Βαλσαμόχορτο (ή Βάλσαμο ή Σπαθόχορτο)

Το Υπερικόν το διάτρητον (Hypericum perforatum) ή κοινώς το βάλσαμο, είναι ανθοφόρο φυτό του γένους Υπερικόν (Hypericum) και είναι ένα φαρμακευτικό βότανο με αντικαταθλιπτική δράση και ισχυρές αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες. Μικρό ποώδες πολυετές φυτό, που φυτρώνει σε όλη την Ευρώπη, την Ασία, την Βόρεια Αφρική και αλλού, με χρυσοκίτρινα άνθη που ανθίζει Ιούνιο με Σεπτέμβριο. Τα χρησιμοποιούμενα μέρη του είναι ολόκληρο το υπέργειο τμήμα του φυτού καθώς και οι ανθισμένες κορυφές του, ενώ το φρέσκο φυτό είναι πιο αποτελεσματικό από το αποξηραμένο.

Ποιες είναι οι ιδιότητές του;

Αντικαταθλιπτικό, ηρεμιστικό

Ιατρικές έρευνες έχουν δείξει αποτελεσματικότητα εφάμιλλη με αυτή των αγχολυτικών φαρμάκων για περιπτώσεις άγχους, νευρικότητας, ήπιας έως μέτριας κατάθλιψης. Η επίδραση του γίνεται αισθητή μετά από τρίμηνη συστηματική λήψη.

Αποχρεμπτικό

Χρησιμοποιείται για θεραπεία βρογχίτιδας, σπασμωδικού βήχα, άσθματος.

Εμμηναγωγό

Ρυθμιστικό της εμμήνου ρύσεως. Ανακούφιση οργανικών και ψυχολογικών συμπτωμάτων που σχετίζονται με το προεμμηνορρυσιακό σύνδρομο και με την εμμηνόπαυση. Καταπραΰνει τους σπασμούς της περιόδου.

Διαβάστε Επίσης: Πώς μπορείτε να αντιμετωπίσετε τα συμπτώματα της εμμήνου ρύσης;

Διουρητικό

Βοηθά σε προβλήματα της χοληδόχου κύστεως, της ουρικής αρθρίτιδας και του ουροποιητικού συστήματος.

Τονωτικό

Για εξασθενημένα άτομα σε ανάρρωση και στον ίκτερο. Το έγχυμα διεγείρει σημαντικά το ανοσοποιητικό σύστημα.

Αντιφυσητικό, χωνευτικό, ανθελμινθικό

Ανακουφίζει από δυσπεψία, δυσεντερία, τυμπανισμό, γαστρίτιδα και καταπολεμά ορισμένα παράσιτα του εντέρου.

Υπάρχουν παρενέργειες;

• Ανήκει στη λίστα βοτάνων, τα οποία πρέπει να αποφεύγονται κατά την κύηση και το θηλασμό.
• Να μην καταναλώνεται από παιδιά ηλικίας κάτω των 2 ετών.
• Τα άτομα με πολύ λευκό δέρμα που θεωρούνται περισσότερο φωτοευαίσθητα απ' το μέσο πληθυσμό, να αποφεύγουν την έντονη έκθεση στον ήλιο έτσι κι αλλιώς, αλλά ακόμα περισσότερο εάν κάνουν λήψη βαλσαμόχορτου, γιατί αυξάνει αποδεδειγμένα την υπάρχουσα φωτοευαισθησία.
• Σε ασθενείς με AIDS που κάνουν λήψη βαλσαμόχορτου, το βότανο αποδεδειγμένα δεν δρα τοξικά, αλλά εάν παρατηρηθεί ένα από τα επόμενα, υπνηλία, ευαισθησία στον ήλιο, ναυτία, διάρροια ή εμετός, θα πρέπει να ελαττωθεί η δόση του ή να διακοπεί.
• Η λήψη βαλσαμόχορτου αντενδείκνυται αν το άτομο κάνει παράλληλη χρήση: αμφεταμινών, χαπιών αδυνατίσματος, του αμινοξέος τρυπτοφάνη, κορτιζονούχων εισπνοών για αναπνευστικά προβλήματα, ρινικών αποσυμφορητικών, ναρκωτικών.
• Επίσης, να αποφεύγεται η παράλληλη κατανάλωσή του με: μπύρα, κρασί, καπνιστά αλλαντικά, σοκολάτα, τουρσί, κουκιά.

Πώς μπορεί να ενταχθεί στη διατροφή;

• Ως έγχυμα
• Ως αφέψημα (ρόφημα)
• Ως εκχύλισμα (απόσταγμα)
• Ως έλαιο (βαλσαμέλαιο ή βαλσαμόλαδο ή σπαθόλαδο)
• Ως κάψουλες

Λίγα ιστορικά στοιχεία

Είναι αναγνωρισμένη η χρήση του στην Βοτανοθεραπευτική εδώ και περισσότερα από 2000 χρόνια. Στην Αρχαία Ελλάδα και στην Ρώμη ήταν γνωστό για τις θεραπευτικές του ιδιότητες, μετά από δαγκώματα δηλητηριωδών ερπετών, για την επούλωση εκτεταμένων πληγών και εγκαυμάτων και ως διουρητικό για τη θεραπεία της ελονοσίας. Ο Παράκελσος έχει πει γι' αυτό ότι "Δεν είναι δυνατόν να βρεθεί καλύτερο φάρμακο για τις πληγές, διαθέσιμο σε όλες τις χώρες". Άλλη ιστορική του χρήση ήταν η παρασκευή αλοιφής για να μην μυρίζουν οι νεκροί και γι' αυτό άλλωστε η ταρίχευση ονομάζεται και βαλσάμωμα.

Το 1989, δημοσιεύτηκε μελέτη στο «Proceedings of The National Academy of Sciences» που έδειχνε ότι η υπερικίνη (κόκκινη χρωστική του φυτού) έχει εντυπωσιακή δραστηριότητα κατά του ιού HIV in vitro. Την ίδια χρονιά, στο ενημερωτικό έντυπο 'AIDS Treatment News', αναφέρθηκαν και in vivo αναφορές περιστατικών ασθενών με AIDS, οι οποίοι παρουσίασαν σημαντικά οφέλη από τη συστηματική λήψη τυποποιημένου εκχυλίσματος βαλσαμόχορτου, όπως βελτιωμένη όρεξη, αυξημένη ανοσολογική λειτουργία, αύξηση βάρους και περισσότερη ενέργεια.