Τα τελευταία χρόνια, όλο και περισσότερες μελέτες αποδεικνύουν τα οφέλη των ω-3 λιπαρών οξέων στην διατήρηση της καλής υγείας, όχι μόνο της καρδιάς αλλά και άλλων φυσιολογικών λειτουργιών του ανθρώπινου οργανισμού. Καθημερινά, μεγάλο ποσοστό ανθρώπων καταναλώνουν ω-3 λιπαρά οξέα σε μορφή συμπληρώματος διατροφής.
Τι είναι τα ω-3 λιπαρά και από πού τα προσλαμβάνουμε;
Τα ω-3 λιπαρά οξέα προέρχονται από δύο διαιτητικές πηγές, από τα θαλασσινά και από ορισμένους ξηρούς καρπούς και φυτικά έλαια. Τα ψάρια και τα ιχθυέλαια περιέχουν το εικοσιπεντανοϊκό οξύ (EPA) και το δεκαεξαενοϊκό οξύ (DHA), ενώ τα καρύδια, η σόγια, ο λιναρόσπορος και τα έλαια περιέχουν το 18-α-λινολενικό οξύ (ALA).
Το 18-α-λινολενικό οξύ (ALA) φαίνεται να είναι λιγότερο ισχυρό από το εικοσιπεντανοϊκό οξύ (EPA) και δεκαεξαενοϊκό οξύ (DHA)
Ο ρόλος των ω3 λιπαρών στις φυσιολογικές λειτουργίες του ανθρώπου
Τα στοιχεία που υποστηρίζουν τα κλινικά οφέλη των ωμέγα-3 λιπαρών οξέων προέρχονται από πληθυσμιακές μελέτες και τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες δοκιμές. Ειδικά τα τελευταία 40 χρόνια, ένα πλήθος μελετών γίνονται πάνω στα ω-3. Έρευνες έχουν βρει ότι τα ω-3 λιπαρά οξέα έχουν βασικό ρόλο σε διάφορες φυσιολογικές λειτουργίες του ανθρώπινου οργανισμού, συμπεριλαμβανομένων:
- Των κινήσεων του ασβεστίου και άλλων ουσιών μέσα και έξω από τα κύτταρα.
- Στη χαλάρωση και στην συστολή των μυών.
- Την αναστολή και την προώθηση της πηκτικότητας του αίματος.
- Τη ρύθμιση της έκκρισης των ουσιών, που περιλαμβάνουν τα πεπτικά ένζυμα και τις ορμόνες.
- Τον έλεγχο της γονιμότητας.
- Την κυτταρική διαίρεση.
- Την ανάπτυξη.
Ποια τα οφέλη των ω3 λιπαρών στον οργανισμό;
Λειτουργία του εγκεφάλου
Επίσης, διάφορες μελέτες έχουν δείξει ότι η κατανάλωση ω-3 λιπαρών οξέων έχουν σημαντικά οφέλη στην λειτουργία του εγκεφάλου, καθώς έχει βρεθεί ότι βοηθάνε την μνήμη, τη διάθεση και τη συγκέντρωση. Άλλες μελέτες πάλι έχουν βρει ότι η πρόσληψη ω-3 λιπαρών οξέων βοηθάει και στη μείωση των συμπτωμάτων της κατάθλιψης. Επίσης, τα χαμηλά επίπεδα των ωμέγα-3, έχουν συσχετισθεί με αυξημένο κίνδυνο της νόσου Alzheimer και την αύξηση της συρρίκνωσης του εγκεφάλου σε ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας.
Μείωση του κινδύνου θανάτου απο καρδιακά αίτια
Ωστόσο, ένα από τα σημαντικότερα οφέλη των ω-3 λιπαρών οξέων είναι ότι μειώνουν τον κίνδυνο θανάτου από καρδιακά αίτια. Η καθημερινή κατανάλωση 2-4 γραμμαρίων EPA και DHA βοηθάνε στη μείωση των τριγλυκεριδίων στο αίμα, σε ασθενείς με υπερτριγλυκεριδαιμία. Σε μια μετα-ανάλυση που έγινε στην Iατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, συμπεριλήφθηκαν 16 τυχαιοποιημένες κλινικές μελέτες, στις οποίες συμμετείχαν συνολικά 51.725 ασθενείς.
