Τι είναι η λεκιθίνη;
Η λεκιθίνη αποτελεί ουσία που παράγεται στο ήπαρ από μόρια χολίνης, ενώ περιέχεται και σε τρόφιμα, όπως ο κρόκος του αυγού, το γάλα, το συκώτι, τα φιστίκια και τα προϊόντα σόγιας.
Αποτελεί βασικό δομικό συστατικό των κυτταρικών μεμβρανών και δρα ως γαλακτοματοποιητής του λίπους. Λόγω της δράσης της αυτής συχνά χρησιμοποιείται τόσο στη βιομηχανία τροφίμων όσο και στη φαρμακοβιομηχανία. Επιπλέον, λόγω των θετικών επιδράσεων της στην υγεία, τις οποίες θα δούμε στη συνέχεια, χρησιμοποιείται με τη μορφή συμπληρώματος διατροφής για την αντιμετώπιση διαφόρων παθήσεων.
Ιδιότητες και επιδράσεις της λεκιθίνης στην υγεία
Λεκιθίνη και υγεία των κυττάρων
Το ανθρώπινο σώμα αποτελείται από κύτταρα. Τα κύτταρα του σώματός μας περιβάλλονται από μία μεμβράνη γνωστή ως κυτταρική μεμβράνη. Η κυτταρική μεμβράνη διαδραματίζει σπουδαίο ρόλο για την εύρυθμη λειτουργία των κυττάρων μας και κατ’ επέκταση για την εύρυθμη λειτουργία του οργανισμού μας. Πιο συγκεκριμένα, καθορίζει τι εισέρχεται και τι όχι εντός του κυττάρου και με τον τρόπο αυτό προστατεύει το κύτταρο από την είσοδο ουσιών, που μπορεί να είναι επιβλαβείς για την υγεία.
Ως εκ τούτου, σε περιπτώσεις ανεπάρκειας λεκιθίνης η δομή των κυτταρικών μεμβρανών διαταράσσεται, με αποτέλεσμα τα κύτταρα να γίνονται περισσότερο διαπερατά. Αυτό επιτρέπει σε διάφορες επιβλαβείς ουσίες να διέρχονται εντός του κυττάρου επηρεάζοντας αρνητικά τη λειτουργία όλου του οργανισμού.
Γίνεται λοιπόν κατανοητό ότι η επαρκής πρόσληψη λεκιθίνης είναι απαραίτητη για τη διατήρηση της δομής της κυτταρικής μεμβράνης, την υγεία των κυττάρων και την εύρυθμη λειτουργεία του οργανισμού.
Λειτουργία του ήπατος (συκώτι)
Πέραν της δράσης της στη δομή των κυττάρων η λεκιθίνη φαίνεται πως εμπλέκεται και στη λειτουργεία του ήπατος.
Με τον ίδιο μηχανισμό, διατηρώντας δηλαδή τη δομή και την ακεραιότητα της μεμβράνης των κυττάρων του ήπατος η λεκιθίνη φαίνεται να έχει θετική επίδραση στην υγεία και τη λειτουργεία του ήπατος. Αντίθετα, σε περιπτώσεις ανεπάρκειας λεκιθίνης φαίνεται πως η λειτουργικότητα του ήπατος μειώνεται σημαντικά.
Λεκιθίνη λιπώδες ήπαρ
Μιλώντας για υγεία του ήπατος θα πρέπει να αναφέρουμε πως η λεκιθίνη φαίνεται να διαδραματίζει σπουδαίο ρόλο και στην αντιμετώπιση του λιπώδους ήπατος, δηλαδή της συσσώρευσης λίπους στο ήπαρ (συκώτι). Όπως θα δούμε στη συνέχεια η λεκιθίνη εμπλέκεται στη μεταφορά του λίπους στο σώμα μας.
Για το λόγο αυτό, μειωμένη σύνθεση ή ανεπαρκής πρόσληψη λεκιθίνης καθιστά τη μεταφορά λίπους από το ήπαρ στο υπόλοιπο σώμα ανεπαρκή, οδηγώντας στη συσσώρευση λίπους στο ήπαρ.
Υπάρχει πληθώρα ερευνών που αποδεικνύουν πως ανεπαρκής πρόσληψη λεκιθίνης συνδέεται με αυξημένη συγκέντρωση λίπους στο ήπαρ. Αντίθετα, επαρκής πρόσληψή της συμβάλει στη ομαλή λειτουργεία του ήπατος εμποδίζοντας την εναπόθεση λίπους σε αυτό.
Μεταφορά λιπιδίων εντός του οργανισμού
Επιπλέον, η λεκιθίνη επηρεάζει τόσο την απορρόφηση όσο και τη μεταφορά λιπιδίων από το σώμα. Το λίπος που προσλαμβάνουμε μέσω της διατροφής μας χρειάζεται μία ιδιαίτερη διαδικασία για να απορροφηθεί. Η διαδικασία αυτή απαιτεί την έκκριση χολής από τη χοληδόχο κύστη. Η χολή με τη σειρά της αποτελείται από χολικά άλατα, χοληστερόλη αλλά και λεκιθίνη! Η παρουσία λεκιθίνη εδώ δρα ως γαλακτοματοποιητής για την καλύτερη απορρόφηση του λίπους.
