Τον εξορθολογισμό των δαπανών με την εκμετάλλευση της σύγχρονης τεχνολογίας ως λύση για τα προβλήματα του ΕΣΥ προτείνει ο υφυπουργός Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης κ. Γιώργος Παπαγεωργίου, στη συνέντευξη πού έδωσε στο Πετρόχειλο Χαράλαμπο, δημοσιογράφο. Ο υφυπουργός αναφέρεται επίσης στα θέματα της έλλειψης προσωπικού, της μεγάλης ζήτησης ιδιωτικών υπηρεσιών υγείας στη χώρα μας, στα όσα τον τελευταίο καιρό έχουν ακουστεί περί επιστροφής στη «λίστα» φαρμάκων ως λύση στον περιορισμό της φαρμακευτικής δαπάνης, στα φαινόμενα υπερκατανάλωσης υπηρεσιών υγείας, όπως και στη πορεία υλοποίησης του υγειονομικού χάρτη της χώρας, στο πλαίσιο του οποίου μάλιστα, όπως λέει, ήδη βρίσκεται σε εξέλιξη και η πρώτη προσπάθεια να καταγραφεί το επιδημιολογικό προφίλ του Έλληνα.
Ποιο θεωρείτε ότι αποτελεί σήμερα το μείζον πρόβλημα στο χώρο της υγείας;
Το μεγάλο πρόβλημα στο χώρο της υγείας σήμερα ξεκινά από το γεγονός, ότι το Εθνικό Σύστημα Υγείας, το οποίο πράγματι αποτέλεσε μία τομή για την εποχή κατά την οποία δημιουργήθηκε, δεν ανανεώθηκε, δεν εκσυγχρονίστηκε με μέτρα, που πριν από μία δεκαετία μάλιστα θα ήταν πολύ πιο εύκολο να εφαρμοστούν απʼ ότι σήμερα.
Πως πιστεύετε ότι μπορεί να αντιμετωπιστεί;
Η αντιμετώπιση των προβλημάτων, που δημιουργήθηκαν από τον μη εκσυγχρονισμό του ΕΣΥ, το οποίο κατέληξε στην ουσία να είναι ένα σύστημα ρύθμισης των εργασιακών σχέσεων των γιατρών, δεν μπορεί παρά να περιλαμβάνει πολυεπίπεδες παρεμβάσεις και μάλιστα συνεχείς. Σε μια εποχή, όπως αυτή, που ζούμε ένα δημόσιο σύστημα υγείας δεν είναι δυνατόν να μην ακολουθεί τις εξελίξεις τόσο σε επίπεδο κοινωνίας, όσο και σε επίπεδο τεχνολογίας. Ειδικά με την πλήρη και ουσιαστική εκμετάλλευση της σύγχρονης τεχνολογίας θεωρώ δεδομένο, ότι μπορούν σε μεγάλο σημείο να εξορθολογιστούν οι δαπάνες. Γιατί το μεγάλο πρόβλημα δεν είναι η αύξηση των δαπανών για την υγεία, ούτε η εξεύρεση πόρων, αφού ένας εξορθολογισμός των δαπανών μπορεί να εξοικονομήσει τεράστια ποσά, τα οποία ασφαλώς και θα επαναδιατεθούν με στόχο τη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας προς τον Έλληνα Πολίτη.
Οι ελλείψεις σε προσωπικό δημιουργούν μεγάλα προβλήματα στη λειτουργία των νοσοκομείων για τους εργαζόμενους και τους ασθενείς, με πανάκριβο εξοπλισμό να παραμένει σε αχρηστία ελλείψει προσωπικού, με δεκάδες πολύτιμες κλίνες ΜΕΘ να παραμένουν κλειστές για πάρα πολλά χρόνια κτλ.
Ποιες είναι οι ανάγκες σε προσωπικό ώστε να βελτιωθεί αισθητά η λειτουργία των νοσοκομείων;
Σπεύδω να απαντήσω στο θέμα των Μονάδων Εντατικής Θεραπείας και των κλινών, που παραμένουν κλειστές λόγω ελλείψεως προσωπικού, και να σας πω, ότι αυτές τις ημέρες αναλαμβάνουν υπηρεσίες στα νοσοκομεία περισσότεροι από 900 νοσηλευτές, με στόχο την πλήρη λειτουργία των 147 ΜΕΘ, που πράγματι παρέμειναν ανενεργές.
Το γεγονός, ότι κατορθώσαμε σε συνεργασία με το ΑΣΕΠ να προχωρήσουμε με ταχείς ρυθμούς την πρόσληψη αυτών των νοσηλευτών ξεπερνώντας τυπικά εμπόδια καταδεικνύει την απόφασή μας, να αντιμετωπίζουμε τα προβλήματα, που σίγουρα υπάρχουν, κατά τον δυνατόν καλύτερο τρόπο.
