Τι είναι το φαινόμενο «yo-yo»;
Πόσες φορές έχετε χάσει και αυξήσει ξανά το βάρος σας; Πόσοι από εσάς έχετε ακολουθήσει μια στερητική δίαιτα και αισθάνεστε ικανοποιημένοι που μετά από 2-3 εβδομάδες έχετε χάσει τα 6-10kg που σας ταλαιπωρούσαν; Κι ενώ επιτέλους μπήκατε στα αγαπημένα σας ρούχα, πόσοι από εσάς βλέπετε τη ζυγαριά να φτάνει ξανά στα κιλά με τα οποία ξεκινήσατε ή ακόμη περισσότερα;
Πολλοί θα συμφωνήσετε ότι έχετε ζήσει το σενάριο αυτό που είναι γνωστό ως το φαινόμενο «yo-yo». Με τον όρο φαινόμενο «yo-yo» ή «ανακύκλωση βάρους» περιγράφονται τα επαναλαμβανόμενα επεισόδια απώλειας και επαναπρόσληψης σωματικού βάρους. Το φαινόμενο αφορά τόσο τα παχύσαρκα όσο τα υπέρβαρα και τα άτομα φυσιολογικού σωματικού βάρους.
Τι προβλήματα υγείας προκαλεί; Επιβαρύνει την καρδιά;
Η ανακύκλωση βάρους τείνει να γίνει ένα σημαντικό πρόβλημα δημόσιας υγείας. Το αν η ανακύκλωση βάρους προκαλεί μακροπρόθεσμες αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία αποτελεί ζήτημα αμφιλεγόμενο. Η βιβλιογραφία δείχνει ότι τα άτομα που αυξομειώνουν το βάρος τους διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου και διαβήτη τύπου ΙΙ σε σύγκριση με άτομα που διατηρούν σταθερό σωματικό βάρος ακόμη κι αν αυτό είναι αυξημένο.
Το ανησυχητικό είναι πως από μελέτες έχει φανεί ότι οι αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία (σε μεταβολικούς και παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου) είναι περισσότερο έκδηλες σε άτομα με φυσιολογικό σωματικό βάρος. Πληθυσμιακές μελέτες έχουν δείξει ότι άτομα με μεγάλες διακυμάνσεις στο σωματικό βάρος κατά την ενήλικη ζωή εμφανίζουν αυξημένο κίνδυνο νοσηρότητας, θνησιμότητας και καρδιαγγειακής νόσου μετά από προσαρμογή για το παρόν βάρος και για προϋπάρχουσα ασθένεια.
Αντίθετα, ανασκοπήσεις έχουν εξάγει αντιφατικά αποτελέσματα οσόν αφορά τις επιπτώσεις της ανακύκλωσης βάρους στην υγεία πιθανόν λόγω των διαφορετικών ορισμών που έχουν δοθεί στο φαινόμενο αυτό και υποστηρίζουν πως τα δεδομένα για δυσμενή επίδραση είναι σποραδικά.
Μελέτες έχουν δείξει ότι άτομα με μεγάλες διακυμάνσεις στο σωματικό βάρος κατά την ενήλικη ζωή εμφανίζουν αυξημένο κίνδυνο νοσηρότητας, θνησιμότητας και καρδιαγγειακής νόσου
Τι στόχους πρέπει να βάζω πριν ξεκινήσω μια δίαιτα;
Αν είστε υπέρβαρος ή παχύσαρκος, το βέλτιστο για την υγεία σας είναι να φτάσετε σε ένα φυσιολογικό βάρος και να διατηρήσετε την απώλεια. Αν δυσκολεύεστε, μην απογοητεύεστε...εντείνετε την προσπάθεια και οργανώστε τη στρατηγική σας:
Απευθυνθείτε σε ειδικό!
Μην ακολουθείτε δίαιτες από μόνοι σας, συνεργαστείτε με έναν πτυχιούχο διαιτολόγο που μπορεί να σας βοηθήσει να αλλάξετε διατροφικές συνήθειες.
Ακολουθείστε ισορροπημένη διατροφή!
Μην οδηγείστε σε ακρότητες..και μην αποκλείετε ολόκληρες ομάδες τροφίμων. Εφαρμόστε ένα πρόγραμμα που περιλαμβάνει 3 κύρια γεύματα και 2 ενδιάμεσα. Σε κάθε γεύμα επιλέξτε πηγή υδατανθράκων (πχ.ζυμαρικά, ρύζι, ψωμί), πηγή πρωτεϊνών (πχ. κοτόπουλο, τυρί, αυγό) και λαχανικά. Τα φρούτα και τα γαλακτοκομικά πρέπει να περιλαμβάνονται στο καθημερινό διαιτολόγιο και μπορούν να αποτελέσουν ιδανικές λύσεις για το πρωινό και τα ενδιάμεσα γεύματα.
Πείτε «όχι» στις απαγορεύσεις!
Το μόνο που μπορείτε να καταφέρετε σε αντίθετη περίπτωση είναι να οδηγηθείτε σε στερήσεις που θα σας δημιουργήσουν αίσθημα απογοήτευσης. Μία στο τόσο (2-3 φορές/μήνα) ενδώστε στο αγαπημένο σας φαγητό ή γλυκό και επιστρέψτε στο διατροφικό σας πλάνο με ανανεωμένο ενδιαφέρον.
Στοχεύστε σε αργή απώλεια βάρους!
Οπλιστείτε με υπομονή και επιμονή...μην ενθουσιάζεστε με δίαιτες που υπόσχονται ότι θα χάσετε πολλά κιλά σε σύντομο χρονικό διάστημα. Το βέλτιστο είναι να χάνετε με σταθερό ρυθμό 0,5-1kg την εβδομάδα.
Ασκηθείτε!
Η άσκηση σε συνδυασμό με ισορροπημένη διατροφή ενισχύει την απώλεια βάρους και συμβάλλει στην διατήρηση του μυϊκού ιστού. Στοχεύστε λοιπόν στο να αθλείστε συστηματικά ξεκινώντας βήμα βήμα με ασκήσεις που ταιριάζουν καλύτερα σε σας. Μια πρακτική λύση είναι το γρήγορο βάδισμα για 30’ την ημέρα. Η άσκηση είναι ιδανική και για τη διατήρηση του απωλεσθέντος σωματικού βάρους.
Βρείτε υποστηρικτικό περιβάλλον!
Η οικογένεια ή οι φίλοι σας μπορούν να σας ενισχύσουν στην όλη προσπάθεια. Για παράδειγμα, κίνητρο μπορούν να αποτελέσουν τα οικογενειακά γεύματα ή η άθληση μαζί με κάποιο φίλο.
Ελέγχετε συχνά το σωματικό σας βάρος!
Να ζυγίζεστε 1 φορά την εβδομάδα ή να χρησιμοποιείτε κάποιο ρούχο σας ως μεζούρα. Με αυτόν τον τρόπο θα έχετε τον έλεγχο και αν ξεφύγετε θα μπορείτε άμεσα να ακολουθήσετε ένα πιο αυστηρό διατροφικό πρόγραμμα.