Η χορήγηση ω-3 λιπαρών οξέων δεν συσχετίσθηκε με στατιστικά σημαντική μείωση της συνολικής θνητότητας, ούτε και του κίνδυνου εμφάνισης εμφράγματος του μυοκαρδίου, αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου, αιφνίδιου θανάτου ή θανάτου από καρδιακά αίτια, στο σύνολο των μελετών. Ωστόσο, η χορήγηση σταθερών συμπληρωμάτων ω-3 λιπαρών οξέων συσχετίσθηκε με μια σημαντική μείωση της συνολικής θνητότητας. Παράλληλα, η χορήγηση σταθερών συμπληρωμάτων ω-3 λιπαρών οξέων συσχετίσθηκε με μια σημαντική μείωση του κινδύνου θανάτου από καρδιακά αίτια. Επιπρόσθετα, η χορήγηση σταθερών συμπληρωμάτων ω-3 λιπαρών οξέων, μείωσε σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης μη θανατηφόρου εμφράγματος του μυοκαρδίου.
Αντιυπερτασική δόση
Επίσης, μια μετα-ανάλυση που πραγματοποιήθηκε το 2006, βρήκε ότι τα ω-3 λιπαρά οξέα έχουν μια ήπια αντιυπερτασική δράση, καθώς άτομα με υπέρταση που ακολούθησαν μια διατροφή πλούσια σε ω-3 λιπαρά οξέα, παρατηρήθηκε ότι η συστολική πίεση του αίματός τους, μειώθηκε κατά περίπου 3.5 με 5.5 mm Hg.
Επίσης, υπάρχουν ορισμένα στοιχεία που δείχνουν ότι άτομα με ορισμένα προβλήματα του κυκλοφορικού, όπως κιρσοί, μπορούν να επωφεληθούν από την κατανάλωση EPA και DHA, το οποίο μπορεί να τονώσει την κυκλοφορία του αίματος, αυξάνοντας τη διάσπαση του ινώδους και μπορεί να μειώσει την αρτηριακή πίεση. Τα ω-3 λιπαρά οξέα φαίνεται ότι μειώνουν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων στο αίμα και η πρόσληψή τους μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας καρδιακής προσβολής.
Βοηθούν πολλές φλεγμονώδεις και αυτοάνοσες ασθένειες
Ωστόσο, υπάρχουν μια σειρά από κλινικές έρευνες που δείχνουν ότι τα οφέλη των ω-3 λιπαρών οξέων δεν σχετίζονται μόνο με τη διατήρηση της καλής υγείας της καρδιάς, αλλά βοηθούν και πολλές φλεγμονώδεις και αυτοάνοσες ασθένειες.
Μια σειρά από κλινικές δοκιμές, αξιολόγησαν τα οφέλη των διατροφικών συμπληρωμάτων με ιχθυέλαια σε διάφορες φλεγμονώδεις και αυτοάνοσες ασθένειες στον άνθρωπο, όπως:
- Καρκίνος
- Ρευματοειδής αρθρίτιδα
- Νόσος του Crohn
- Ελκώδης κολίτιδα
- Ψωρίαση
- Ερυθηματώδης λύκος
- Σκλήρυνση κατά πλάκας
- Ημικρανίες
Πολλές από τις ελεγχόμενες με εικονικό φάρμακο δοκιμές του ιχθυελαίου σε χρόνιες φλεγμονώδεις παθήσεις αποκαλύπτουν σημαντικό όφελος, συμπεριλαμβανομένης της μειωμένης δραστηριότητας της νόσου και τη μειωμένη χρήση αντιφλεγμονωδών φαρμάκων.
Συμπερασματικά
Η ευεργετική δράση των ω-3 λιπαρών οξέων φαίνεται όχι μόνο στην καλή διατήρηση μιας υγιούς καρδιάς, αλλά και στην βελτίωση πολλών φυσιολογικών λειτουργιών, του ανθρώπινου σώματος.
