«H επιστήμη της διατροφής πρέπει να γίνει η βάση της διατροφικής πολιτικής. Μια διατροφική πολιτική ικανή να εντοπίζει, να δημιουργεί, να διατηρεί και να προστατεύει τη σίτιση των ανθρώπων ορθολογικά, βιώσιμα, ισότιμα και δίκαια σε εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο, προκειμένου να διατηρείται η υγεία, η ευημερία και η ακεραιότητα της ανθρωπότητας, αλλά και η ‘ζωή’ του φυσικού κόσμου»... (Απόσπασμα από το “Giessen Declaration”)
Η επιστήμη της διατροφής τι είναι;
Μια σύντομη ανασκόπηση σε επιστημονικά περιοδικά καταδεικνύει ότι η επιστήμη της διατροφής ορίζεται ως βιολογική επιστήμη, χωρίς να υπάρχει ένας επαρκής και γενικά αποδεκτός ορισμός, διέπεται όμως από κάποιους κανόνες και αρχές. Ένας ορισμός για την επιστήμη της διατροφής θα μπορούσε να είναι ο εξής:
“Επιστήμη της διατροφής είναι η μελέτη επίδρασης των τροφίμων και των συστατικών τους στον μεταβολισμό, στην υγεία, στην απόδοση, στην αντοχή έναντι ασθενειών του ανθρώπου (και των ζώων). Περιλαμβάνει επίσης τη μελέτη της ανθρώπινης συμπεριφοράς έναντι των επιλογών των τροφίμων”.
Το British Nutrition Foundation ορίζει την επιστήμη της διατροφής ως «τη μελέτη των θρεπτικών συστατικών στο σώμα, πώς το σώμα τα χρησιμοποιεί τα θρεπτικά συστατικά και τη σχέση μεταξύ διατροφής, υγείας και ασθένειας», με τους διατροφολόγους να είναι αυτοί που «δημιουργούν και εφαρμόζουν τις επιστημονικές γνώσεις για την ανάδειξη και κατανόηση των επιδράσεων της διατροφής στην υγεία και ευεξία των ανθρώπων». Σε μια προσπάθεια επιστημόνων (2005, “The Giessen Declaration”- Η Δήλωση του Giessen) να διασαφηνισθεί τι κάνει η επιστήμη της διατροφής, ποιες αρχές τη διέπουν και ποιες οι διαστάσεις της, αποτυπώθηκαν τα εξής:
«..Εξακολουθεί να χρειάζεται πολλή δουλειά όσον αφορά τη βιολογική διάσταση της επιστήμης της διατροφής. Πολύ σημαντικό έργο χρειάζεται όμως να σημειωθεί και όσον αφορά στην κοινωνική και περιβαλλοντική διάσταση της διατροφής, κάτι που απαιτεί μια πιο ευρεία και ολοκληρωμένη προσέγγιση. Το πιο επίκαιρο και επείγον έργο που πρέπει να γίνει από τους επαγγελματίες και επιστήμονες της διατροφής είναι να σκέφτονται και να εργάζονται συνολικά και ταυτόχρονα στις τρεις συνιστώσες της διατροφής: τη βιολογική, την κοινωνική και την περιβαλλοντική».
Σχόλιο
Κάποτε πρέπει να συμφωνηθεί, λοιπόν, ότι κάπως διαφορετικά θα πρέπει:
- να διδάσκεται η επιστήμη της διατροφής,
- να δίνονται οι γενικές και κατευθυντήριες οδηγίες της διατροφής.
Δεν είναι μόνο τα θρεπτικά συστατικά των τροφίμων, είναι και τι κουβαλάνε όσον αφορά το περιβαλλοντικό τους κόστος, αλλά και το πού και ποιοι μπορούν να προμηθεύονται την τροφή χωρίς αποκλεισμούς (επισιτιστική ασφάλεια; τιμές προϊόντων;).
Η επιστήμη της διατροφής είναι μια καινούργια σχετικά επιστήμη, έχει όμως πολλά μέτωπα και πολλά χιλιόμετρα ακόμα να καλύψει. Είναι η χειροπιαστή αποτύπωση της ζωής των ανθρώπων και των αναγκών ή ιδιαιτεροτήτων τους. Ας ασχοληθούμε λοιπόν μαζί της πιο ολιστικά, ενσωματώνοντας πολιτισμικά, κοινωνικά, πολιτικά χαρακτηριστικά.
