Διατροφική αντιμετώπιση των συμπτωμάτων που συνδέονται με τον HIV στα παιδιά

Ανορεξία (απώλεια όρεξης εξαιτίας της νόσου ή της ίδιας φαρμακευτικής αγωγής)

• Προσπαθήστε να υποκινήσετε την όρεξη του παιδιού σας με την κατανάλωση των αγαπημένων του τροφίμων.
• Να καταναλώνει συχνά μικρά γεύματα.
• Να καταναλώνει αγαπημένα τρόφιμα.
• Επιλέξτε τα τρόφιμα που είναι ενεργειακά πυκνότερα.
• Αποφύγετε τα τρόφιμα που μυρίζουν έντονα.

Διάρροια

• Να πίνει πολλά υγρά για να αποφύγει την αφυδάτωση [π.χ., σούπες, αραιωμένοι χυμοί φρούτων (μήλο, μπανάνα, αλλά όχι εσπεριδοειδή) με νερό 1:1, αθλητικά ποτά με ηλεκτρολύτες όπως Gatorade, βοτανικά τσάγια].
• Δοκιμάστε διαφορετικές θερμοκρασίες φαγητού για να δείτε εάν τα ζεστά, κρύα ή χλιαρά ταιριάζουν καλύτερα στο παιδί σας.
• Περιορίστε την ποσότητα σόδας και άλλων ζαχαρούχων αναψυκτικών που καταναλώνει το παιδί.
• Να καταναλώνει μικρά συχνά γεύματα και σνακ.
• Θα πρέπει να αποφύγει να καταναλώνει  μεγάλη ποσότητα φαγητού σε ένα γεύμα γιατί αυτό  ερεθίσει μεγαλύτερη κινητικότητα του εντέρου.
• Να τρώει αργά.
• Να καταναλώνει αμυλούχα τρόφιμα όπως ρύζι, αραβόσιτο, λευκό  ψωμί και φρυγανιές, πατάτα.
• Να αποφεύγονται λιπαρά τρόφιμα συμπεριλαμβανομένων των τηγανισμένων τροφίμων και του πρόσθετου ελαίου, λαρδιού ή βουτύρου.
• Βράστε τα τρόφιμα ή μαγειρέψτε τα στον ατμό.
• Να αποφεύγονται την κατανάλωση ωμών φρούτων και λαχανικών, και να προτιμώνται καλά βρασμένα λαχανικά και κομπόστες.
• Να καταναλώνει μαλακά φρούτα και λαχανικά όπως μπανάνες, κολοκύθια, πολτοποιημένη γλυκιά πατάτα, πολτοποιημένα καρότα.
• Να αποφεύγονται μερικά γαλακτοκομικά προϊόντα, όπως το γάλα, εάν το παιδί έχει δυσανεξία στη λακτόζη (αντικαταστήστε τα με προϊόντα μειωμένης λακτόζης όπως το γάλα Daily).
• Να καταναλώνει τρόφιμα πλούσια σε διαλυτές ίνες που βοηθούν να διατηρήσετε τα υγρά (π.χ. κουάκερ, μπανάνα, μπιζέλια).
• Να αποφύγει την καφεΐνη (π.χ., καφές, τσάγια) και το οινόπνευμα.
• Να αποφύγει τρόφιμα που προκαλούν μετεωρισμό και αέρια ( πχ. λάχανο, κρεμμύδι, σόδα)
• Δοκιμάστε να εφαρμόσετε στο παιδί σας την δίαιτα BRAT (μπανάνα, ρύζι, βρασμένο μήλο, φρυγανιές) γιατί μειώνει την συχνότητα διάρροιας ειδικά στην οξεία φάση αλλά επειδή είναι διατροφικά ελλιπές προσθέστε πρωτεΐνη μετά από λίγες μέρες.
• Πολλοί άνθρωποι αντιμετωπίζουν πρόβλημα διάρροιας μετά την κατανάλωση κάποιων τροφών ή όταν τρώνε σε ειδικά εστιατόρια. Κρατήστε ημερολόγιο της συχνότητας διάρροιας για να εντοπίστε αν το παιδί έχει κάποια προσωπική  ιδιαιτερότητα.

Πυρετός

• Να καταναλώνει σούπες που είναι πλούσιες σε τροφές που δίνουν ενέργεια και θρεπτικές ουσίες, όπως αραβόσιτο, πατάτες, και καρότα.
• Να πίνει πολλά υγρά, περισσότερο από το συνηθισμένο, που ορίζει η δίψα.

