Η Σοφία Πασπαλιάρη, Διαιτολόγος του Γενικού Νοσοκομείου Αθηνών Ιπποκράτειο, έδωσε συνέντευξη στο medNutrition στα πλαίσια της παρουσίασής της στο 15ο Πανελλήνιο Διαβητολογικό συνέδριο με θέμα «Ο ρόλος του λιπώδη ιστού στην παθογένεια του Σακχαρώδους Διαβήτη τύπου 2 και διατροφική θεραπευτική αντιμετώπιση».
Πώς σχετίζεται ο ΛΙ με την εμφάνιση μιας μεταβολικής νόσου όπως ο ΣΔ2;
Αυτό που είναι γνωστό έως τώρα είναι πως η περίσσεια ΛΙ, δηλαδή, η περίσσεια αποθηκευμένου λίπους στο σώμα μας και ιδίως η κεντρικού τύπου παχυσαρκία, δηλαδή, αυτή που είναι τοποθετημένη στον κορμό, άρα στο θώρακα και την κοιλιά, αποτελεί καίριο παράγοντα κινδύνου εμφάνισης διαφόρων λιπογενών μεταβολικών νοσημάτων, μεταξύ των οποίων και ο ΣΔ2.
Το ενδιαφέρον είναι όσον αφορά στο μηχανισμό πρόκλησης του ΣΔ2. Φαίνεται πως η δημιουργούμενη από την χρόνια υπετροφία των λιποκυττάρων φλεγμονή αυτών, η λεγόμενη «σιωπηλή» ή «ήπια» χρόνια διατηρούμενη φλεγμονή, η οποία εκφράζεται μέσω της υπερσυσσώρευσης φλεγμονωδών συστατικών, είναι αυτή που συντηρούμενη για μεγάλο χρονικό διάστημα οδηγεί στη διακοπή της αλληλουχίας του σήματος ινσουλίνης, δηλαδή στην ΙΑ, και κατεπέκταση στις προυποθέσεις εμφάνισης του ΣΔ2.
Διακοπή της αλυσίδας του σήματος αυτής οδηγεί σε αντίσταση των ιστών στη δράση της (ινσουλινοαντίσταση) και πρόκληση υπεργλυκαιμίας, δυσλιπιδαιμίας, υπερινσουλιναιμίας και έκτοπης εναπόθεσης λίπους σε άλλους ιστούς καίριους για τον οργανισμό όπως το ήπαρ, ο μυς, το πάγκρεας και η καρδιά, οδηγώντας σε ποικίλες μεταβολικές διαταραχές.
Από το σύνολο των υπέρβαρων και παχύσαρκων ατόμων ένα 20% περίπου θα εμφανίσει ΣΔ2.
Diabesity: Ποια η σημασία του όρου;
Αυτός ο όρος πλάστηκε λόγω της στενής αλληλοσυσχέτισης των δύο αυτών καταστάσεων, δηλαδή της παχυσαρκίας και του σδ2. Φαίνεται ότι το 80% των ατόμων με σδ2 είναι παχύσαρκα ενώ από το σύνολο των υπέρβαρων και παχύσαρκων ατόμων ένα 20% περίπου θα εμφανίσει σδ2, κάτι που δείχνει ότι υπάρχουν και άλλοι αιτιολογικοί παράγοντες πέραν της παχυσαρκίας που συμβάλλουν στην εμφάνιση αυτής της κατάστασης.
Ποια μέτρα πρέπει να ληφθούν για την αντιστροφή αυτής της κατάστασης;
Για την αντιστροφή της πορείας που οδηγεί στη δυσλειτουργία αυτή του ΛΙ και άρα στον προδιαβήτη και διαβήτη 2, μπορούν να εφαρμοστούν διάφορες παρεμβάσεις που έχουν να κάνουν με αλλαγή του τρόπου ζωής του ατόμου και οι οποίες θα οδηγήσουν σε μέτρια απώλεια βάρους. Μια απώλεια της τάξης του 5-15 % του αρχικού βάρους φαίνεται ότι μπορεί να οδηγήσει σε σημαντικές βελτιώσεις κλινικών δεικτών και στη βελτιωμένη διαχείριση του σδ2. Συστήνεται συστηματική φυσική δραστηριότητα με εφαρμογή τουλάχιστον 150 λεπτών έντονου περπατήματος την εβδομάδα και η συμμόρφωση με μια διατροφή πλούσια σε αντιοξειδωτικά και αντιφλεγμονώδη συστατικά.
Υπάρχουν συγκεκριμένα διατροφικά πρότυπα που προτείνονται για τη διαχείριση του προδιαβήτη και διαβήτη 2;
Υπάρχουν διάφορα πρότυπα που έχουν μελετηθεί για τη διαχείριση του προδιαβήτη και διαβήτη και φαίνεται ότι είναι αποτελεσματικά στη διαχείριση της γλυκαιμίας και του καρδιομεταβολικού κινδύνου. Τέτοια είναι δίαιτες χαμηλού λίπους, χαμηλών υδατανθράκων, η δίαιτα DASH, φυτοφαγικού τύπου δίαιτες και Μεσογειακού τύπου διατροφή. Όλα αυτά φαίνεται ότι είναι αποτελεσματικά στη διαχείριση της κατάστασης αυτής.
Η Μεσογειακού τύπου διατροφή συμβάλλει στην καλύτερη διαχείριση του εδραιωμένου ΣΔ2, με πολλαπλά οφέλη.
Υπάρχει κάποια διατροφή που να οδηγεί σε μείωση της φλεγμονής στον πληθυσμό αυτό;
Γενικά, η μελέτη της επίδρασης της διατροφής στη φλεγμονή στον πληθυσμό αυτό δεν είναι καλά εδραιωμένη. Γνωρίζουμε ότι η απώλεια βάρους οδηγεί σε μείωση διαφόρων δεικτών φλεγμονής, όπως και διάφορες τύπου διατροφές όπως φυτοφαγικές, χαμηλού λίπους και φυσικά η Μεσογειακού τύπου διατροφές. Μια τέτοια διατροφή, που περιλαμβάνει τρόφιμα όπως το κατεξοχή χαρακτηριστικό της ΜΔ, ελαιόλαδο, αφθονία φρούτων και λαχανικών, όσπρια και ξηρούς καρπούς, ψάρια πλούσια σε ω3 λο, μέτρια ποσότητα κρασιού και δημητριακά, δηλαδή, μια διατροφή υψηλής περιεκτικότητας σε φυτικές ίνες, φυτοχημικά και αντιοξειδωτικά συστατικά, και χαμηλής ενεργειακής πυκνότητας, οδηγεί σε πρόληψη από την εμφάνιση του σδ2 αλλά και συμβάλλει στην καλύτερη διαχείριση του εδραιωμένου σδ2, με πολλαπλά οφέλη, τόσο όσον αφορά στη μείωση των επιπλοκών, στη μείωση πιθανόν την αγωγής και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής.
Παρόλα αυτά, απαιτούνται περισσότερες καλά σχεδιασμένες μελέτες στον πληθυσμό αυτό ώστε να επικαιροποιηθούν οι διατροφικές οδηγίες που αφορούν στον πληθυσμό αυτό και στο κομμάτι της φλεγμονής.
