Το 2018, περίπου 50 εκατομμύρια άτομα έπασχαν από άνοια και αναμένεται ότι ο αριθμός αυτός θα τριπλασιαστεί μέχρι το 2050. Η άνοια επιβαρύνει πολύ τον πάσχοντα, αλλά και τους φροντιστές του και το κοινωνικό σύνολο. Επειδή δεν υπάρχει ακόμη διαθέσιμη πλήρης θεραπεία, απαιτούνται προληπτικές παρεμβάσεις σε πρώιμα στάδια της ζωής για να επιβραδυνθεί η γνωστική έκπτωση κι επομένως να μειωθεί ο κίνδυνος άνοιας στο μελλοντικό ηλικιωμένο πληθυσμό. Η διατροφή είναι ένας πολλά υποσχόμενος παράγοντας του τρόπου ζωής που μπορεί να τροποποιηθεί κι ενδεχομένως να λειτουργήσει προστατευτικά.
Οι περισσότερες μελέτες έχουν διερευνήσει την επίδραση της μεσογειακής διατροφής, η οποία χαρακτηρίζεται από περιορισμένη κατανάλωση τροφών ζωικής προέλευσης κι επεξεργασμένων τροφίμων, υψηλή κατανάλωση φυτικών τροφών κι ελαιολάδου, μέτρια έως υψηλή κατανάλωση ψαριού και μέτρια κατανάλωση αλκοόλ. Αυτές οι μελέτες έδειξαν ότι η υψηλή συμμόρφωση με τη μεσογειακή διατροφή σχετίζεται με καλύτερη γνωστική λειτουργία, βραδύτερη γνωστική έκπτωση και χαμηλότερο κίνδυνο άνοιας στους ηλικιωμένους πληθυσμούς. Ωστόσο, αυτό το διατροφικό σχήμα δεν έχει μελετηθεί σε πληθυσμούς μέσης ηλικίας.
Σκοπός της παρούσας μελέτης που έλαβε χώρα στην Ολλανδία ήταν να ποσοτικοποιήσει τις συσχετίσεις μιας υγιεινής διατροφής, που καθορίζεται από την τήρηση είτε της μεσογειακής διατροφής, των κατευθυντήριων γραμμών του ΠΟΥ ή των διατροφικών οδηγιών του Ολλανδικού Συμβουλίου Υγείας, με τη γνωστική λειτουργία και τη γνωστική έκπτωση από τη μέση έως την τρίτη ηλικία.
Πώς σχεδιάστηκε η μελέτη;
Κατά την έναρξη της μελέτης συμπεριλήφθηκαν 3644 συμμετέχοντες (51% γυναίκες) ηλικίας 45–75 ετών από τη μελέτη Doetinchem, μια μεγάλη διαχρονική μελέτη βασισμένη στον πληθυσμό. Η γνωστική λειτουργία, η μνήμη, η ταχύτητα επεξεργασίας και η γνωστική ευελιξία αξιολογήθηκαν σε χρονικά διαστήματα 5 ετών μέσα σε 20 χρόνια παρακολούθησης. Η συμμόρφωση με τη μεσογειακή διατροφή μετρήθηκε με το τροποποιημένο σκορ της Μεσογειακής Διατροφής (mMDS), η συμμόρφωση με τις διατροφικές οδηγίες του ΠΟΥ με τον Δείκτη Υγιεινής Διατροφής (HDI) και η συμμόρφωση με τις διατροφικές οδηγίες του Ολλανδικού Συμβουλίου Υγείας του 2015 με τον τροποποιημένο δείκτη της Ολλανδικής Υγιεινής Διατροφής 2015 (mDHD15-index). Οι βαθμολογίες στους διατροφικούς δείκτες ταξινομήθηκαν σε χαμηλή, μεσαία και υψηλή προσκόλληση.
Τί έδειξαν τα αποτελέσματα;
Τα υψηλότερα σκορ των δεικτών mMDS, HDI και mDHD15- συσχετίστηκαν με καλύτερη γνωστική λειτουργία σε σύγκριση με τα χαμηλότερα σκορ (P <0,01). Επιπλέον, τα υψηλότερα σκορ των δεικτών mMDS, HDI και mDHD15 συσχετίστηκαν στατιστικά σημαντικά με 6-7% πιο αργή έκπτωση της γνωστικής λειτουργίας από την ηλικία 55 έως 75 ετών, αλλά και με βραδύτερη μείωση της ταχύτητας επεξεργασίας και της γνωστικής ευελιξίας.
Ποια τα συμπεράσματα για τον επαγγελματία διαιτολόγο;
Η συμμόρφωση με τις οδηγίες σχετικά με τις υγιεινές διατροφικές συνήθειες συνδέονται με καλύτερη γνωστική λειτουργία και βραδύτερη έκπτωση της γνωστικής λειτουργίας από τη μέση ηλικία και μετά έως τη γήρανση.
