Το έντερο είναι ένα από τα σημαντικότερα όργανα του σώματός μας καθώς σε αυτό πραγματοποιείται η απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών της τροφής και του νερού, ενώ παράλληλα παίζει σημαντικό ρόλο στην άμυνα του οργανισμού. Γι' αυτό και η καλή λειτουργία του αποτελεί προϋπόθεση για τη γενική καλή υγεία του οργανισμού μας.
Ποιος είναι ο ρόλος της εντερικής μικροχλωρίδας;
Στο έντερο υπάρχουν πολυάριθμα βακτήρια (μερικά τρισεκατομμύρια σε πληθυσμό) φιλικά για τον οργανισμό μας (δηλαδή μη παθογόνα), που συνιστούν την εντερική μικροχλωρίδα. Έχουν απομονωθεί περισσότερα από 400 είδη βακτηρίων, που κατοικούν φυσιολογικά στο γαστρεντερικό μας σωλήνα.
Οι λειτουργίες αυτών των βακτηρίων είναι σημαντικές για τη συνολική μας υγεία:
- Ενισχύουν το ανοσοποιητικό: μας προστατεύουν από παθογόνους μικροοργανισμούς, καθώς είτε ανταγωνίζονται με αυτούς για χώρο και θρεπτικά συστατικά, είτε παράγουν «αντιμικροβιακές» ουσίες, όπως το γαλακτικό οξύ, το υπεροξείδιο του υδρογόνου, τις βακτηριοκίνες και τα οξέα βραχείας αλύσου, οι οποίες αποτρέπουν την εγκατάσταση των παθογόνων στο έντερο.
- Βοηθούν στη διάσπαση των φυτικών ινών και στον περιορισμό των παθογόνων βακτηρίων, συμβάλλοντας έτσι στη διατήρηση της υγείας του γαστρεντερικού σωλήνα και της βέλτιστης λειτουργίας του εντέρου.
- Συνθέτουν βιταμίνη Κ και βοηθούν στην πέψη.
Η υγεία του εντέρου μας εξαρτάται από την ισορροπία της εντερικής χλωρίδας, την επικράτηση δηλαδή των «καλών» έναντι των «κακών» βακτηρίων και επηρεάζεται από τη διατροφή, τη χρήση αντιβιοτικών, τον τρόπο ζωής, το άγχος, την ηλικία κ.λπ. Οι διαταραχές στη μικροβιακή ισορροπία του εντέρου συνδέονται με διάφορες παθολογικές καταστάσεις όπως: δυσκοιλιότητα, σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, γαστρεντερίτιδες, διαρροϊκά σύνδρομα, νεκρωτική εντεροκολίτιδα κ.ά.
Πώς μπορώ να προασπίσω την υγεία του γαστρεντερικού μου;
Από τα προαναφερθέντα, γίνεται εύκολα κατανοητό, ότι η υγεία μας είναι άμεσα συνυφασμένη με την υγεία του γαστρεντερικού μας. Η ισορροπημένη διατροφή, πλούσια σε φρούτα και λαχανικά, η επαρκής κατανάλωση νερού και η φυσική δραστηριότητα, βοηθούν σε μεγάλο βαθμό στην καλή του λειτουργία. Τα τελευταία χρόνια, μάλιστα, υπάρχουν πολυάριθμες μελέτες που καταδεικνύουν ότι ο συνδυασμός μιας καλής διατροφής με τη συστηματική λήψη προβιοτικών, μπορεί να ενισχύσει ακόμα περισσότερο την υγεία του γαστρεντερικού μας.
Τι είναι τα προβιοτικά;
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, με τον όρο προβιοτικά αναφερόμαστε σε "ζωντανούς μικροοργανισμούς, παρόμοιους με αυτούς που φυσιολογικά αποικίζουν το πεπτικό μας, οι οποίοι όταν καταναλωθούν σε επαρκή ποσότητα έχουν οφέλη για την υγεία". Διακρίνονται μάλιστα δύο κύριες κατηγορίες προβιοτικών μικροοργανισμών, το γένος Bifidobacterium (μπιφιδοβακτήρια) και το γένος Lactobacillus (λακτοβάκιλλοι), τα οποία έχουν πολλές υποκατηγορίες.
Τα προβιοτικά βρίσκονται σε κάποια φυσικά τρόφιμα που έχουν υποστεί ζύμωση, όπως το γιαούρτι και το ξινόγαλα (τα οποία περιέχουν κυρίως λακτοβάκιλλους). Τα τελευταία χρόνια όμως, στη βιομηχανία τροφίμων βρίσκουμε πολλά προϊόντα εμπλουτισμένα με περισσότερα ζωντανά προβιοτικά, σε μια προσπάθεια να αυξήσουν τα οφέλη αυτών των προϊόντων στην υγεία. Την ίδια ώρα, πολλές εταιρίες συμπληρωμάτων διατροφής διαθέτουν στην αγορά σκευάσματα προβιοτικών βακτηρίων (προϊόντα ειδικής διατροφής).