Οι ελλείψεις σε προσωπικό είναι πραγματικότητα, αλλά ας μην κάνουμε τα πράγματα τόσο δραματικά. Να σας αναφέρω ενδεικτικά, ότι σύμφωνα με επίσημα στοιχεία του ΑΣΕΠ, τα οποία είχα την ευκαιρία να καταθέσω κατά τη συζήτηση επίκαιρης ερώτησης στη Βουλή, από το δεύτερο εξάμηνο του 2004 μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2007 9.700 νοσηλευτές έχουν προσληφθεί στα νοσοκομεία της Χώρας. Δεν είμαστε ικανοποιημένοι. Χρειάζεται ακόμη μεγαλύτερος αριθμός και θα προχωρήσουμε και αυτή και την επόμενη χρονιά και στην πρόσληψη ιατρικού προσωπικού, διότι θέλουμε να προσαρμοστούμε στην κοινοτική οδηγία, η οποία καθορίζει άλλο ωράριο στις εφημερίες των γιατρών. Ε
πομένως το περισσότερο προσωπικό μας χρειάζεται και πάντα θα επιδιώκουμε το καλύτερο. Πάντως η έλλειψη προσωπικού είναι πρόβλημα που δεν παρατηρείται μόνο στην Ελλάδα αλλά σε όλα τα εθνικά συστήματα Υγείας της Ευρώπης, για να μην πω του κόσμου.
Η φαρμακευτική δαπάνη
Πολλά έχουν ακουστεί τον τελευταίο καιρό για τη φαρμακευτική δαπάνη και το ενδεχόμενο επαναφοράς της λίστα φαρμάκων για τη συγκράτησή της.
Ποια είναι η αλήθεια πάνω στο θέμα αυτό;
Ο εξορθολογισμός της φαρμακευτικής δαπάνης δεν είναι μόνο θέμα λίστας φαρμάκων. Είναι αναγκαία η ενημέρωση και γιατί όχι η εκπαίδευση των Πολιτών και παράλληλα η δημιουργία ασφαλιστικών δικλείδων για τον έλεγχο του συστήματος συνταγογράφησης, προκειμένου να αντιμετωπιστούν εγγενείς δυσχέρειες, όπως είναι η κατευθυνόμενη συνταγογραφία και η δημιουργία ζήτησης.
Πρέπει να αντιληφθούν όλοι οι Πολίτες, ότι τα χρήματα, που δαπανώνται για τη φαρμακευτική τους περίθαλψη είναι δικά τους και έτσι πρέπει να τα αντιμετωπίζουν.
Τα ποσοστά ιδιωτικών δαπανών για την υγεία στην Ελλάδα
Πως κρίνετε το γεγονός ότι η Ελλάδα μʼ ένα ΕΣΥ που λειτουργεί εδώ και τρεις σχεδόν δεκαετίες, έχει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά ιδιωτικών δαπανών για την υγεία στον κόσμο με αυξητικές μάλιστα τάσεις τη στιγμή που μεγάλο ποσοστό του ελληνικού πληθυσμού οικονομικά δυσκολεύεται να τα βγάλει πέρα;
Τα ποσοστά, που έχουν ακουστεί τον τελευταίο καιρό εν ισχύουν και όπως βεβαιώνει και η εθνική στατιστική υπηρεσία αφορούν δεδομένα πριν από τη δεύτερη αναθεώρηση του ΑΕΠ. Το ποσοστό των ιδιωτικών δαπανών επί των συνολικών δαπανών για την υγεία είναι 37,2% και το ποσοστό των δημοσίων δαπανών επί των συνολικών δαπανών είναι 62,8%.
Δεν συνηθίζω ως πολιτικός να μένω στους αριθμούς. Και πιστεύω ακράδαντα, ότι ο χώρος της υγείας δεν προσφέρεται για κομματικές αντιπαλότητες και για εντυπωσιασμούς στο όνομα αντιπολίτευσης. Είμαι όμως υποχρεωμένος να πω, ότι οι δαπάνες στον ιδιωτικό τομέα της υγείας αυξήθηκαν υπέρμετρα επί των Κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ. Σπεύδω, όμως να συμπληρώσω, ότι σημασία έχει για όλους μας τι μπορεί όλοι μαζί μέσα σε κλίμα συναίνεσης να δημιουργήσουμε υπέρ της υγείας του Έλληνα Πολίτη τόσο σε επίπεδο παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας όσο και σε επίπεδο πρόληψης.
