Αποκτήστε υγιές και λαμπερό δέρμα

Δεν υπήρξε ιστορική περίοδος κατά την οποία να σταμάτησε το ενδιαφέρον του ανθρώπου για την ομορφιά, από τότε που καθρεπτίστηκε για πρώτη φορά στο νερό. Το δέρμα, το καλυπτήριο και κατά συνέπεια μεγαλύτερο όργανο του σώματός μας έχει συνδεθεί άρρηκτα με την εξωτερική μας εμφάνιση.

Εκτελεί για τον οργανισμό ποικίλες και χρήσιμες λειτουργίες και γι’ αυτό άλλωστε χαρακτηρίζεται ως ο καθρέπτης της σωματικής και ψυχικής μας υγείας. Αποτελεί το «φράγμα» μεταξύ του εσωτερικού και εξωτερικού περιβάλλοντος, προστατεύοντας τον οργανισμό από μηχανικές βλάβες, από την εισβολή παθογόνων μικροοργανισμών και από την επίδραση κάθε είδους επιβλαβούς ακτινοβολίας.

Σημαντική η διατροφή για την υγεία του δέρματος

Επιπλέον, ο ρόλος του στην ομοιόσταση και η θερμορυθμιστική του δράση είναι ζωτικής σημασίας. Όλοι μας ευχόμαστε να έχουμε ένα δέρμα που ακτινοβολεί υγεία, γι΄αυτό εξάλλου ξοδεύουμε χρόνο και χρήμα για την περιποίησή του.

Εκτός όμως από τα προϊόντα και τις θεραπείες που εφαρμόζονται εξωτερικά μπορούμε να βοηθήσουμε το δέρμα μας να δείχνει υγιές και «εσωτερικά» με την πολύτιμη βοήθεια της διατροφής. Κανένα τρόφιμο από μόνο του δεν μπορεί να παρέχει όλα τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται το δέρμα.

Είναι λοιπόν σημαντικό να φροντίζουμε για ποικιλία στη διατροφή μας επιλέγοντας τρόφιμα από όλες τις ομάδες τροφίμων.

Ποιες οι βασικές βιταμίνες;

Σε επίπεδο θρεπτικών συστατικών δυο βασικές βιταμίνες για την υγεία του δέρματος είναι oι βιταμίνες C και E, οι οποίες συμβάλουν ενεργά στη δομική ακεραιότητα του κολλαγόνου και της ελαστίνης, δύο βασικών πρωτεϊνών της επιδερμίδας, που με το πέρασμα του χρόνου χάνουν μέρος από τη λειτουργική τους δράση στο δέρμα.

Βιταμίνη Ε και C

Επιπλέον, οι παραπάνω βιταμίνες δρουν ως ισχυρά αντιοξειδωτικά περιορίζοντας την επίδραση της UVB ακτινοβολίας η οποία είναι υπεύθυνη για την πρόωρη γήρανση του, ακόμα και για καρκίνο του δέρματος. Η βιταμίνη Ε (τοκοφερόλη) βρίσκεται κυρίως στο ελαιόλαδο και σε άλλα φυτικά έλαια, στις μαργαρίνες, στους ξηρούς καρπούς, στο αβοκάντο, κ.α., ενώ η βιταμίνη C σε φρούτα και λαχανικά εποχής.

Βιταμίνη Α

Μια τρίτη θρεπτική ουσία με μεγάλη σημασία για την υγεία του δέρματος είναι η βιταμίνη Α. Βοηθά στη διατήρηση της σφριγηλότητας του δέρματος, καθώς επιδρά στους ινοβλάστες, οι οποίοι αποτελούν τα πιο σημαντικά κύτταρα του δέρματος και συγκεκριμένα διεγείρει την έκφραση των γονιδίων που είναι υπεύθυνα για την παραγωγή κολλαγόνου.

