Οι αρχαίοι Έλληνες, γνωστοί για την τάση τους στην υγιεινή ζωή, ποτέ δεν έτρωγαν πολύ. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι Πέρσες τούς χλεύαζαν, λέγοντας ότι οι Έλληνες σηκώνονται από το τραπέζι, ενώ ακόμα πεινούν. Η απομάκρυνσή μας από αυτό θα πρέπει να μας προβληματίσει.
Η Μεσογειακή διατροφή αποτελεί παράδειγμα για πολλούς λαούς μέχρι και σήμερα. Δυστυχώς όμως, στην εποχή μας καλό φαγητό σημαίνει το πολύ φαγητό. Αυτή είναι μια λάθος νοοτροπία, που οδηγεί στην υπερφαγία και κατ’ επέκταση στην παχυσαρκία.
Το φαινόμενο της υπερφαγίας
Δεν το συναντάμε στην νεογνική ηλικία. Ένα μωρό καταναλώνει την ποσότητα που του είναι απαραίτητη και μόλις αισθανθεί κορεσμό σταματάει να τρώει. Αυτό είναι ένα χαρακτηριστικό το οποίο χάνουμε μεγαλώνοντας. Περνώντας τα χρόνια, η τροφή δεν είναι μόνο ένα μέσω επιβίωσης ή είδος σωματικού καύσιμου, αλλά αποκτά μια πιο σύνθετη έννοια.
Η ποσότητα και το είδος της τροφής που θα καταναλώσουμε έχει να κάνει με εθιμοτυπικούς, κοινωνικούς, οικονομικούς και συναισθηματικούς παράγοντες. Επίσης, είναι ένα είδος διασκέδασης και απόλαυση, άρα δεν τρώμε μόνο όταν πεινάμε, αλλά και γιατί το επιβάλλει η περίσταση ή λόγω ανάγκης τέρψης.
Η Linda Bacon, PhD, καθηγήτρια διατροφής στο Κολλέγιο του San Francisco, αναφέρει ότι το μυστικό για υγιή διατροφική ζωή, είναι να τρώμε όταν πεινάμε και να σταματάμε, όταν έχουμε χορτάσει. Στη συμβουλή αυτή, ουσιαστικά μας παροτρύνει να αφουγκραστούμε το σώμα μας και τις ανάγκες του.
Άλλωστε, όταν τρώμε περισσότερο από αυτό που χρειαζόμαστε, αισθανόμαστε δυσφορία, πράγμα που δείχνει ότι ταλαιπωρούμε τον οργανισμό μας στο βωμό μιας σύντομης (χρονικά) απόλαυσης. Αντ’ αυτού θα μπορούσαμε να ελέγξουμε την ποσότητα τροφής και στο τέλος να εκπαιδευτούμε διατροφικά, ώστε ακόμη και καταναλώνοντας λιγότερες θερμίδες, να απολαμβάνουμε το φαγητό περισσότερο.
Μερικοί τρόποι για να πετύχουμε την συμβουλή της Linda Bacon
Να τρώμε αργά
Έρευνες έχουν δείξει ότι ο χρόνος για να σταλεί το μήνυμα του κορεσμού στον εγκέφαλο είναι 12 λεπτά στα άτομα με φυσιολογικό βάρος, ενώ στους υπέρβαρους 20 λεπτά, άρα αν κόψουμε σε περισσότερα κομμάτια την τροφή μας, αν την μασήσουμε περισσότερες φορές και αν κάνουμε λίγα λεπτά υπομονή μετά το τέλος του γεύματος θα αισθανθούμε ότι χορτάσαμε.