Ναυτία και εμετός

• Να καταναλώνει μικρά και συχνά γεύματα (κάθε 1-2 ώρες). Να αποφεύγεται να παραμένει το παιδί με κενό στομάχι, η ναυτία είναι χειρότερη εάν το στομάχι είναι άδειο.
• Να καταναλώνει τρόφιμα με ουδέτερη γεύση και χαμηλά σε λιπαρά όπως σούπες, κουάκερ χωρίς ζάχαρη, απλά ζυμαρικά, φρυγανιές και φρούτα όπως μπανάνες, κομπόστες.
• Να αποφεύγονται τα πικάντικα και λιπαρά τρόφιμα.
• Προτιμήστε φαγητά σε θερμοκρασία δωματίου  ή χλιαρά και αποφύγετε τα πολύ ζεστά για να περιορίστε της έντονες οσμές  (τα ζεστά έχουν πιο έντονη οσμή που ερεθίζει την ναυτία)
• Να καταναλώνει ελαφριά αλμυρά και ξηρά τρόφιμα όπως τα κράκερς που ηρεμούν το στομάχι.
• Να πίνει υγρά, όπως το καθαρό βρασμένο νερό.
• Να καταναλώνεται τα υγρά ξεχωριστά από τις στερεές τροφές με διαφορά τουλάχιστον 30 λεπτών.
• Να αποφεύγεται η καφεΐνη (π.χ., καφές, τσάι, αναψυκτικά)
• Να αποφεύγονται υπερβολικές ποσότητες γλυκών (μπισκότα, καραμέλες, κέικ).
• Να αποφεύγεται να ξαπλώνει το παιδί αμέσως μετά το φαγητό, να περιμένει τουλάχιστον 20 λεπτά για να αποφύγει τον εμετό.
• Να καταναλώνεται κάτι μικρό πριν σηκωθείτε από το κρεβάτι.
• Να ξεκουράζεται μεταξύ των γευμάτων.

Ξηρότητα του στόματος

• Να τρώει μαλακά πολτοποιημένα τρόφιμα, όπως το καρότο, πολτοποιημένες  πατάτες, μπανάνες, σούπες, κουάκερ.
• Εάν είναι διαθέσιμα, χρησιμοποιήστε ένα κουτάλι ή ένα φλυτζάνι για να καταναλώσει μικρά ποσά από τα φαγητά.
• Να καταναλώνει κρύα τρόφιμα ή τρόφιμα με θερμοκρασία δωματίου.
• Να πίνει πολλά υγρά.
• Να αποφεύγονται τα πικάντικα, αλμυρά, ή κολλώδη τρόφιμα, τα οποία  μπορεί να ερεθίσουν στοματικές πληγές.
• Να αποφεύγονται τα ζαχαρούχα τρόφιμα, τα οποία βοηθούν τους ζυμομύκητες να αυξηθούν.
• Να αποφεύγονται τα ισχυρά εσπεριδοειδή και οι χυμοί τους, που μπορούν να ερεθίσουν τις στοματικές πληγές.

Αναιμία

• Να καταναλώνει τρόφιμα που είναι πλούσια σε σίδηρο και φυλλικό οξύ, όπως ζωικά προϊόντα (π.χ. αυγά, ψάρια, κρέας, συκώτι), πράσινα φυλλώδη λαχανικά (π.χ. πράσινα λάχανα, σπανάκι), όσπρια (π.χ. φασόλια, φακές), και εμπλουτισμένα δημητριακά.
• Να καταναλώνει τρόφιμα πλούσια σε βιταμίνη C (π.χ. εσπεριδοειδή, πράσινα φυλλώδη λαχανικά) στους χρόνους γεύματος, έτσι ώστε να βελτιωθεί η απορρόφηση σιδήρου.
• Να μην πίνει τσάι, καφέ, γάλα και κακάο στα γεύματα, καθώς αυτά εμποδίζουν την απορρόφηση σιδήρου.
• Να παίρνει συμπλήρωμα σιδήρου και φυλλικού (πάντα υπό την επίβλεψη γιατρού).

Μυική απώλεια

• Να το βοηθήσετε να αυξήσει την πρόσληψη τροφής, αυξάνοντας την ποσότητα των τροφίμων και τη συχνότητα κατανάλωσης τους.
• Να αυξήσετε την πρωτεΐνη στη διατροφή του παιδιού σας, με την κατανάλωση ζωικών προϊόντων (αυγό, γαλακτοκομικά, ψάρι, κοτόπουλο, κόκκινο κρέας), δημητριακών και οσπρίων.
• Βελτιώστε την ποιότητα και την ποσότητα των τροφίμων που δίνεται στο παιδί σας, με την παροχή ποικιλίας τροφίμων.
• Να καταναλώνει μικρά συχνά γεύματα.

Δυσκοιλιότητα

• Να καταναλώνει περισσότερα τρόφιμα που έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες, όπως δημητριακά και ψωμί ολικής αλέσεως, όσπρια, πράσινα λαχανικά, και πλυμένα φρούτα με τη φλούδα.
• Κατανάλωση άφθονων υγρών, συμπεριλαμβανομένου του βρασμένου νερού.
• Να αποφεύγονται τα επεξεργασμένα ή καθαρισμένα τρόφιμα ( πχ. λευκό ρύζι, πατατάκια, γλυκά, μπισκότα κτλ.)

