Είναι Τρίτη πρωί και η κυρία Ελένη έρχεται στο προγραμματισμένο μας ραντεβού. Είναι 2 μήνες τώρα περίπου που έχει μπει σε πρόγραμμα διαχείρισης βάρους και όπως κάθε φορά η διαδικασία αυτή περιλαμβάνει και μία σταδιακή διατροφική εκπαίδευση του πελάτη. Αυτή τη φορά κρατά στα χέρια της μία ανοιγμένη συσκευασία από αμυλούχο σνακ με γεύση τυρί, η καινούρια της ανακάλυψη που την έχει βολέψει πολύ σαν σνακ. «Μπορώ να το τρώω; Έχει λίπος;» με ρωτά και δύο μάτια όλο αγωνία περιμένουν την απάντησή μου.
Αν περιέχει λίπος πρέπει να καεί στην πυρά; Και αν όχι τότε μπορεί να τρώει ελεύθερα όσο θέλει από αυτό; Γιατί νομίζω, ότι αυτό περιμένει να ακούσει από εμένα;
Η διατροφική εκπαίδευση του πελάτη
Άλλη μία φορά λοιπόν που η διατροφική εκπαίδευση του ανθρώπου που έχω απέναντί μου περνά στο κεφάλαιο «Λιπαρά στη διατροφή μας». Έχει μεγάλη σημασία εδώ να μεταβιβάσουμε τις πληροφορίες στον πελάτη με έναν απλό και κατανοητό, για εκείνον, τρόπο!
Πώς θα μεταφέρουμε λοιπόν την έννοια του λίπους;
Ας ξεκινήσουμε λέγοντας ότι πρόκειται για ένα από τα τρία βασικά θρεπτικά συστατικά, μαζί με τις πρωτεΐνες και τους υδατάνθρακες, που πρέπει να προσλαμβάνουμε μέσω της διατροφής μας για να έχουμε ομαλή λειτουργία και ανάπτυξη του οργανισμού. Επομένως ο σκοπός δεν είναι να εκμηδενίσουμε την πρόσληψη λιπαρών μέσω της διατροφής μας. Προφανώς όμως αυτό δε σημαίνει ότι είμαστε και ελεύθεροι να τα καταναλώνουμε σε ατελείωτες ποσότητες. Γιατί; Γιατί η υπερβολική πρόσληψη λίπους σχετίζεται με αυξημένο σωματικό βάρος, αυξημένο κοιλιακό λίπος, μεταβολικά νοσήματα, αντίσταση στην ινσουλίνη, σακχαρώδη διαβήτη τύπου ΙΙ, ανάπτυξη καρδιαγγειακής νόσου.
Έτσι λοιπόν μόνο το 25-35% των θερμίδων που προσλαμβάνουμε καθημερινά θα πρέπει να προέρχεται από λίπος. Το επόμενο βήμα είναι να εξασφαλίσουμε σωστή πρόσληψη από κάθε είδος λιπαρών, γιατί ποιος είπε πως είναι όλα τα λιπαρά ίδια;
Δεύτερη ενότητα στο κεφάλαιό μας είναι να γνωρίσουμε τις βασικές κατηγορίες λιπαρών και που συναντάμε το κάθε ένα από αυτά!
