Ένα θέμα που απασχολεί συχνά τόσο τους επιστήμονες, όσο και το κοινό, είναι η ώρα κατανάλωσης γευμάτων. Αρκετές επιδημιολογικές μελέτες έχουν αναφέρει μια θετική συσχέτιση μεταξύ της ενεργειακής κατανάλωσης το βράδυ με τη συνολική ενεργειακή κατανάλωση, την κακή ποιότητα διατροφής και την παχυσαρκία. Ωστόσο, η ενεργειακή κατανάλωση ενός διατροφικού επεισοδίου (ΔΕ) εξαρτάται επίσης από την ενεργειακή κατανάλωση στο σύνολο των ΔΕ. Ελάχιστες έρευνες έχουν εξετάσει το χρόνο των διατροφικών επεισοδίων σε σχέση με τη διαιτητική πρόσληψη και την υγεία.
Σε πρόσφατη μελέτη εξετάστηκαν οι συσχετισμοί μεταξύ των διατροφικών προτύπων, της πρόσληψης θρεπτικών ουσιών, της ποιότητας της διατροφής, καθώς και των δεικτών λίπους σε αντιπροσωπευτικό δείγμα ενήλικων Αυστραλών.
Πώς σχεδιάστηκε η μελέτη;
Για τους σκοπούς της μελέτης συλλέχθηκαν διαιτητικά δεδομένα από δύο ανακλήσεις 24ώρου το διάστημα 2011-2012 (n = 4544 ενήλικες, ηλικίας >=19 ετών). Αξιολογήθηκαν η χρονική κατανομή των ΔΕ και τα πρότυπα κατανάλωσης τροφής με βάση την κατανομή των ΔΕ κατά τη διάρκεια της ημέρας. Η ποιότητα της διατροφής εκτιμήθηκε με βάση την προσκόλληση στις συστάσεις για υγιεινή διατροφή με τον δείκτη DGI (Dietary Guidelines Index).
Τι έδειξαν τα αποτελέσματα;
Από την ανάλυση προέκυψαν τρία σχέδια πρότυπα: το "συμβατικό" πρότυπο, το πρότυπο με το "καθυστερημένο κυρίως γεύμα", και το «ακατάστατο" πρότυπο.
- Το "συμβατικό" πρότυπο (42% άνδρες, 40% γυναίκες), χαρακτηρίστηκε από ΔΕ στις συμβατικές ώρες γευμάτων στην Αυστραλία (π.χ. γεύμα στις 12:00 και δείπνο στις 18:00).
- Το δεύτερο πρότυπο, ονομάστηκε "καθυστερημένο κυρίως γεύμα" (34% άνδρες, 34% γυναίκες), και χαρακτηριζόταν από την κατανάλωση του κυρίως γεύματος (μεσημεριανού) κατά 1 ώρα σε σχέση με το "συμβατικό" πρότυπο.
- Το τελευταίο πρότυπο ονομάστηκε «ακατάστατο» (24% άντρες, 26% γυναίκες), και χαρακτηρίστηκε από πιο συχνά ΔΕ και χαμηλότερες πιθανότητες να συμπίπτει ένα ΔΕ με τις συμβατικές ώρες των γευμάτων. Χαρακτηριστικό ήταν επίσης, ότι το πρώτο ΔΕ γινόταν πιο αργά, όπως επίσης ότι υπήρχε ΔΕ αργά μέσα στην ημέρα (μετά τις 20:00).
Σε σύγκριση με τα πρότυπα "συμβατικό" ή "καθυστερημένο κυρίως γεύμα", οι άνδρες και οι γυναίκες που ακολουθούσαν το «ακατάστατο» πρότυπο, είχαν χαμηλότερες βαθμολογίες στο σκορ αξιολόγησης της ποιότητας διατροφής και υψηλότερες προσλήψεις τροφίμων εκτός των κύριων ομάδων (non-core). Μεταξύ των γυναικών, το πρότυπο αυτό σχετίστηκε με αυξημένο βάρος, υπέρβαρο ή παχυσαρκία καθώς και κεντρική παχυσαρκία. Ατά τα ευρήματα εξασθένισαν μετά τον αποκλεισμό ατόμων που υπερ- ή υπό- εκτιμούσαν την κατανάλωση ενέργειας, καθώς και μετά από προσαρμογή για τη συνολική ΕΚ.
Τα συμπεράσματα για τους επαγγελματίες υγείας
Συμπερασματικά, διαπιστώθηκε ότι το «ακατάστατο» πρότυπο σχετίστηκε με μέτρια ισχύ αλλά σημαντικά με τη φτωχή διατροφική ποιότητα και το αυξημένο σωματικό λίπος μεταξύ των γυναικών. Ωστόσο, πριν καταλήξουμε σε κάποιο συμπέρασμα σε σχέση με το κατά πόσο επιβαρυντική είναι η κατανάλωση φαγητού αργότερα την ημέρα, σημαντικό είναι να έχουμε εικόνα για τη συνολική ενεργειακή πρόσληψη του ατόμου. Περαιτέρω μελέτες απαιτούνται, ώστε να διερευνηθεί η επίδραση του χρονικού πλαισίου των γευμάτων στην κατάσταση βάρους και την υγεία.
