Τα κορεσμένα λιπαρά είναι επιβλαβή για την καρδιά.
Πηγή: www.hsph.harvard.edu
Μάλιστα, ο Αμερικάνικος Καρδιολογικός Σύλλογος εξέδωσε για ακόμη μία φορά, επίσημη σύσταση για την αντικατάσταση των κορεσμένων λιπαρών με ακόρεστα, προς όφελος της καρδιαγγειακής υγείας. Το ζήτημα είναι για ποιο λόγο ο επίσημος αυτός φορέας χρειάστηκε να ξαναπάρει θέση επί του θέματος όπως διάβασα στο αγγλικό αυτό άρθρο. Και η αλήθεια είναι ότι συχνά το κοινό μπερδεύεται λόγω των αντικρουόμενων ερευνών. Ήρθε η ώρα να τα διαχωρίσουμε όλα!
Τα «καλά» και τα «κακά», με παραδείγματα
Για να τα θυμάσαι πιο εύκολα, έχε υπόψη σου ότι τα κορεσμένα λιπαρά που κάνουν κακό στην υγεία προέρχονται από ζωικά λίπη, π.χ. ορατά λίπος και πέτσα από κρέας ή πουλερικά, γαλακτοκομικά και τυροκομικά, αγελαδινό βούτυρο κ.ά. Αντίθετα, τα ακόρεστα λιπαρά που κάνουν καλό στην υγεία προέρχονται από φυτικά έλαια και ιχθυέλαια, π.χ. ελαιόλαδο, ηλιέλαιο, φυτική μαργαρίνη, ξηροί καρποί, λιπαρά ψάρια. Συνεπώς μια καλή τακτική θα ήταν να έτρωγες πιο συχνά λιπαρά ψάρια παρά κρέας ή να αντικαθιστούσες το αγελαδινό βούτυρο με φυτική μαργαρίνη στο ψωμί και τα γλυκά σου.
Αν θέλεις να μάθεις πιο συγκεκριμένα πώς επιδρούν στην υγεία σου αυτά τα λιπαρά, τα έχουμε αναλύσει στο ακόλουθο άρθρο.
Γιατί τόση σύγχυση;
Επάνω στο θέμα της διατροφικής αξίας των λιπαρών, είναι πάρα πολλές οι επιστημονικές δημοσιεύσεις και μάλιστα υπάρχουν και αντικρουόμενα δεδομένα. Αυτό είναι και αναμενόμενο και θετικό, καθώς εξελίσσει την έρευνα. Το δύσκολο της υπόθεσης είναι όμως, να «μεταφράσεις» τα επιστημονικά ευρήματα σε απλή και κατανοητή γλώσσα για το κοινό ερμηνεύοντας σωστά τόσο τα αποτελέσματα όσο και τις συνθήκες που αυτά μπορεί να ισχύουν.
Να δώσω ένα παράδειγμα: έστω ότι σε μια μελέτη που οι συμμετέχοντες μειώνουν τα κορεσμένα λιπαρά, ο κίνδυνος για καρδιαγγειακά παραμένει ίδιος. Αυτόματα προκύπτει το ερώτημα, με τι αντικατέστησαν οι εθελοντές τις θερμίδες από τα κορεσμένα λιπαρά (η αντικατάσταση είναι αναπόφευκτη λόγω πείνας). Διότι αν οι εθελοντές αυξήσαν τα επεξεργασμένα άμυλα και απλά σάκχαρα στη θέση τους, τότε ναι, ο κίνδυνος δεν αλλάζει. Συνεπώς, αν οι ερευνητές δεν είχαν μελετήσει και αυτό το παράγοντα, μοιραία τα αποτελέσματα της μελέτης τους ότι «τα κορεσμένα λιπαρά δεν συνδέονται με τον καρδιαγγειακό κίνδυνο», παραπληροφορούν το κοινό.
Δυστυχώς, όμως, αυτή η παραπληροφόρηση υπάρχει. Αν σκεφτείς επίσης, ότι οι πηγές ενημέρωσης σήμερα είναι πάρα πολλές και συνήθως η είδηση που αντικρούει όσα ήδη γνωρίζουμε, κάνει τη διαφορά και συνεπώς θα αναμεταδοθεί πολλές φορές, εξ’ ου και η σύγχυση.
Ποιες συστάσεις να εμπιστεύεσαι;
Να θυμάσαι ότι, μια επιστημονική έρευνα από μόνη της δε σημαίνει πολλά, εκτός αν συμφωνεί με πολλές άλλες, αν έχει ακολουθήσει μεθοδολογικά σύγχρονα και συγκρίσιμα κριτήρια και αν αφήνει το λιγότερο δυνατό αναπάντητα υποερωτήματα.
Ευτυχώς για σένα, το αν πληρούνται οι παραπάνω προϋποθέσεις και την κριτική αξιολόγηση των ερευνών πάνω σε συγκεκριμένα θέματα, αναλαμβάνει ένα σώμα συνεργαζόμενων επιστημόνων κάτω από την ομπρέλα επίσημου κρατικού ή διεθνούς, φορέα. Στην προκειμένη περίπτωση η Ελληνική Εταιρεία Αθηροσκλήρωσης, η Ελληνική Διαβητολογική Εταιρεία ή αντίστοιχοι φορείς μπορούν να εκδώσουν συστάσεις.
Όσο για την ενημερωτική αρθρογράφηση που διαβάζεις ή ακούς καθημερινά, καλό είναι:
- να έχεις μια κριτική σκέψη απέναντί της,
- να την ερευνάς και να την φιλτράρεις,
- να βλέπεις ποιος την υπογράφει και αν είναι αρμόδιος γι' αυτό π.χ. πτυχιούχος επαγγελματίας υγείας,
- να βλέπεις αν έχουν χρησιμοποιηθεί επιστημονικές πηγές και
- αν γίνεται επίκληση επίσημων φορέων στο συμπέρασμά της.
Και πάντα να θυμάσαι ότι για διατροφικά θέματα που σε απασχολούν προσωπικά, δεν υπάρχει πιο κατάλληλος να απαντήσει από πτυχιούχο διαιτολόγο-διατροφολόγο και μάλιστα τον δικό σου διαιτολόγο που γνωρίζει το ιστορικό και μπορεί να συνεργαστεί με τον θεράποντα ιατρό σου.
