Μία νέα επιστημονική έρευνα έρχεται να «ταράξει τα νερά» όσων ξέραμε ως τώρα για τη σχέση μεταξύ κατανάλωσης κόκκινου και επεξεργασμένου κρέατος και υγείας. Οι κατευθυντήριες οδηγίες γενικά συστήνουν περιορισμένη κατανάλωση κόκκινου και αποφυγή επεξεργασμένου κρέατος, και οι οδηγίες αυτές βασίζονται κυρίως στην συσχέτισή τους με αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακών νοσημάτων και διαφόρων μορφών καρκίνου.
Η νέα αυτή μελέτη μας λέει κάτι νέο: ότι δε σχετίζεται η κατανάλωση κόκκινου και επεξεργασμένου κρέατος με την εμφάνιση νοσημάτων. Ή καλύτερα, ότι η επίδραση της μείωσης κατανάλωσης είναι τόσο μικρή που σε επίπεδο πληθυσμού, ίσως είναι ανέφικτη η υιοθέτηση μιας οδηγίας για μείωση κατανάλωσης κόκκινου και επεξεργασμένου κρέατος.
Πώς οι αρθρογράφοι έφτασαν σε αυτό το συμπέρασμα;
Η δημοσίευση αυτή είναι αποτελεί οδηγό διατροφικών οδηγιών και στηρίζεται στα αποτελέσματα πέντε συστηματικών ανασκοπήσεων. Οι ανασκοπήσεις αυτές διενεργήθηκαν με ιδιαίτερα αυστηρά κριτήρια, γεγονός που καταδεικνύει ότι οι αρθρογράφοι έκαναν μία μεθοδική έρευνα των μέχρι τώρα διαθέσιμων δεδομένων. Οι τέσσερις συστηματικές ανασκοπήσεις εστίασαν στη σχέση της κατανάλωσης μη επεξεργασμένου κόκκινου κρέατος και επεξεργασμένου κρέατος σε δείκτες καρδιαγγειακής υγείας και στον καρκίνο, ενώ η πέμπτη συστηματική ανασκόπηση ασχολήθηκε με τις απόψεις και τις προτιμήσεις ανθρώπων σε σχέση με την κατανάλωση κρέατος.
Προοπτικές τυχαιοποιημένες κλινικές μελέτες ή μελέτες παρατήρησης με δείγμα άνω των 1000 ατόμων περιελήφθησαν στις τέσσερις ανασκοπήσεις σχετικά με την επίδραση των διαφόρων κρεάτων στην υγεία. Η ομάδα θεώρησε τη μείωση 3 μερίδων κρέατος εβδομαδιαία ως ρεαλιστική αλλαγή ώστε να αξιολογήσει την (υποθετικά θετική) επίδραση στην υγεία. Για το τελικό πόρισμα, η ομάδα θεώρησε ως «ιδιαίτερα σημαντικά» τα αποτελέσματα σε σχέση με θνησιμότητα, κύρια καρδιομεταβολικά νοσήματα, επίπτωση και θνησιμότητα κάποιων μορφών καρκίνου, καθώς και τη θέληση για αλλαγή στην κατανάλωση κρέατος.
Τι έδειξαν τα αποτελέσματα;
Η επιτροπή αποφάσισε ότι:
- Για άτομα άνω των 18 ετών, δε συστήνεται μείωση της κατανάλωσης μη επεξεργασμένου κόκκινου κρέατος («αδύναμη» σύσταση, στοιχεία χαμηλής έως πολύ χαμηλής βεβαιότητας).
- Για άτομα άνω των 18 ετών, δε συστήνεται μείωση της κατανάλωσης επεξεργασμένου κρέατος («αδύναμη» σύσταση, στοιχεία χαμηλής έως πολύ χαμηλής βεβαιότητας)
Με βάση όλα τα διαθέσιμα δεδομένα, η μείωση κατανάλωσης κόκκινου και επεξεργασμένου κρέατος έχει τόσο μικρή επίδραση στην καρδιαγγειακή υγεία και τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου που κρίνεται «μη στατιστικά» ή «μη κλινικά» σημαντική. Για παράδειγμα, η μείωση 3 μερίδων επεξεργασμένου κρέατος εβδομαδιαίως είχε μία πολύ μικρή μείωση κινδύνου εμφάνισης καρδιομεταβολικών δεικτών (μέιωση 4 περιστατικών ανά 1000 άτομα), η οποία είναι στατιστικά σημαντική αλλά όχι πρακτικά σημαντική.
Η πέμπτη ανασκόπηση σχετικά με τη στάση ατόμων απέναντι στη μείωση κατανάλωσης κόκκινου και επεξεργασμένου κρέατος, έδειξε ότι το κρέας θεωρείται σημαντικό τμήμα της διατροφής, ενώ τα άτομα γενικά δε φαίνονταν διατεθειμένα να αλλάξουν την κατανάλωση κρέατος. Και σε αυτή την ανασκόπηση βέβαια, τα αποτελέσματα θεωρούνταν χαμηλής βεβαιότητας.
Οι αρθρογράφοι εξηγούν τους λόγους των συστάσεων αυτών, που δεν είναι άλλοι από το γεγονός ότι τα δεδομένα είναι χαμηλής βεβαιότητας. Επίσης, μιας και η μείωση κατανάλωσης κρέατος έχει τόσο μικρή επίδραση σε δείκτες υγείας, θεωρείται απίθανο ο πληθυσμός να θελήσει να αλλάξει διατροφικές συνήθειες.
Αλλάζουν οι συστάσεις;
Μάλλον όχι. Τουλάχιστον όχι ακόμα. Ο οργανισμός World Cancer Research Fund και πλήθος οργανισμών για την καρδιαγγειακή υγεία (όπως ο British Heart Foundation) επιμένουν στη σύσταση για χαμηλή κατανάλωση κόκκινου και επεξεργασμένου κρέατος και μείωση αυτών σε περιπτώσεις αυξημένης πρόσληψης, στα πρότυπα της Μεσογειακής Διατροφής.
Πάντως, οι ανασκοπήσεις που περιελήφθησαν στην παρούσα δημοσίευση είναι έως σήμερα οι πιο διεξοδικές, χωρίς φυσικά αυτό να σημαίνει ότι οι προηγούμενες μελέτες παρήγαγαν λανθασμένα αποτελέσματα.