Καούρα

• Να καταναλώνει μικρά, συχνά γεύματα.
• Να αποφεύγονται τα τρόφιμα που προκαλούν αέρια (π.χ. λάχανο, σόδα) και τα πικάντικα τρόφιμα.
• Να πίνει υγρά μεταξύ των γευμάτων.

Σπαστική κολίτιδα

• Σχετίζεται με δυσαπορρόφηση θρεπτικών συστατικών.
• Παρ’όλο που οι ασθενείς φαίνονται ανορεκτικοί, ίσως να είναι ενεργητικοί, απύρετοι και να έχουν καλή όρεξη, αλλά έχουν μειωμένη αντοχή.
• Θα πρέπει να χορηγείται μία δίαιτα φτωχή σε λίπος (<5%) και σε διαιτητικές ίνες, ελεύθερη λακτόζης, καθώς και περιορισμός της καφεΐνης ώστε να αποφευχθεί αυξημένη κινητικότητα του εντέρου.
• Συνιστώνται μικρά και συχνά γεύματα.
• Σε καμία περίπτωση να μην περιοριστεί αδικαιολόγητα η διαιτητική πρόσληψη.
• Αν η δυσαπορρόφηση είναι σοβαρή οι θερμίδες θα πρέπει να χορηγούνται παρεντερικά.

Μη συγκεκριμένη εντεροπάθεια

• Κατανάλωση τροφών που δίνουν όγκο, όπως πίτουρο και πηκτίνη.
• Όταν η διαιτητική υποστήριξη είναι ενδεδειγμένη, θα πρέπει να παρέχεται  εντερική φόρμουλα.
• Εάν η κατάσταση επιδεινωθεί ή ακόμη και αν επιμένει, γίνεται αλλαγή σε μια λιγότερο πολύπλοκη φόρμουλα (στοιχειακή).

Φυματίωση

• Να καταναλώνει τρόφιμα υψηλά σε πρωτεΐνη, ενέργεια, σίδηρο και βιταμίνες.

Απώλεια γεύσης και / ή αλλοιωμένη γεύση

• Χρησιμοποιήστε αλάτι, καρυκεύματα, βότανα, λεμόνι.

Απώλεια βάρους

• Να καταναλώνει 6 γεύματα στη διάρκεια της ημέρας, 3 κύρια (πρωϊνό, μεσημεριανό, βραδινό) και 3 ενδιάμεσα (δεκατιανό, απογευματινό, πρό ύπνου).
• Αυξήστε την ενεργειακή και πρωτεϊνική πρόσληψη του παιδιού σας επιλέγοντας τα παρακάτω στα ενδιάμεσα γευματίδια του: 
  Ένα μπόλ γάλα με δημητριακά
  ½ σάντουιτς
  γιαούρτι
  Καλά βρασμένο αυγό
  Κομπόστες
  Κράκερς ή φρυγανιές με επάληψη  φυτικής μαργαρίνης
• Τα γεύματα να είναι θερμιδικά πυκνά με την προσθήκη 1-2 κουτ. της σούπας ελαιόλαδου σε κάθε γεύμα.
• Προτιμήστε φυσικούς χυμούς από τα φρούτα.
• Να μειώσει την κατανάλωση λαχανικών που λόγω των φυτικών ινών προκαλούν μεγαλύτερη αίσθημα κορεσμού με λιγότερες θερμίδες.

Ποιότητα στη διατροφή

• Για να χτίσει το παιδί μια ποιοτική διατροφή ακολουθήστε τις παρακάτω τεχνικές:
• Να καταναλώνει 5 – 6 μερίδες φρούτων και λαχανικών καθημερινά. Προτιμήστε φρούτα και λαχανικά όλων των χρωμάτων ώστε να προσλαμβάνει όλες τις βιατμίνες και ιχνοστοιχεία.
• Να γίνει προσπάθεια το 50 % των ημερησίων θερμίδων να προέρχονται από δημητριακά  ολικής άλεσης. Δηλαδή να προτιμάει  ψωμί ολικής άλεσης από λευκό.
• Επιλέξτε για το παιδί σας άπαχο κρέας όπως  κοτόπουλο (χωρίς πέτσες και δέρματα ), γαλοπούλα, ψάρι, άπαχο κόκκινο μοσχάρι και γαλακτοκομικά χαμηλών λιπαρών.
• Να περιορίσει την προστιθέμενη ζάχαρη, τα γλυκά, τα αναψυκτικά και τους χυμούς εμπορίου γιατί προκαλούν απότομη αύξηση της γλυκόζης και είναι φτωχά σε θρεπτικά συστατικά.
• Να καταναλώνει  συχνά όσπρια και ξηρούς καρπούς.
• Κάθε κύριο γεύμα προσπαθήστε να έχει και τις 3 βασικές τάξεις των βασικών θρεπτικών συστατικών:

1. Πρωτεΐνες: κρέας, αυγό, τυρί
2. Υδατάνθρακες: ψωμί, πατάτα, μακαρόνια,  ρύζι
3. Λίπη: ελαιόλαδο, ελιές, ξηροί καρποί.