Πώς τα προβιοτικά ενισχύουν την υγεία του εντέρου;
Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει πολλές έρευνες όσον αφορά την αποτελεσματικότητα της λήψης προβιοτικών στην πρόληψη και θεραπεία πολλών παθήσεων του γαστρεντερικού συστήματος. Πρόσφατη μετα-ανάλυση ερευνών πάνω στη δράση των προβιοτικών, κατάδειξε ότι η χορήγησή τους βοήθησε σημαντικά στην πρόληψη και θεραπεία μιας σειράς παθήσεων του γαστρεντερικού, όπως η λοιμώδης διάρροια, το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, η μόλυνση από ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού, η διάρροια σχετιζόμενη με τη λήψη αντιβιοτικών, η μόλυνση από Clostridium difficile και η φλεγμονή του τελικού τμήματος εντέρου. Τα οφέλη από τα προβιοτικά ήταν σημαντικά για όλο το φάσμα ηλικιών (βρέφη, παιδιά και ενήλικες).
Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου
Το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου είναι μια πολύ συνηθισμένη χρόνια γαστρεντερική διαταραχή, που χαρακτηρίζεται από κοιλιακό πόνο, εντερική δυσλειτουργία και φούσκωμα, χωρίς να υπάρχει δομική ανωμαλία στο έντερο. Στη Δύση, περίπου το 15% των ανθρώπων υποφέρει από το Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου κάποια στιγμή της ζωής του και είναι πιο συνηθισμένο στις γυναίκες. Από έρευνες έχει φανεί, ότι τα προβιοτικά όπως οι λακτοβάκιλλοι μπορούν να ανακουφίσουν από κάποια συμπτώματα του συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου, τη στιγμή μάλιστα που δεν υπάρχει φαρμακευτική αγωγή που να βοηθάει σημαντικά.
Δυσκοιλιότητα
Σήμερα 1 στους 5 Έλληνες υποφέρει από δυσκοιλιότητα, οπότε το πρόβλημα είναι κάτι περισσότερο από κοινό. Υπάρχουν ερευνητικά δεδομένα που είναι πολύ ενθαρρυντικά για τη συμβολή των προβιοτικών στην αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας. Για παράδειγμα, από μελέτες, που αφορούν στα βακτηριακά γένη Lactobacillus και Bifitobacterium, φαίνεται ότι, η χορήγηση προβιοτικών στους ενήλικες βελτιώνει τόσο τη συχνότητα της αφόδευσης, όσο και την υφή των κοπράνων. Αντιστοίχως στα παιδιά, φαίνεται ότι περιορίζεται η αφόδευση σκληρών κοπράνων, γεγονός που διευκολύνει τις κενώσεις.
Ταξιδιωτική διάρροια
Η ταξιδιωτική διάρροια είναι ένας τύπος οξείας διάρροιας, η οποία εμποδίζει την εντερική απορρόφηση των θρεπτικών ουσιών και μπορεί να οδηγήσει σε υποσιτισμό. Προκαλείται από την κατανάλωση μολυσμένης τροφής ή νερού και πλήττει το 20 -50% των ατόμων που ταξιδεύουν σε αναπτυσσόμενες χώρες. Αντιμετωπίζεται, φαρμακευτικά με λήψη αντιβιοτικών, τα οποία με τη σειρά τους, μπορούν επίσης να οδηγήσουν σε διάρροια. Έχει φανεί, μέσα από πολυάριθμες μελέτες ότι, η λήψη προβιοτικών μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης της ταξιδιωτικής διάρροιας, καθώς εμποδίζει την εγκατάσταση παθογόνων μικροοργανισμών.
Διάρροια λόγω αντιβίωσης
Παρουσιάζεται όταν ένα άτομο εμφανίζει τρεις ή περισσότερες ασυνήθιστα χαλαρές κενώσεις του εντέρου σε μία περίοδο 24 ωρών μετά από χρήση αντιβιοτικών. Ερευνητικά, έχει φανεί ότι η λήψη προβιοτικών, και ιδιαίτερα λακτοβακίλλων, μπορεί να έχει σημαντικά οφέλη στην πρόληψη αλλά και στη θεραπεία της διάρροιας λόγω αντιβιοτικών, καθώς αυτή σχετίζεται με διαταραχές στην ισορροπία της εντερικής χλωρίδας.
Συνοψίζοντας
Η ισορροπία της εντερικής χλωρίδας είναι απαραίτητη για την υγεία του γαστρεντερικού και έχει άμεση σχέση με τη γενικότερη υγεία του οργανισμού. Η επιστημονική έρευνα αποδεικνύει ότι η λήψη προβιοτικών μπορεί να συνεισφέρει σημαντικά στη βελτίωση της υγείας του εντέρου και στην πρόληψη και αντιμετώπιση συμπτωμάτων πολλών γαστρεντερικών παθήσεων.
Αναδημοσίευση από το eligast.gr