Οι πρωτεΐνες στο ανθρώπινο σώμα αποτελούνται από ποικίλους συνδυασμούς 20 συγκεκριμένων αμινοξέων, τα οποία χωρίζονται σε “απαραίτητα” και “μη απαραίτητα” αμινοξέα ανάλογα με το αν μπορεί να τα συνθέσει ο οργανισμός ή όχι. Πιο συγκεκριμένα, τα απαραίτητα αμινοξέα είναι τα 9 από τα 20 αμινοξέα που ο άνθρωπος και τα άλλα σπονδυλωτά δεν μπορούν να συνθέσουν μέσω μεταβολικών διεργασιών και πρέπει να παρέχονται στον οργανισμό εξωγενώς μέσω της διατροφής. Από την άλλη, τα υπόλοιπα 11 αμινοξέα χαρακτηρίζονται ως μη απαραίτητα καθώς το ανθρώπινο σώμα μπορεί να τα συνθέσει.
Η προλίνη είναι ένα από τα μη απαραίτητα αμινοξέα και υπολογίζεται πως αποτελεί περίπου το 30% των πρωτεϊνών των σώματος. Τόσο η προλίνη όσο και ο μεταβολίτης της (η υδροξυπρολίνη) είναι μοναδικά αμινοξέα τόσο από χημικής όσο και από βιοχημικής άποψης. Η ειδοποιός διαφορά της από τα υπόλοιπα αμινοξέα είναι η κυκλική δομή της, γεγονός εξαιρετικά ασυνήθιστο για ένα αμινοξύ.
Διατροφή
Πως σχετίζεται με τη Διατροφή;
Παρά την ικανότητα των κυττάρων του ανθρώπινου οργανισμού να συνθέτoυν προλίνη, οι διατροφικές πηγές προλίνης πιστεύεται ότι είναι απαραίτητες για τη διατήρηση της υγιούς λειτουργίας του οργανισμού. Η προλίνη συναντάται κατά κύριο λόγο στα τρόφιμα ζωικής προέλευσης και δη στις φυσικές πηγές κολλαγόνου. Πιο συγκεκριμένα, οι καλύτερες διατροφικές πηγές προλίνης είναι:
- Ζωμοί οστών.
- Ζελατίνη.
- Όργανα κρεάτων ζώων.
- Δέρματα ζώων.
- Κόκκινο κρέας & πουλερικά.
- Γαλακτοκομικά προϊόντα.
- Πρωτεΐνη σόγιας.
- Μεμβράνη του κελύφους του αυγού.
- Ψάρια, ιδιαίτερα αυτά που τρώγονται με τα κόκκαλα.
Χρήσεις
Ποιες οι Χρήσεις της Προλίνης;
Σύνθεση κολλαγόνου
Η βασικότερη ίσως χρήση της προλίνης είναι η σύνθεση του κολλαγόνου, η οποία αποτελεί την πιο άφθονη πρωτεΐνη στα θηλαστικά, συμπεριλαμβανομένου και του ανθρώπου. Η προλίνη μαζί με την υδροξυπρολίνη αποτελούν σημαντικό μέρος των συνολικών αμινοξέων που υπάρχουν στο κολλαγόνο ως εκ τούτου είναι ζωτικής σημασίας για τη βιοσύνθεση, τη δομή και την αντοχή του κολλαγόνου. Στο σημείο αυτό να θυμηθούμε πως το κολλαγόνο είναι απαραίτητο για τη διατήρηση της σωστής δομής και αντοχής του συνδετικού ιστού, όπως τα οστά, το δέρμα, οι χόνδροι, οι αρθρώσεις, οι τένοντες και τα αιμοφόρα αγγεία.
Τέλος, το κολλαγόνο συμβάλλει ουσιαστικά στην άμεση επούλωση των τραυμάτων καθώς επίσης και στη διατήρηση και ενίσχυση των καρδιακών μυών.
Σταθερή δομή πρωτεϊνών
Όπως προαναφέραμε, το ξεχωριστό χαρακτηριστικό της προλίνης είναι η δομικής της ακαμψία, για αυτό αξιοποιείται ως ρυθμιστής της δευτεροταγούς δομής των πρωτεϊνών. Χρησιμοποιείται από τον οργανισμό ως ένα σημαντικό δομικό συστατικό των πρωτεϊνών προσφέροντάς τους “σφιχτή” δευτεροταγή δομή. Πρακτικά αυτό σημαίνει πως οι πρωτείνες που έχουν την προλίνη ως δομικό συστατικό τους εμφανίζουν σημαντικά μεγαλύτερη σταθερότητα συγκριτικά με πρωτεΐνες που έχουν συντεθεί από αμινοξέα ανοικτής αλυσίδας, επιτελώντας καλύτερα την εκάστοτε λειτουργία τους.