Έχετε υποστηρίξει κατʼ επανάληψη, αναφερόμενος στο θέμα του κατά πόσο η εισαγωγή της νέας τεχνολογίας είναι «προνόμιο» των ιδιωτικών επιχειρήσεων υγείας ή και του Δημοσίου, ότι και ο Δημόσιος Τομέας σήμερα είναι άριστα εξοπλισμένος με μηχανήματα τελευταίας τεχνολογίας. Έχετε επισημάνει ωστόσο ότι είναι ανάγκη νʼ αντιμετωπιστούν φαινόμενα υπερκατανάλωσης και δημιουργίας ζήτησης που οδηγούν σε υπερχρησιμοποίηση κυρίως διαγνωστικών μηχανημάτων, άνευ σημαντικής αιτίας.
Πόσο μεγάλο είναι το πρόβλημα στη χώρα μας;
Όπως είπα, το πρόβλημα της δημόσιας υγείας είναι πρόβλημα εξορθολογισμού των δαπανών. Αντιλαμβάνεστε, ότι μιλάμε για υγεία. Έτσι δεν είναι εύκολο να πειστεί ο Πολίτης, ο οποίος αντιμετωπίζει πρόβλημα ο ίδιος ή κάποιος δικός του, ότι κάποιες εξετάσεις δεν είναι αναγκαίες ή ότι μπορεί να βγει από το νοσοκομείο σε χρονικό διάστημα συντομότερο απʼ ότι υπολόγιζε.
Αυτά τα προβλήματα θα λυθούν με την κωδικοποίηση του συνόλου των ιατρικών πράξεων και την επανακοστολόγησή τους, καθώς και με την καθιέρωση των διαγνωστικών και θεραπευτικών πρωτοκόλλων, έτσι ώστε να είναι κατά το δυνατόν προκαθορισμένες όλες οι ιατρικές ενέργειες.
Σημαντική παράμετρος για τον εξορθολογισμό των δαπανών αποτελεί η κατάρτιση και ενός σύγχρονου υγειονομικού χάρτη μέσα από την οποίο θα μπορούμε να διαπιστώνουμε με αντικειμενικά κριτήρια (πληθυσμός, επιδημιολογικές μελέτες κτλ) τις πραγματικές ανάγκες τόσο σε εξοπλισμό όσο και σε εξειδικευμένο προσωπικό.
Μια άλλη σημαντική παράμετρος είναι η συνεχής πρόοδος της τεχνολογίας. Σε διάστημα τριών ετών πλέον μπορεί να μετατρέψει ένα μηχάνημα σε «παλαιό», όχι πάντα για λόγους ουσίας. Αντιλαμβάνεστε, ότι τα συμφέροντα στον χώρο είναι μεγάλα και πρέπει να είμαστε ιδιαιτέρως προσεκτικοί και να βρίσκουμε τη χρυσή τομή ανάμεσα στον εκσυγχρονισμό του ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού και στις πραγματικές ανάγκες του συστήματος δημόσιας υγείας.
Που βρίσκεται η προσπάθεια, για να αποκτήσει επιτέλους υγειονομικό χάρτη η χώρα μας;
Στο θέμα αυτό, στη χώρα μας, υπάρχει έλλειμμα δεκαετιών. Η κυβέρνησή μας από το 2004, μόλις ανέλαβε, προχώρησε στην ανάθεση του έργου στο Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων ΚΕΕΛΠΝΟ πού από την φύση της αποστολής του είναι το πλέον κατάλληλο. Το έργο δεν είναι εύκολο. Υπάρχει σε πολλούς η λανθασμένη εντύπωση ότι ο υγειονομικός χάρτης αποτελεί απλά μια χρονολογική στατιστική καταγραφή η ένα γράφημα που διευκολύνει την χωροθέτηση υγειονομικών μονάδων. Η αντίληψη αυτή είναι απλουστευτική και οδηγεί σε λανθασμένες εντυπώσεις.
Ένας σύγχρονος υγειονομικός χάρτης ο οποίος πρέπει συνεχώς να επικαιροποιείται είναι η πλέον ουσιαστική πηγή στοιχείων πού συμβάλλουν στην αποδοτική χρήση των πόρων, στην βελτίωση της αποτελεσματικότητας και της ποιότητας της υγειονομικής περίθαλψης αλλά και στη διευκόλυνση των πολιτών να επιλέγουν σωστά τις υπηρεσίες υγείας.
Προς την κατεύθυνση αυτή έχουν ήδη γίνει αρκετά ενώ στο πλαίσιο υλοποίησης του Εθνικού Σχεδίου για την Υγεία προβλέπεται η δημιουργία αυτοτελούς τμήματος Χάρτη Υγείας και διενεργείται για πρώτη φορά από το Υπουργείο και το ΚΕΕΛΠΝΟ εκτεταμένη επιδημιολογική έρευνα πεδίου με στόχο την καταγραφή του επιδημιολογικού προφίλ του Ελληνικού πληθυσμού σε επίπεδο Δήμων, στοιχεία της οποίας θα τροφοδοτήσουν το σύστημα δεικτών του υγειονομικού χάρτη.