Τα παραπάνω συνεπάγονται πως χωρίς την απαραίτητη λεκιθίνη η παραγωγή χολής θα ήταν ιδιαίτερα δύσκολη γεγονός που θα επηρέαζε αρνητικά την πέψη, την απορρόφηση και την μεταφορά του λίπους.
Λεκιθίνη και ρύθμιση της χοληστερόλης
Βέβαια, δεν θα μπορούσαμε να μιλάμε για μεταφορά και απορρόφηση λίπους και να μην αναφερθούμε στα επίπεδα χοληστερόλης. Η λεκιθίνη αποτελεί μέρος των μεταφορέων της χοληστερόλης (λιποπρωτεινών) που εμπλέκονται στη μεταφορά και τη ρύθμιση των επιπέδων χοληστερόλης στο σώμα μας. Ως εκ τούτου, επαρκής πρόσληψη λεκιθίνης συνεισφέρει σε καλύτερη ρύθμιση των επιπέδων χοληστερόλης στο σώμα μας.
Πιο συγκεκριμένα, πρόσφατη μελέτη αποδεικνύει πώς μία διατροφή πλούσια σε λεκιθίνη μπορεί να αυξήσει την καλή HDL χοληστερόλη μειώνοντας παράλληλα την κακή LDL χοληστερόλη.
Οι συμμετέχοντες της μελέτης οι οποίοι προσέλαβαν 500mg λεκιθίνη σόγιας ημερησίως κατάφεραν να μειώσουν την ολική χοληστερόλη κατά 42% και την LDL χοληστερόλη τους κατά 56% σε μόλις δύο μήνες!
Ενίσχυση γνωστικής λειτουργίας
Συνεχίζοντας με τις επιδράσεις της λεκιθίνης φαίνεται πως η συμπληρωματική χορήγηση επηρεάζει θετικά την ανάπτυξη του εγκεφάλου και μπορεί να βελτιώσει τη μνήμη.
Ειδικότερα, η συμπληρωματική χορήγηση λεκιθίνης σε νεαρά ποντίκια οδήγησε σε αλλαγές στο κέντρο μνήμης του εγκεφάλου που είχαν ως αποτέλεσμα βελτίωση της μνήμης καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής τους ακόμη και όταν τα ποντίκια έφταναν σε προχωρημένη ηλικία.
Λόγω της θετικής επίδρασης αυτής έχει προταθεί πως η λεκιθίνη μπορεί να είναι ευεργετική σε παθήσεις όπως το Αλτσχάιμερ και άλλες μορφές άνοιας.
Βέβαια, επειδή μιλάμε για μελέτες σε ποντίκια θα πρέπει να είμαστε λίγο επιφυλακτικοί με τα συμπεράσματα έως ότου οι παραπάνω ενδείξεις επιβεβαιωθούν στον άνθρωπο.
Λεκιθίνη και ανοσοποιητικό
Τέλος, φαίνεται πως η λεκιθίνη επιδρά θετικά και στην άμυνα του οργανισμού.
Πιο συγκεκριμένα, η καθημερινή συμπληρωματική χορήγηση λεκιθίνης φαίνεται να αυξάνει τη δραστηριότητα των μακροφάγων κατά 30%. Τα μακροφάγα αποτελούν κύτταρα τα οποία είναι ζωτικής σημασίας για το ανοσοποιητικό μας σύστημα τα οποία μας προστατεύουν από παθογόνους μικροοργανισμούς.
Βέβαια όπως και παραπάνω αναμένουμε οι ίδιες θετικές επιδράσεις να επιβεβαιωθούν και στον ανθρώπινο οργανισμό.
Πηγές λεκιθίνης στη διατροφή μας
Μετά από όλες αυτές τις θετικές επιδράσεις στον οργανισμό το ερώτημα που πιθανόν προκύπτει είναι πως θα προσλάβουμε τη λεκιθίνη που χρειαζόμαστε;
Ξεκινώντας από τα τρόφιμα οι καλύτερες πηγές λεκιθίνης είναι:
- ο κρόκος του αυγού
- το γάλα
- τα προϊόντα σόγιας
- το συκώτι
- τα φιστίκια και
- οι ηλιόσποροι
Βέβαια υπάρχει δυνατότητα πρόσληψης της λεκιθίνης και με τη μορφή συμπληρώματος διατροφής.
Συμπέρασμα
Φαίνεται πως η επάρκεια λεκιθίνης μόνο θετικές επιδράσεις έχει να μας προσφέρει. Εντάξτε λοιπόν τρόφιμα πλούσια σε λεκιθίνη στη διατροφή σας και επωφεληθείτε από αυτή.
