσόμενες χώρες. Αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι:
Στις αναπτυσσόμενες οικονομίες παγκοσμίως, όπως στην Ασία, εκτιμάται μια αύξηση γύρω στο 80% της ζήτησης για το κρέας και τα γαλακτοκομικά προϊόντα μέχρι το 2022. Αν συνεχιστεί η τρέχουσα αυξητική τάση της κατανάλωσης κρέατος, οι κτηνοτροφικές επιχειρήσεις θα πρέπει να αυξήσουν την παραγωγή κρέατος από 300 εκατομμύρια τόνους σε 470 εκατομμύρια τόνους μέχρι το 2050!
Στην πραγματικότητα, οι συνέπειες των διατροφικών μας επιλογών αποτυπώνονται βραχυπρόθεσμα και στον πλανήτη, ενώ η εξεύρεση και η εφαρμογή διατροφικών λύσεων αποτελεί παγκόσμια πρόκληση και ευκαιρία, τεράστιας σημασίας για το περιβάλλον.
