Η υπογλυκαιμία είναι μια κατάσταση του οργανισμού μας, η οποία χαρακτηρίζεται από χαμηλά επίπεδα σακχάρου (γλυκόζης) στο αίμα και εκδηλώνεται μέσα από μια σειρά συμπτωμάτων. Η έγκαιρη αναγνώριση και αντιμετώπισή της είναι πολύ σημαντική, καθώς σε σοβαρές καταστάσεις μπορεί να προκαλέσει ατυχήματα, τραυματισμούς, κώμα, ή σε σπάνιες περιπτώσεις να οδηγήσει ακόμα και στο θάνατο.
Τι συμβαίνει κατά τη διάρκεια της υπογλυκαιμίας;
Υπό φυσιολογικές συνθήκες, οι τιμές της γλυκόζης στο αίμα μας κυμαίνονται μεταξύ 70-100 mg/dl σε κατάσταση νηστείας και μεταξύ 140-150 mg/dl μετά την κατανάλωση γευμάτων. Με αυτόν τον τρόπο εξασφαλίζεται η εύρυθμη λειτουργία του εγκεφάλου μας, καθώς η γλυκόζη αποτελεί το βασικό καύσιμο για αυτό. Κατά τη διάρκεια ενός επεισοδίου υπογλυκαιμίας, παρατηρείται μείωση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα μας (συνήθως λιγότερο από 70 mg/dl), με αποτέλεσμα ο εγκέφαλος μας να μην τροφοδοτείται με την ποσότητα που χρειάζεται.
Αυτό έχει ως άμεση συνέπεια την εμφάνιση συμπτωμάτων που σχετίζονται με τη λειτουργία του εγκεφάλου μας. Σε κάθε περίπτωση, όμως, θα πρέπει να συμβουλεύεστε τον γιατρό σας για τα επιθυμητά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα σας και για το επίπεδο κάτω από το οποίο θα πρέπει να ανησυχήσετε.
Ποια είναι τα συμπτώματα της υπογλυκαιμίας;
Τα συμπτώματα υπογλυκαιμίας μπορούν να διαφέρουν από άτομο σε άτομο και να κυμαίνονται από ήπια, μέτρια έως σοβαρά. Αυτά μπορεί να είναι τα εξής:
Ήπια προς μέτρια συμπτώματα |
Σοβαρά συμπτώματα | |
Τρέμουλο ή ρίγος | Έλλειψη συντονισμού |
Αδυναμία πρόσληψης τροφής ή υγρών
|
Εφίδρωση | Οξυθυμία/νευρικότητα | Σπασμοί |
Πείνα | Αλλαγή συμπεριφοράς ή προσωπικότητας | Απώλεια συνείδησης |
Πονοκέφαλος | Δυσκολία συγκέντρωσης | |
Θολή/διαταραγμένη όραση | Αδυναμία | |
Υπνηλία ή κόπωση | Ωχρότητα | |
Ζάλη ή ίλιγγος | Ταχυπαλμία/αρρυθμία | |
Σύγχυση/αποπροσανατολισμός |
Ορισμένα άτομα μπορεί να εμφανίσουν, επίσης, συμπτώματα υπογλυκαιμίας κατά τη διάρκεια του ύπνου, όπως:
- Εφιάλτες ή φωνές
- Υπερβολική εφίδρωση
- Κόπωση, οξυθυμία ή σύγχυση μετά το ξύπνημα
Πώς μπορώ να είμαι σίγουρος ότι βιώνω ένα υπογλυκαιμικό επεισόδιο;
Ο μόνος τρόπος για να σιγουρευτείτε ότι βιώνεται ένα υπογλυκαιμικό επεισόδιο είναι να μετρήσετε τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα σας. Εάν έχετε συμπτώματα αλλά δεν είναι δυνατόν να μετρήσετε το σάκχαρο σας, θα πρέπει να αντιμετωπίσετε σε κάθε περίπτωση την υπογλυκαιμία. Υπάρχουν, μάλιστα, ορισμένα άτομα που δεν βιώνουν κανένα σύμπτωμα. Σε αυτές τις περιπτώσεις οφείλουν να ελέγχουν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα τους πιο συχνά.
Που μπορεί να οφείλεται η εμφάνιση της υπογλυκαιμίας;
Η υπογλυκαιμία είναι κοινή στα άτομα που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη. Αν ανήκετε σε αυτή την κατηγορία, θα πρέπει να έχετε στο νου σας ότι μπορεί να εμφανίσετε υπογλυκαιμικό επεισόδιο αν:
- Λάβετε υψηλή δόση αντι-διαβητικής αγωγής (κυρίως ινσουλίνης).