Να είμαστε συγκεντρωμένοι όταν τρώμε
Το φαγητό είναι απόλαυση και διαδικασία. Το γεύμα χρειάζεται χρόνο για να παρασκευαστεί και χρόνο για να καταναλωθεί. Αυτό είναι κάτι που έχει πολύ μεγάλη σημασία και πολλοί το υποτιμάμε. Όταν τρώμε, και παράλληλα βλέπουμε τηλεόραση, ή κάνουμε κάποια άλλη δουλειά, είναι φυσικό να μην αντιλαμβανόμαστε την ποσότητα του φαγητού που τρώμε. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να τρώμε περισσότερο ή μετά από λίγο να ξανατρώμε. Άρα η κατανάλωση του γεύματος, δεν θα πρέπει να είναι μια πρόχειρη διαδικασία αλλά μια ιεροτελεστία και να έχει την έννοια της φροντίδας του εαυτού μας.
Να ελέγχουμε τις μπουκιές μας
Δεν είναι λίγες οι φορές, είτε επειδή έχουμε μπροστά μας ένα ελκυστικό πιάτο, είτε γιατί έχουμε συνηθίσει να τρώμε όλη την μερίδα μας, μιας και η τελευταία μπουκιά είναι η δύναμη μας, όπως τόνιζαν οι μητέρες μας, να οδηγούμαστε στην κατανάλωση μεγαλύτερου όγκου τροφής από αυτόν που χρειαζόμαστε. Θα είχε θετικό αποτέλεσμα, αν σκεφτόμασταν όταν τρώμε, αν έχουμε χορτάσει και να σταματήσουμε πριν αδειάσουμε το πιάτο μας.
Να μας ευχαριστεί οπτικά το φαγητό μας
Όπως ανέφερα και παραπάνω, για να αποφύγουμε την υπερφαγία, θα βοηθούσε το γεύμα να γινόταν ιεροτελεστία, που θα φροντίζαμε να ικανοποιεί τις περισσότερες από τις πέντε αισθήσεις μας. Είναι γνωστό ότι «τρώμε με τα μάτια», άρα θα πρέπει το πιάτο να μας να έχει χρώματα, να μας ελκύει. Για να μας ικανοποιήσει και οπτικά και η ποσότητα, ίσως θα ήταν καό α χρησιμοποιούμε μικρότερα πιάτα.
Να επιλέγουμε φαγητά που δεν έχουν πολλές θερμίδες, σε μικρό όγκο
Τα άτομα που παχαίνουν είναι αυτά τα οποία υποτιμούν αυτά που τρώνε και υπερεκτιμούν την δραστηριότητα τους. Αυτό σημαίνει πως μπορεί όντως να καταναλώνουν μικρή ποσότητα τροφής, όμως αυτή να είναι πολύ πλούσια σε θερμίδες και σε λιπαρά (γλυκά, τυριά, γλυκά ροφήματα) πράγμα που οδηγεί στην προσθήκη βάρους. Επίσης, κάποιος που έχει συνηθίσει να καταναλώνει π.χ γλυκά, σε ένα επεισόδιο υπερφαγίας, θα πάρει πολύ περισσότερες θερμίδες από κάποιον ο οποίος έχει σαν συνήθεια να τρώει τα φρούτα. Τέλος, οι τροφές που είναι πλούσιες σε φυτικές ίνες, όπως τα φρούτα, τα λαχανικά και τα προϊόντα ολικής αλέσεως δημιουργούν πρώιμο κορεσμό, έχουν μικρό θερμιδικό φορτίο για τον όγκο τους και είναι ιδιαιτέρως ωφέλιμα για την υγεία μας.
Συμπερασματικά..
Αντικαθιστώντας τις παλιές μας διατροφικές συνήθειες με τις παραπάνω, οι οποίες εφαρμόζονται εύκολα και ανώδυνα, θα αποκτήσουμε τον απόλυτο έλεγχο του φαγητού που τρώμε, ενώ παράλληλα θα απολαμβάνουμε το κάθε μας γεύμα. Όλα αυτά είναι μια εγγύηση για ένα ωραίο σώμα και μια υγιή ζωή. Τέλος, δεν πρέπει να ξεχνάμε πως τρώμε για να ζούμε, και σε καμία περίπτωση δεν ζούμε για να τρώμε.