Βασικές κατηγορίες λιπαρών
Επιλέξτε έξυπνους τρόπους που θα βοηθήσουν για να χαραχτεί η πληροφορία στους πελάτες σας, όπως μία χαρούμενη παρουσίαση με αναπαράσταση τροφίμων λίπους ή έναν πίνακα όπως ο παρακάτω:
| Μονοακόρεστα λιπαρά |
Πολυακόρεστα λιπαρά |
Κορεσμένα λιπαρά | Trans | |
| Ω3 | Ω6 | |||
| Ελαιόλαδο, σπορέλαιο, αβοκάντο, σουσάμι, ταχίνι, αμύγδαλα, καρύδια | Λιπαρά ψάρια, ρέγκα, τόνος, σκουμπρί, σαρδέλες, σολομός, λιναρόσπορος, φυτική μαργαρίνη, καρύδια | Φυτικά έλαια, όπως ηλιέλαιο, καρύδια, αραβοσιτέλαιο | Γαλακτοκομικά πλήρη σε λιπαρά, βούτυρο, κόκκινο κρέας, προϊόντα κρέατος (λουκάνικα, αλλαντικά), φοινικέλαιο, τυποποιημένα προϊόντα (μπισκότα, αρτοποιήματα από σφολιάτα, γλυκά) | Συσκευασμένα προϊόντα (κρουασάν, μπισκότα, κέικ, αλμυρά σνακ, πατατάκια), κρακεράκια, τηγανισμένα και προτηγανισμένα τρόφιμα |
O οργανισμός δεν μπορεί να συνθέσει κάποια από τα πολυακόρεστα λιπαρά και πρέπει να τα λάβει από τις τροφές, για αυτό και συχνά αποκαλούνται «απαραίτητα λιπαρά»
«Το αγαπημένο σας σνακ κα. Ελένη τι είδους λίπος περιέχει;»
Δε θα πρέπει μόνη μας έννοια να είναι απλά η ποσότητα του λίπους που περιέχουν αλλά και το είδος αυτού. Ακόμη και αν το συνολικό λίπος είναι χαμηλό δεν θα θέλαμε να προέρχεται όλο από κορεσμένα λίπη.
Και γιατί έχει τόση σημασία αυτό;
Όλα στο στομάχι μας δεν καταλήγουν; Πολύ σωστά! Έχουν όμως την ίδια επίδραση στον οργανισμό μας; Η απάντηση είναι πως όχι.
Και περνάμε στην τρίτη ενότητα του κεφαλαίου «Λιπαρά»!
Εξηγήστε στην επίδραση του καθενός στον οργανισμό
Μονοακόρεστα λιπαρά:
- Μας προστατεύουν από καρδιαγγειακά νοσήματα
- Βελτιώνουν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, προστατεύοντάς και από το σακχαρώδη διαβήτη τύπου ΙΙ
- Διατηρούν σε φυσιολογικά επίπεδα τη χοληστερόλη στο αίμα και αυξάνουν ελαφρώς την «καλή» HDL χοληστερόλη
Πολυακόρεστα λιπαρά οξέα:
- Προστατεύουν όπως και τα μονοακόρεστα έναντι καρδιαγγειακών νοσημάτων
- Συμβάλλουν στη μείωση της ολικής και της «κακής» LDL χοληστερόλης
- Επιπλέον τα ω-3 λιπαρά διατηρούν σε φυσιολογικά επίπεδα την αρτηριακή πίεση και μειώνουν την παραγωγή τριγλυκεριδίων στο ήπαρ, προστατεύοντας έτσι το συκώτι από τη συσσώρευση λίπους σε αυτό.
Σε αντίθεση με τα παραπάνω «καλά» λιπαρά τα «κακά» κορεσμένα φαίνεται ότι αυξάνουν την «κακή» LDL χοληστερόλη, ενώ τα trans αυξάνουν την LDL και μειώνουν την HDL. Συνολικά κορεσμένα και trans λιπαρά οξέα σχετίζονται με:
- Αυξημένη εναπόθεση λίπους στην κοιλιακή χώρα
- Αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων, στεφανιαίας νόσου, εγκεφαλικών επεισοδίων, αντίσταση στην ινσουλίνη και παχυσαρκίας
Και πόσο από το κάθε είδος λίπους είναι καλό να προσλαμβάνουμε ώστε να επωφελούμαστε από τις θετικές επιδράσεις των καλών και να προστατευόμαστε από τις αρνητικές επιπτώσεις των κακών λιπαρών;
- Μονοακόρεστα: 15% της συνολικής προσλαμβανόμενης ενέργειας
- Πολυακόρεστα: 10% της συνολικής προσλαμβανόμενης ενέργειας
- Κορεσμένα: <7% της συνολικής προσλαμβανόμενης ενέργειας
- Trans: <1% της συνολικής προσλαμβανόμενης ενέργειας
Και τώρα που ο πελάτης σας έχει όλα τα δεδομένα, μαζί και με τη δική σας καθοδήγηση, ποιες επιλογές θα κάνει;
