Αντικείμενο αντιπαράθεσης αποτελεί τα τελευταία χρόνια, το εάν το αυξημένο βάρος (υπέρβαρο) μπορεί να είναι προστατευτικό έναντι του κινδύνου θνησιμότητας, ιδίως μετά από δημοσίευση μίας πρόσφατης μετα-ανάλυσης στο Journal of the American Medical Association το 2013. Ωστόσο, τα δεδομένα αυτά έρχεται να ανατρέψει μία πρόσφατη επιδημιολογική μελέτη που αξιολόγησε τη συσχέτιση του σωματικού βάρους, της δίαιτας, της μέτριας κατανάλωσης αλκοόλ και του καπνίσματος με τον κίνδυνο θνησιμότητας.
Πώς σχεδιάστηκε η μελέτη;
Οι ερευνητές ανέλυσαν δεδομένα για περισσότερους από 110.000 εθελοντές (74.582 γυναίκες και 39.284 άνδρες) των μελετών “Nurses’ Health Study” και “Health Professionals Follow-up Study”, που είχαν παρόμοιο σχεδιασμό (προοπτικές μελέτες). Τα πρωτογενή δεδομένα περιείχαν πληροφορίες για το ιατρικό ιστορικό, τις διαιτητικές συνήθειες, τις συνήθειες άσκησης αλλά και για το κάπνισμα.
Στην παρούσα μελέτη αυτή δε συμπεριλήφθηκαν δεδομένα εθελοντών που έπασχαν από καρκίνο ή καρδιαγγειακά νοσήματα στο baseline των πρωτογενών μελετών. Ο αποκλεισμός αυτός αποδίδεται στο ότι τα χρόνια νοσήματα μπορεί να επιφέρουν ένα, εσφαλμένα, μειωμένο-φυσιολογικό βάρος – ενώ αυξάνουν σημαντικά τον κίνδυνο θνητότητας.
Αξίζει να επισημανθεί ότι οι εν δυνάμει προστατευτικές συνήθειες χαρακτηριστικά που αξιολογήθηκαν ήταν:
- Απουσία καπνίσματος (όχι πρώην καπνιστές)
- Τουλάχιστον 30 λεπτά μέτριας προς έντονης σωματικής δραστηριότητας ημερησίως
- Μέτρια κατανάλωση αλκοόλ (σύμφωνα και με τις παρούσες συστάσεις)
- Υψηλό σκορ σε ερωτηματολόγιο που αξιολογεί την ποιότητα της δίαιτας
Τι έδειξαν τα αποτελέσματα;
Είναι εντυπωσιακό ότι όσο περισσότερα από τα παραπάνω χαρακτηριστικά κατείχαν οι εθελοντές, παρουσίασαν σημαντικά μειωμένο κίνδυνο θνησιμότητας – ανεξαρτήτου BMI. Μάλιστα, ο πιο χαμηλός κίνδυνος θνησιμότητας βρέθηκε όταν κάποιος κατείχε τουλάχιστον 3 από τους παραπάνω παράγοντες και BMI μεταξύ 18,5-22,4. Ωστόσο, άτομα με φυσιολογικό BMI που δεν είχαν υιοθετήσει κανέναν από τους «προστατευτικούς παράγοντες», παρουσίασαν μεγαλύτερο κίνδυνο θνησιμότητας γενικής αιτιολογίας συγκριτικά με υπέρβαρα άτομα που ακολουθούσαν τουλάχιστον έναν παράγοντα.
Ποιο είναι το συμπέρασμα για τον επαγγελματία υγείας;
Αυτό που πρέπει να θυμάστε είναι ότι ο συνδυασμός ενός φυσιολογικού σωματικού βάρους με τη μέτρια κατανάλωση αλκοόλ (όταν κάποιο άτομο καταναλώνει ήδη συστηματικά – καθώς δεν υπάρχει σύσταση για έναρξη κατανάλωσης σε μη πότες), την καθημερινή σωματική δραστηριότητα, την απουσία καπνίσματος αλλά και τις υγιεινές διαιτητικές συνήθειες, μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο θνησιμότητας. Γιατί η υγεία ενός οργανισμού δεν αντικατοπτρίζεται μόνο από το βάρους του, αλλά και από τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των συνηθειών της καθημερινότητάς του.