Αντιοξειδωτική δράση
Έχει αποδειχθεί πως η προλίνη εμφανίζει αντιοξειδωτική δράση, αποτρέποντας την συσσώρευση των επιβλαβών ελεύθερων ριζών (τοξινών) στον οργανισμό. Οι ελεύθερες ρίζες θεωρούνται τα τοξικά υποπροιόντα του μεταβολισμού και είναι υπεύθυνες για μία σειρά δυσμενών καταστάσεων για την υγεία. Έχει παρατηρηθεί πως η προλίνη συσσωρεύεται στα φυτά σε περιπτώσεις έντονου περιβαλλοντικού στρες με σκοπό να καταστείλει τις επιπτώσεις των ελεύθερων ριζών. Ο μηχανισμός με τον οποίο επιχειρεί να το καταφέρει αυτό είναι σταθεροποιώντας το DNA, τις τις κυτταρικές μεμβράνες και τα διάφορα πρωτεϊνικά σύμπλοκα που εμπλέκονται. Όπως γίνεται κατανοητό, η μοναδική δομή της τής επιτρέπει να επιτελέσει πολλές και σημαντικές λειτουργίες.
Νευρικό σύστημα
Η προλίνη εκτός των άλλων λειτουργεί ως μεταβολικός πρόδρομος των νευροδιαβιβαστών L-γλουταμινικού και του γάμμα-αμινοβουτυρικού οξέος (GABA), οι οποίοι είναι οι δύο κύριοι νευροδιαβιβαστές στον εγκέφαλο των θηλαστικών. Επιπλέον, διαταραχές στον μεταβολισμό της προλίνης έχει βρεθεί πως πυροδοτούν μία σειρά από νευρολογικές και ψυχιατρικές ασθένειες, τονίζοντας την περαιτέρω εμπλοκή της με την υγεία του νευρικού συστήματος.
Μεταβολικά νοσήματα
Αυξημένη προλίνη πλάσματος έχει παρατηρηθεί σε ασθενείς που έχουν διαγνωστεί με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, παχυσαρκία, αντίσταση στην ινσουλίνη αλλά και ως αποτέλεσμα καχεξίας που οφείλεται σε καρκίνο
Παρενέργειες
Υπάρχουν παρενέργειες που πρέπει να γνωρίζεις;
Γενικά, η κατανάλωση προλίνης μέσω της διατροφής θεωρείται ασφαλής και δεν έχει συσχετιστεί με κάποια παρενέργεια. Εξαιτίας του γεγονότος ότι πρόκειται για ένα φυσικό αμινοξύ, δεν υπάρχει κίνδυνος να λάβεις υπερβολικά μεγάλες ποσότητες μέσω της διατροφής.
Από την άλλη, η λήψη προλίνης ως συμπλήρωμα ενδέχεται να επιφέρει ανεπιθύμητες ενέργειες ιδιαίτερα σε άτομα που πάσχουν από ηπατική ή νεφρική νόσο λόγω αυξημένου κινδύνου πρόκλησης ανισορροπίας αμινοξέων. Τέλος, η ασφάλειά της πρέπει να ελεγχθεί και για τις εγκυμονούσες και θηλάζουσες γυναίκες.
Αλληλεπιδράσεις
Με ποιες ουσίες αλληλεπιδρά η προλίνη;
Δεν υπάρχουν επαρκή δεδομένα που να αποδεικνύουν την αλληλεπίδραση της προλίνης τόσο με κάποια τροφή όσο και με κάποια άλλη ουσία. Παρόλα αυτά συστήνεται πάντα να έρχεσαι σε επικοινωνία με τον γιατρό που σε παρακολουθεί αν λαμβάνεις κάποια φαρμακευτική αγωγή.
Δοσολογία
Προτεινόμενη Δοσολογία
Η κατάλληλη δοσολογία προλίνης εξαρτάται από διάφορους παράγοντες όπως η ηλικία, την κατάσταση της υγείας και το ιατρικό ιστορικό του ατόμου. Μέχρι σήμερα, δεν υπάρχουν αρκετές επιστημονικές πληροφορίες για τον προσδιορισμό του κατάλληλου εύρους δόσεων για την προλίνη. Σε περίπτωση που έχεις ξεκινήσει τη λήψη συμπληρώματος προλίνης, βεβαιώσου ότι ακολουθείς τις σχετικές οδηγίες στις ετικέτες των προϊόντων και συμβουλεύσου τον φαρμακοποιό ή τον γιατρό σου πριν από τη χρήση.
