Από πού επηρεάζονται οι διατροφικές συνήθειες;
Πολλοί είναι οι παράγοντες που συμβάλλουν στην διαμόρφωση διαφορετικών διατροφικών συνηθειών μεταξύ των ανθρώπων. Το είδος και η ποσότητα της διατροφής καθορίζονται, κυρίως, από το φυσικό περιβάλλον και τις επιδράσεις που ασκεί η εκάστοτε ανθρώπινη δραστηριότητα σε αυτό.
Οι διατροφικές συνήθειες, είναι μέρος της κουλτούρας και της πολιτισμικής ταυτότητας του άτομου. Σε ό,τι αφορά τη διατροφική συμπεριφορά, εκτός από τα παρεχόμενα τρόφιμα, καθοριστικό ρόλο διαδραματίζουν ευρύτεροι κοινωνικοί, οικονομικοί, πολιτισμικοί και γεωγραφικοί παράγοντες.
Οι παράγοντες αυτοί, είναι υπεύθυνοι για τις σημαντικές διατροφικές διαφορές που παρατηρούνται από τη μια περιοχή του κόσμου στην άλλη, καθώς και για τις διατροφικές αλλαγές που σημειώθηκαν κατά τη διάρκεια της ανθρώπινης ιστορίας.
Διαφορά μεταξύ Βορρά και Νότου
Σε ό,τι αφορά στην Ευρώπη, υπάρχουν σημαντικές διαφορές ανάμεσα στις χώρες του Βορρά και εκείνες του Νότου. Η κατανάλωση ζωικών λιπών (επεξεργασμένο κρέας, μαργαρίνη, σάλτσες) είναι υψηλή και σταθερή στη βόρεια Ευρώπη, ενώ είναι σχετικά μικρή, αλλά με αυξητικές τάσεις στη νότια. Η κατανάλωση ζάχαρης στην βόρεια Ευρώπη είναι υψηλή, αλλά με τάσεις μείωσης, ενώ στη νότια είναι χαμηλή και σχετικά σταθερή.
Στις μεσογειακές χώρες, καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες κόκκινου κρασιού, το οποίο είναι πλούσιο σε ισχυρά αντιοξειδωτικά (φλαβονοειδή), ενώ στις βόρειες ευρωπαϊκές χώρες καταναλώνουν περισσότερο μπίρα. Η κατανάλωση λαχανικών και φρούτων (όπως επίσης και οσπρίων και φυτικών ελαίων) είναι σαφώς μεγαλύτερη στη νότια Ευρώπη, αλλά παρουσιάζει σταθερή άνοδο παντού. Η κατανάλωση δημητριακών, τέλος, είναι περιορισμένη στη βόρεια Ευρώπη, αλλά αυξάνεται σταδιακά, ενώ στη νότια Ευρώπη, όπου ήταν υψηλή, μειώνεται.
Μεσογειακή διατροφή
Η μεσογειακή διατροφή, ύστερα από μελέτες στη χώρα μας, αλλά και αλλού, έχει αποδειχτεί η πιο υγιεινή διατροφή. Η μεσογειακή διατροφή χαρακτηρίζεται από τις διατροφικές συνήθειες που βρέθηκε ότι είχαν οι κάτοικοι της Κρήτης και της Νότιας Ιταλίας στις αρχές της δεκαετίας του 1960. Είναι ξακουστή για τις ευεργετικές της ιδιότητες, καθώς προφυλάσσει από εμφράγματα του μυοκαρδίου και από διάφορες μορφές καρκίνου, εμφανίζει χαμηλότερο κίνδυνο εκδήλωσης της νόσου Αλτσχάϊμερ και Πάρκινσον, τονώνει τον οργανισμό, βοηθά στην καλή λειτουργία του εντέρου κ.ά.
Ο τρόπος αυτός διατροφής κερδίζει όλο και περισσότερο έδαφος τα τελευταία χρόνια, καθώς πλήθος μελετών δείχνουν ότι οι κάτοικοι των μεσογειακών περιοχών ζουν περισσότερο, ενώ πολύ σπανιότερα σε σχέση με τους Αμερικανούς και τους Βορειοευρωπαίους πάσχουν από καρκίνο εντέρου και στήθους ή καρδιακές παθήσεις. Τέλος, παρά το γεγονός ότι η κατανάλωση λίπους είναι υψηλή (κύρια πηγή το ελαιόλαδο), η συχνότητα εμφάνισης της υπέρτασης, της παχυσαρκίας και του διαβήτη ήταν πάντα σημαντικά χαμηλότερη στης μεσογειακές χώρες από χώρες της βόρειας Ευρώπης και των ΗΠΑ.
Ποια τα χαρακτηριστικά της;
- Αφθονία τροφών φυτικής προέλευσης, όπως φρούτα, λαχανικά, πατάτες, δημητριακά και όσπρια.
- Ελαιόλαδο ως βασικό έλαιο, που αντικαθιστά όλα τα άλλα λίπη και έλαια όπως βούτυρο, μαργαρίνη κ.λπ.
- Καθημερινή λήψη μικρών ποσοτήτων γαλακτοκομικών προϊόντων, όπως το τυρί και το γιαούρτι.
- Κατανάλωση ψαριού και πουλερικών σε εβδομαδιαία βάση (όχι καθημερινή).
- Αυγά το πολύ μέχρι 4 την εβδομάδα (συνολικά, συμπεριλαμβανομένου και αυτών που χρησιμοποιούνται στο μαγείρεμα).
- Κατανάλωση ζάχαρης (γλυκά) σε εβδομαδιαία βάση (όχι καθημερινή).
- Φυσική δραστηριότητα (περπάτημα, κίνηση γενικότερα).
- Λογική κατανάλωση κρασιού (συνήθως με τα γεύματα 1-2 ποτηράκια του κρασιού).
Σε συνδυασμό με καθημερινή σωματική άσκηση (π.χ. περπάτημα, χορός, χειρονακτικές εργασίες κ.λπ.), το μεσογειακό διατροφικό μενού αποτελεί συνταγή για μακροζωία, υγεία και ομορφιά. Ακολουθώντας ένα πρόγραμμα διατροφής, προσαρμοσμένο στο μεσογειακό πρότυπο, θα δείτε άμεσα αποτελέσματα στο σώμα σας, αλλά και στις αντοχές σας. Ξεκινήστε από σήμερα, πότε δεν είναι αργά για μία νέα αρχή!