Η ανεπάρκεια της βιταμίνης Α μπορεί να προκαλέσει ξηροδερμία και ευερεθιστότητα. Οι κύριες διατροφικές πηγές της βιταμίνης Α είναι το συκώτι, τα καρότα, το μπρόκολο, το σπανάκι, η γλυκοπατάτα, τα αυγά, τα βερίκοκα και τα μπιζέλια. Η βιταμίνη Α είναι απαραίτητη για την ανάπλαση του δέρματος ενώ βοηθά πολύ σε περιπτώσεις ακμής.

Βιταμίνη Κ

Μια άλλη πολύ σημαντική για το δέρμα βιταμίνη είναι η βιταμίνη Κ, την οποία τη συναντάμε σε σημαντικές ποσότητες σε πράσινα φυλλώδη λαχανικά, όπως είναι το σπανάκι, το μπρόκολο, τα άγρια χόρτα, το μαρούλι, τα φύλλα από το παντζάρι κ.α.

Μεταξύ των δράσεων της στην επιδερμίδα, έχει βρεθεί ότι η συγκεκριμένη βιταμίνη βελτιώνει σημαντικά τη μείωση των μαύρων κύκλων γύρω από τα μάτια που οφείλονται στην κακή αιμάτωση των τριχοειδών αγγείων.

Σελήνιο

Εκτός από τις βιταμίνες σημαντική είναι επίσης η επαρκής διατροφική πρόσληψη συγκεκριμένων ιχνοστοιχείων και μετάλλων για την ενίσχυση και τη διατήρησης της υγείας της επιδερμίδας. Ένα ιχνοστοιχείο με ισχυρή αντιοξειδωτική δράση είναι το σελήνιο.

Πολύ καλές πηγές σεληνίου αποτελούν τα καρύδια, το κρέας, τα ψάρια, τα θαλασσινά και τα εντόσθια. Το σελήνιο συναντάται σε πολλά λαχανικά και φυτά αλλά η περιεκτικότητά του ποικίλλει ανάλογα με το έδαφος στο όποιο μεγαλώνουν τα φυτά αυτά. Μάλιστα, σύμφωνα με μελέτες, τα μειωμένα επίπεδα σεληνίου στο αίμα σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του δέρματος.

Ψευδάργυρος

Ο ψευδάργυρος επίσης προστατεύει το DNA του κυττάρου και παίζει ενεργό ρόλο στη δημιουργία κολλαγόνου και ελαστίνης. Πλούσια σε ψευδάργυρο είναι τα θαλασσινά, το κόκκινο κρέας, τα πουλερικά, τα ψάρια, οι ξηροί καρποί, τα φασολιά και τα δημητριακά ολικής άλεσης.

Πυρίτιο

Το πυρίτιο είναι ένα ακόμα στοιχείο που συμμετέχει στη θρέψη του δέρματος, δρα ενάντια στη χαλάρωση και βοηθά την ελαστικότητα των ιστών του. Πλούσιες πηγές πυριτίου είναι τροφές με φυτικές ίνες όπως ρύζι, ζυμαρικά, πλήρες ψωμί.

Ασβέστιο

Σημαντική είναι και η συνεισφορά του ασβεστίου που βρίσκεται στις στιβάδες της επιδερμίδας και βοηθά την διατήρηση της υγρασίας στο εσωτερικό της. Κυριότερες πηγές υψηλά βιοδιαθέσιμου ασβεστίου είναι όλα τα γαλακτοκομικά προϊόντα.

Πολυακόρεστα λιπαρά οξέα 

Τα πολυακόρεστα λιπαρά οξέα βοηθούν στις φλεγμονώδεις παθήσεις του δέρματος, καθώς ρυθμίζουν την παραγωγή ενδιάμεσων φλεγμονωδών μεσολαβητών, δηλαδή σχετίζονται με την ανοσολογική λειτουργία του δέρματος. Ακόμη τα πολυακόρεστα λιπαρά οξέα ρυθμίζουν τη σύνθεση των λιπιδίων της κεράτινης στοιβάδας του δέρματος.