- Παραλείψετε γεύματα μετά τη λήψη της αντι-διαβητικής αγωγής σας.
- Ασκηθείτε σε υπερβολικό βαθμό σε σχέση με τη συνήθη άσκηση που κάνετε.
- Καταναλώσετε αλκοόλ χωρίς να φάτε.
- Είστε άρρωστοι και συνεπώς μειώνετε την τροφή που λαμβάνετε.
Η υπογλυκαιμία είναι λιγότερο κοινή στα άτομα που δεν πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη και μπορεί να οφείλεται σε:
- Λήψη φαρμάκων
- Υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ
- Ηπατικές/νεφρικές ασθένειες ή όγκους του παγκρέατος
- Διαταραχές ορμονών που ρυθμίζουν την παραγωγή της γλυκόζης
- Παρατεταμένη νηστεία
Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να εμφανιστεί η λεγόμενη αντιδραστική ή μεταγευματική γλυκαιμία, δηλαδή μείωση του σακχάρου στο αίμα μετά την κατανάλωση κάποιου γεύματος, σε άτομα που είτε έχουν υποβληθεί σε εγχειρήσεις στομάχου είτε όχι.
Πώς μπορείτε να αντιμετωπίσετε ένα υπογλυκαιμικό επεισόδιο;
Βήμα 1ο:
Καταναλώστε 15-20g γλυκόζης ή απλών υδατανθράκων που αντιστοιχούν σε:
- Ταμπλέτες γλυκόζης (διαβάστε τη συσκευασία για τον αριθμό που χρειάζεται να πάερετε)
- 6-7 καραμέλες με ζάχαρη
- ½ ποτήρι χυμού ή αναψυκτικού (όχι light)
- 1 κουταλιά της σούπας ζάχαρη ή μέλι
Βήμα 2ο:
Μετρήστε ξανά το σάκχαρο στο αίμα σας μετά από 15 λεπτά και επαναλάβετε το 1ο βήμα εάν συνεχίζετε να έχετε χαμηλές τιμές.
Βήμα 3ο:
Μόλις επανέλθει το σάκχαρο στα φυσιολογικά επίπεδα, καταναλώσετε ένα ελαφρύ σνακ, εάν πρόκειται να φάτε μετά από 1-2 ώρες, όπως:
- 1 φέτα ψωμί
- 1 ποτήρι γάλα χαμηλών λιπαρών
- 1 κεσεδάκι γιαούρτι χαμηλών λιπαρών
- 1 φρούτο
- 2–3 κομμάτια αποξηραμένα βερίκοκα, σύκα ή άλλα αποξηραμένα φρούτα
Πώς μπορείτε να προλάβετε τις υπογλυκαιμίες;
Αν έχετε σακχαρώδη διαβήτη:
- Ελέγχετε σε τακτική βάση τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σας.
- Συμβουλευτείτε το διαιτολόγο και διαβητολόγο σας για τη διαμόρφωση ενός διατροφικού πλάνου και πλάνου φαρμακευτικής αγωγής σύμφωνα με τις ανάγκες σας.
- Ακολουθήστε πιστά το ωράριο και τις ποσότητες των κυρίως και ενδιάμεσων γευμάτων σας (ιδιαίτερα εάν λαμβάνετε ινσουλίνη).
- Μετρήστε το σάκχαρο σας πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την άσκηση και διαμορφώστε κατάλληλα την αγωγή σας και την πρόσληψη υδατανθράκων σας. Για παράδειγμα μπορεί να χρειαστεί να καταναλώσετε ένα ελαφρύ σνακ πριν την άσκηση για να αποφύγετε την υπερβολική μείωση του σακχάρου στο αίμα σας.
- Σε περίπτωση που καταναλώσετε αλκοόλ, φροντίστε να το συνοδεύσετε με κάποιο γεύμα.
Αν δεν έχετε σακχαρώδη διαβήτη και παρουσιάζετε επαναλαμβανόμενα επεισόδια υπογλυκαιμίας:
- Φροντίστε να καταναλώνετε μικρά και συχνά μικρά γεύματα στη διάρκεια της ημέρας
- Συμβουλευτείτε το γιατρό σας για την θεραπεία της αιτίας που τα προκαλεί