Στα πλαίσια του «9ου ενημερωτικού Συνεδρίου για τη σκελετική υγεία» που διοργάνωσε ο σύλλογος «Πεταλούδα», το Σάββατο 17 Οκτωβρίου, και με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Οστεοπόρωσης, συμμετείχα στο επιστημονικό πρόγραμμα με ομιλία και θέμα: «Μύθοι και αλήθειες για το γάλα».
Η σύντομη ομιλία είχε ως σκοπό θα ξεδιαλύνει όλους τους μύθους και τις αλήθειες που έχουν σχέση με το πολύτιμο αυτό διατροφικό στοιχείο, το γάλα. Μέσα απ' αυτή την ομιλία προσπαθώ να εξηγήσω για ποιες ηλικιακές ομάδες είναι απαραίτητη η πρόσληψη του γάλακτος, έδωσα στοιχεία για τη διατροφική του αξία και μέσα από πρόσφατα επιστημονικά δεδομένα παρουσίασα τη σχέση της πρόσληψης του γάλακτος και της πρόληψης οστεοπόρωσης και καταγμάτων.
Η δεύτερη ενότητα της ομιλίας περιλάμβανε τις απαντήσεις στους κλασικούς μύθους που αφορούν στο γάλα όπως: «Είναι σημαντικό το γάλα για υγιή οστά;», «Υπάρχει συγκεκριμένη ποσότητα του γάλακτος και των γαλακτοκομικών που να συνιστάται;», «Οι άνθρωποι που είναι ευαίσθητοι στη λακτόζη θα πρέπει να αποφεύγουν όλα τα γαλακτοκομικά προϊόντα;», «Το γάλα παίζει ρόλο στο σωματικό βάρος;» και άλλα.
Τέλος, απάντησα σε ερωτήματα όσων παρακολούθησαν την ομιλία που αφορούσαν κυρίως τη μέγιστη απορρόφηση του ασβεστίου, τους προτεινόμενους συνδυασμούς τροφίμων με το γάλα και το θέμα της δυσανεξίας στη λακτόζη.
Τελευταία έχουν εμφανιστεί διάφορες σελίδες στο Διαδίκτυο που υποστηρίζουν ότι τα γαλακτοκομικά προϊόντα (κυρίως το γάλα) αποτελούν «δηλητήριο» για την υγεία και ευθύνονται για πληθώρα ιατρικών προβλημάτων, από ακμή και αλλεργίες μέχρι καρκίνο. Προφανώς, όλα αυτά υποστηρίζονται από αρκετές θεωρίες συνωμοσίας, όπως γίνεται πάντα. Για λόγους χώρου, θα αναφέρω εδώ μερικά μόνο από αυτά που έχουν ειπωθεί και αν αξίζουν ή όχι την προσοχή μας.
Ο άνθρωπος δεν απογαλακτίζεται ποτέ
«Ο άνθρωπος είναι το μόνο είδος που πίνει γάλα άλλων ζώων και δεν απογαλακτίζεται ποτέ» Λογικοφανής παρατήρηση, όχι όμως και επιχείρημα. Ο άνθρωπος κάνει πολλά πράγματα διαφορετικά από τα υπόλοιπα όντα (όχι μόνο σε θέματα διατροφής) χωρίς αυτό να σημαίνει απαραίτητα κάτι.
Συνωμοσιολογία από γαλακτοβιομηχανίες;
«Οι γαλακτοβιομηχανίες μας κάνουν πλύση εγκεφάλου» Καθημερινά βομβαρδιζόμαστε από πληθώρα διαφημιστικών μηνυμάτων και η συνωμοσιολογία περί της δύναμης των εταιρειών είναι πάντα επιχείρημα. Όμως η επιλογή είναι τελικά δικιά μας, και αυτή θα πρέπει να βασίζεται, κατά το δυνατόν, στην πιο αξιόπιστη πηγή πληροφόρησης για το εκάστοτε θέμα και όχι σε αυθαίρετες απόψεις.
Οστεοπόρωση και κατανάλωση γάλατος
«Οι πληθυσμοί που δεν καταναλώνουν αγελαδινό γάλα (Κίνα, Ιαπωνία κ.λπ.) δεν έχουν προβλήματα οστεοπόρωσης, παρόλο που το γάλα θεωρείται σημαντική πηγή ασβεστίου». Το γεγονός ότι οι Ασιάτες δεν έχουν προβλήματα οστεοπόρωσης δεν σημαίνει απαραίτητα ότι όσοι από εμάς πίνουμε γάλα θα έχουμε. Όλα είναι θέμα συνολικής διατροφής - κανένα μεμονωμένο τρόφιμο δεν είναι πραγματικά αναντικατάστατο. Το ότι, όμως, τα γαλακτοκομικά αποτελούν πλούσια πηγή ασβεστίου (συγκριτικά με άλλα τρόφιμα) είναι αδιαμφισβήτητο.
Υπάρχει συσχέτιση γάλατος και καρκίνου;
«Το γάλα είναι γεμάτο ορμόνες που προκαλούν καρκίνο» Είναι αλήθεια ότι υπάρχουν δεδομένα που δείχνουν αυξημένη περιεκτικότητα του αγελαδινού γάλακτος σε οιστρογόνα και αυξητική ορμόνη, ως αποτέλεσμα της διαδικασίας παραγωγής του. Ωστόσο, η σύνδεση με τον καρκίνο είναι πολύ βιαστική και σε μεγάλο βαθμό αδιευκρίνιστη. Σύμφωνα με μεγάλους επίσημους οργανισμούς (Cancer Research UK, WCRF κ.λπ.), υπάρχει όντως μια συσχέτιση μεταξύ της κατανάλωσης γαλακτοκομικών και της εμφάνισης καρκίνου του προστάτη, ωστόσο τα δεδομένα δεν είναι επαρκή, ώστε να προβούμε σε συστάσεις για μη κατανάλωση γάλακτος από το ευρύ κοινό.
Είναι καιρός να συνειδητοποιήσουμε ότι η διατροφή είναι ένα πολύ σύνθετο θέμα, και το να προβαίνουμε σε υπεραπλουστεύσεις είναι τουλάχιστον αποπροσανατολιστικό. Το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε είναι να παραμένουμε σκεπτικοί απέναντι σε αυθαίρετες απόψεις και να αναζητούμε πάντα αξιόπιστη και πολύπλευρη πληροφόρηση.