Ω-3 λιπαρά οξέα 

Τα ω-3 λιπαρά οξέα που βρίσκονται στα λιπαρά ψάρια (σολομός, σαρδέλες, σκουμπρί) και τα ω-6 λιπαρά οξέα που βρίσκονται στους ξηρούς καρπούς, προστατεύουν την κυτταρική μεμβράνη εμποδίζοντας την απώλεια νερού μέσα από το κύτταρο, ενώ παράλληλα το θωρακίζουν από την εισροή τοξίνων.

Πολυφαινόλες

Αξίοσημείωτη είναι και η δράση των πολυφαινολών, οι οποίες βρίσκονται σε φρούτα, λαχανικά, κόκκινο κρασί, κακάο, τσάι, ελαιόλαδο. Οι πολυφαινόλες έχουν πολλές και σημαντικές ιδιότητες στην υγεία του ανθρώπου. Συγκεκριμένα εμφανίζουν αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες, περιορίζοντας σημαντικά τις οξειδωτικές βλάβες στους ιστούς και έχουν φωτο-προστατευτική επίδραση στο δέρμα.

Νερό

Το νερό αποτελεί το βασικότερο στοιχείο του δέρματος και η μείωση του αποθέματός του συνδέεται με τη διαδικασία της γήρανσης. Το νερό, μέσω υδρόφιλων μορίων, όπως το υαλουρονικό οξύ, σιγά-σιγά ανεβαίνει από τις βαθύτερες στιβάδες προς την επιφάνεια της επιδερμίδας και εκεί συγκρατείται από διάφορους φυσικούς υδατικούς παράγοντες (λιπαρά οξέα, κεραμίδια και δομικά λιπίδια). Αν το σώμα δεν λαμβάνει αρκετή ποσότητα νερού, το δέρμα μας είναι αυτό που θα αισθανθεί τις επιπτώσεις περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο όργανο.

Η θετική επίδραση της διατροφής

Η θετική επίδραση της διατροφής στην υγεία της επιδερμίδας μελετάται ακόμα με πολύ ενδιαφέροντα αποτελέσματα. Υπάρχουν επίσης αρκετά στοιχεία για τις τροφές που δρουν επιβαρυντικά και θα μπορούσαμε να τις χαρακτηρίσουμε ως ‘’εχθρούς’’ του δέρματος.

Συγκεκριμένα πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι τα κορεσμένα λιπαρά μπορούν να προκαλέσουν δυσλειτουργία μέσω σκλήρυνσης και μείωσης της ελαστικότητας τους στα τριχοειδή αγγεία που μεταφέρουν θρεπτικά συστατικά στα κύτταρα του δέρματος και αποβάλλουν τα περιττά στοιχειά από αυτό.

Δίαιτα φτωχή σε θερμίδες και δέρμα

Επίσης, μια δίαιτα φτωχή σε θερμίδες προκαλεί γρήγορη ελάττωση του σμήγματος, ενώ η μεγάλη χρήση υδατανθράκων μπορεί να προκαλέσει έντονη παραγωγή σμήγματος. Καμία από τις δυο αυτές περιπτώσεις δεν είναι επιθυμητή στη φυσιολογική και ομάλη λειτουργία του δέρματος. Η αυξημένη κατανάλωση ζάχαρης συμβάλλει επίσης στη μειωμένη δραστικότητα του φυσικού κολλαγόνου του δέρματος προάγοντας τη δημιουργία πανάδων και καφέ κηλίδων στην επιδερμίδα.

Η διατήρηση ενός υγιούς και λαμπερού δέρματος μπορεί τελικά να γίνει πολύ πιο απλά απ’ όσο φανταζόμασταν. Μια εύκολη και υγιεινή λύση βρίσκεται στο καθημερινό μας τραπέζι, η τήρηση μιας ισορροπημένης διατροφής πλούσιας σε βιταμίνες, ιχνοστοιχεία, πρωτεΐνες καθώς επίσης και η επαρκής κατανάλωση υγρών θα ήταν ένα από τα καλύτερα δώρα που θα μπορούσατε να κάνετε στο δέρμα σας.

Αναδημοσίευση του περιοδικού "Ευεξία & Διατροφή", τεύχος 51 Σεπτεμβρίου-Οκτωβρίου 2011 (σελ.18-21)