Το ευερέθιστο έντερο είναι μια χρόνια γαστρεντερολογική διαταραχή απουσία οποιασδήποτε ανατομικής, φυσιολογικής ή βιοχημικής ανωμαλίας. Η αιτιολογία του δεν είναι πλήρως κατανοητή. Η διατροφή και ο τρόπος ζωής φαίνεται να παίζουν σημαντικό ρόλο στο σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου, αλλά δεν υπάρχουν επαρκείς μελέτες που να αξιολογούν ταυτόχρονα αυτή τη σχέση σε αναπτυσσόμενες χώρες.
Το κενό αυτό έρχεται να καλύψει η εν λόγω αναδρομική μελέτη. Το δείγμα της μελέτης αποτέλεσαν 78 άτομα που διαγνώστηκαν με ευερέθιστο έντερο (με βάση τα διαγνωστικά κριτήρια Rome III) και 79 υγιή άτομα. Δόθηκε εκτενές ερωτηματολόγιο που διερευνούσε κοινωνικοδημογραφικές μεταβλητές, καπνιστικές συνήθειες, κατανάλωση αλκοόλ, επίπεδο φυσικής δραστηριότητας, ποιότητα ύπνου, διατροφικές συμπεριφορές (όπως χρόνος κατανάλωσης τροφής, κατανάλωση τροφής αργά το βράδυ, κατανάλωση γευμάτων με την οικογένεια ή εκτός σπιτιού, τακτικά γεύματα, επιλεκτικότητα στην κατανάλωση τροφής) και διατροφικές συνήθειες. Οι πληροφορίες που συλλέχτηκαν αφορούσαν τη χρονική περίοδο των 6 μηνών πριν από την πρώτη εμφάνιση του συνδρόμου.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, το ευερέθιστο έντερο συσχετίστηκε αρνητικά με τα μη τακτικά γεύματα (p<0.01) και την έλλειψη φυσικής δραστηριότητας (p<0.01), ενώ θετική επίδραση φάνηκε να έχει η καλή ποιότητα ύπνου (p<0.01). Όσον αφορά τις διατροφικές συνήθειες, τα άτομα με ευερέθιστο έντερο έτρωγαν φρούτα (p<0.05), λαχανικά (p<0.01), όσπρια (p<0.05) και τσάι (p<0.05) πιο συχνά από τα υγιή άτομα. Αφού ελήφθησαν υπόψη ως συγχυτικοί παράγοντες, η ηλικία και το φύλο, τα ακανόνιστα γεύματα (p=0.002), η έλλειψη φυσικής δραστηριότητας (p<0,0001), η κατανάλωση λαχανικών (p<0.001), οσπρίων (p=0.025) και τσαγιού (p=0,008) αναδείχθηκαν ως επιβαρυντικοί παράγοντες, ενώ η ποιότητα του ύπνου (OR=0.054, p<0.001) ως ευεργετικός παράγοντας για το ευερέθιστο έντερο.
Ευρήματα άξια συζήτησης
Φαίνεται λοιπόν πως η διατροφή και ο τρόπος ζωής επηρεάζουν το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου. Ενώ βέβαια τα ευρήματα για συχνά γεύματα, φυσική δραστηριότητα και καλή ποιότητα ύπνου, είναι σημεία ενός υγιεινού τρόπου ζωής, τα ευρήματα για την επιβαρυντική δράση φρούτων, λαχανικών και οσπρίων χρειάζεται να ερμηνευθούν με μεγαλύτερη προσοχή, καθώς τα τρόφιμα αυτά αποτελούν ακρογωνιαίο λίθο μιας ισορροπημένης διατροφής που προφυλάσσει από χρόνια νοσήματα. Η καλύτερη συμβουλή μέχρι στιγμής είναι η υιοθέτηση ισορροπημένου τρόπου ζωής και η εξατομικευμένη διατροφική παρέμβαση. Προκειμένου να διαλευκανθεί η παραπάνω σχέση, χρειάζονται περισσότερες και ποιοτικότερες μελέτες.