Τα τελευταία χρόνια παρατηρεί κανείς ή διαβάζει στις ετικέτες των τροφίμων τη λέξη κατεχίνη. Τι είναι εν τέλει οι κατεχίνες; Έχουν ευεργετικές επιδράσεις στην υγεία; Σε ποια τρόφιμα τις συναντάμε και ποια είναι η ποσότητα που πρέπει να παίρνουμε, ώστε να εξασφαλίσουμε τις θετικές επιδράσεις για τον οργανισμό;
Οι κατεχίνες είναι φυτοχημικές ενώσεις (φλαβονοειδή), που εμφανίζονται κυρίως στο πράσινο τσάι. Μικρότερες ποσότητες κατεχινών περιέχονται στο μαύρο τσάι, τα σταφύλια, το κρασί και τη σοκολάτα. Υπάρχουν τέσσερα είδη κατεχινών στο πράσινο τσάι: η gallocatechin (GC), η Epigallocatechin (EGC), η Epicatechin (ΕΚ) και η Epigallocatechin gallate (EGCG). Η Epigallocatechin gallate (EGCG) είναι το πιο ισχυρό αντιοξειδωτικό. Η EGCG ως αντιοξειδωτικό, είναι περίπου 25-100 φορές πιο ισχυρή από τις βιταμίνες C και Ε. Ένα φλιτζάνι πράσινο τσάι παρέχει 10-40 mg πολυφαινολών και έχει αντιοξειδωτική δράση μεγαλύτερη από μία μερίδα μπρόκολο, σπανάκι, καρότα, ή φράουλες.
Το πράσινο τσάι έχει περίπου 27% κατεχίνες, το τσάι oolong (έχει υποστεί μερική ζύμωση) περίπου 23% και το μαύρο τσάι (ζυμωμένο) περίπου 4%. Οι ερευνητές εικάζουν ότι οι υψηλότερες συγκεντρώσεις του πράσινου τσαγιού σε κατεχίνες, οφείλεται στον τρόπο επεξεργασίας του. Η υψηλή αντιοξειδωτική δράση του πράσινου τσαγιού, το καθιστά ευεργετικό για την προστασία του οργανισμού από την οξειδωτική βλάβη, που οφείλεται στις ελεύθερες ρίζες.
Τα τελευταία δεδομένα για την δράση των κατεχινών
Εκχυλίσματα των φύλλων από το φυτό Camellia sinensis (τσάι) περιέχουν πολυφαινόλες με δράση έναντι σε ένα ευρύ φάσμα μικροβίων. Μελέτες που διεξήχθησαν τα τελευταία 20 χρόνια έχουν δείξει ότι το πράσινο τσάι, ιδίως η (-)-epigallocatechin gallate (EGCG) και η (-)Epigallocatechin (EGC), αναστέλλουν την ανάπτυξη ενός ευρέος φάσματος Gram-θετικών και Gram-αρνητικών βακτηρίων μέτριας δύναμης. Υπάρχουν ενδείξεις ότι τα μόρια αυτά μπορεί να είναι χρήσιμα για τον έλεγχο των στοματικών λοιμώξεων, όπως την τερηδόνα και την περιοδοντική νόσο.
Η τακτική λήψη EGCG, δεν είχε καμία επίδραση στην αντίσταση στην ινσουλίνη, αλλά είχε ως αποτέλεσμα μια μικρή μείωση της διαστολικής αρτηριακής πίεσης. Αυτή η αντιυπερτασική δράση, ίσως σχετίζεται με κάποια από τα καρδιαγγειακά οφέλη που συνδέονται με τη συνήθη κατανάλωση πράσινου τσαγιού. Η πρόσληψη EGCG έχει επίσης θετική επίδραση στη διάθεση.
Η χορήγηση κατεχινών σε ποντίκια με αθηρωμάτωση, συμβάλλει στην πρόληψη των αγγειακών εγκεφαλικών και τη συνακόλουθη υποβάθμιση των ικανοτήτων της μάθησης. Η καθημερινή κατανάλωση τσαγιού που περιέχει 690 mg κατεχινών, για 12 εβδομάδες, μειώνει το σωματικό λίπος. Αυτό υποδηλώνει ότι η πρόσληψη κατεχινών μπορεί να είναι χρήσιμη στην πρόληψη και τη βελτίωση των παθήσεων που οφείλονται στην παχυσαρκία.
Η κατανάλωση πράσινου τσαγιού (4 φλιτζάνια/ημέρα) για οκτώ εβδομάδες, μείωσε σημαντικά το σωματικό βάρος και το δείκτη μάζας σώματος. Επιπλέον, μειώθηκε η υπεροξείδωση των λιπιδίων, υποδηλώνοντας το ρόλο των φλαβονοειδών στη βελτίωση των χαρακτηριστικών του μεταβολικού συνδρόμου σε παχύσαρκους ασθενείς.
Η τακτική άσκηση και η κατανάλωση τσαγιού μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην πρόληψη της κατάθλιψης, μεταξύ των γυναικών που έχουν επιβιώσει από καρκίνο του μαστού. Προκαλείται αυξημένο αίσθημα κορεσμού και πληρότητας, μετά την κατανάλωση πράσινου τσαγιού.
Η κατανάλωση πράσινου τσαγιού σε υψηλή συγκέντρωση, μειώνει τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα.
Με ποιο τρόπο πρέπει να βράσετε το πράσινο τσάι για να πάρετε περισσότερες κατεχίνες;
Για να έχετε μια ήπια γεύση από πράσινο τσάι, συνιστάται η χρήση νερού στους 70οC και η εμβάπτιση των φύλλων μέσα σε αυτό για 1 λεπτό. Για να γίνει το τσάι σας πιο πλούσιο σε κατεχίνες, θα πρέπει να χρησιμοποιήσετε βρασμένο νερό σε θερμοκρασία 100οC και τα φύλλα τσαγιού να διατηρηθούν μέσα σε αυτό για τρία λεπτά. Κάνει το τσάι πιο πικρό, αλλά περιέχει περισσότερες κατεχίνες. Για να εξασφαλίσετε περισσότερες κατεχίνες μπορείτε επίσης, να χρησιμοποιήσετε είδη πράσινου τσαγιού που περιέχουν διπλάσια ποσότητα κατεχινών σε σύγκριση με το κλασικό πράσινο τσάι.
