Παρότι πλέον η πυραμίδα των τροφίμων δεν αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για τη λήψη της άδειας διαιτολογικού γραφείου, καθώς ακόμα και μία απλή αφίσα της είναι αρκετή, έχω βρει την παρουσία της απαραίτητη στο διατολογικό μου γραφείο. Αποτελεί ένα εξαιρετικό εκπαιδευτικό εργαλείο για τα περιστατικά μου και με έχει σώσει αρκετές φορές από παρανοήσεις! Και θα σας εξηγήσω ευθύς αμέσως τι εννοώ.
Εκπαίδευση ως προς τα στοιχεία που δομούν μία ισορροπημένη διατροφή
Είμαι βέβαιη πως έχετε ακούσει από αρκετά περιστατικά σας την έκφραση «εγώ ξέρω τι πρέπει να τρώω, άλλο που δεν το εφαρμόζω»
Τις περισσότερες όμως φορές, έχω καταλάβει πως κάθε περιστατικό έχει και διαφορετική εικόνα για το τι «πρέπει» να τρώει!
Η πυραμίδα των τροφών αποτελεί μία καλή απεικόνιση (όχι τέλεια απεικόνιση, αλλά αυτό είναι κάτι που θα αναφέρω παρακάτω στο άρθρο) των στοιχείων που δομούν μία ισορροπημένη διατροφή. Δηλαδή, ότι μέσα στην ημέρα μας θέλουμε να έχουμε τους υδατάνθρακες, τα φρούτα, τα λαχανικά, τα όσπρια και τα γαλακτοκομικά και μέσα στην εβδομάδα το κοτόπουλο, το ψάρι, το κρέας. Επίσης, στην κορυφή της πυραμίδας βρίσκονται τα λιπαρά ζωικής και φυτικής προέλευσης. Αυτό σαν εικόνα αποτυπώνεται πιο εύκολα στο μυαλό.
Χρειάζεται όμως την καθοδήγηση από εσάς, καθώς η πυραμίδα που έχουμε στα γραφεία μας έχει αρκετές αστοχίες, όπως το ότι όλοι οι υδατάνθρακες είναι επεξεργασμένοι, κάτι που μπερδεύει αρκετά τα περιστατικά. 8/10 φορές που δείχνω το ρύζι ή τα δημητριακά το περιστατικό θα με ρωτήσει «να προτιμώ δηλαδή τα λευκά;», καθώς έχουν στο μυαλό τους ότι τα ολικής είναι περισσότερο υγιεινά. Κάθε φορά λοιπόν που δείχνω τους υδατάνθρακες ενημερώνω εξαρχής ότι «αυτό που θα σας δείξω αφορά τη μονάδα μέτρησης και ότι προτιμούμε τα ολικής και μη επεξεργασμένα τρόφιμα» (εκτός αν υπάρχει αντένδειξη πχ έξαρση ευερεθίστου εντέρου κλπ).
Μερίδες... το μέγεθος μετράει
Προσωπικά μιλώντας, η πιο συχνή και σημαντική χρήση των τροφών της πυραμίδας αφορά το μέγεθος της μερίδας. Τα χρησιμοποιώ σε κάθε περιστατικό μου, είτε για να διερευνίσω τις ποσότητες που ήδη καταναλώνει, είτε για να δείξω τις ποσότητες που του έχω υπολογίσει στο γεύμα ή τις ποσότητες που του αντιστοιχούν ώστε να πετύχει τον στόχο που έχει θέσει. Η πιο συχνή ερώτηση που δέχομαι αφορά τα φρούτα, δηλαδή τί εννοούμε ως 1 φρούτο, επομένως πέρα από τις οδηγίες που τους δίνω ξεχωριστά από τη διατροφή τους, μπορώ να τους δείξω τί εννοούμε ως «1 μήλο».
Πόσο μεγάλο δηλαδή ή πόσο μικρό είναι αυτό το «1 μήλο»;
Είναι αρκετά ενδιαφέρον το πόσο προβληματίζονται με τις ποσότητες, καθώς αρκετά από τα τρόφιμα που έχουμε στην πυραμίδα είναι σε συγκεκριμένες μικρές ποσότητες, για παράδειγμα το ρύζι είναι ½ φλιτζάνι. Κάθε φορά λοιπόν που τους ρωτάω: «Ας πούμε πως έχετε ως γεύμα κοτόπουλο με ρύζι, πόσο κοτόπουλο και πόσο ρύζι θα βάζατε στο πιάτο σας, σε σχέση με αυτό το κοτόπουλο και αυτό το ρύζι που σας δείχνω;» παθαίνουν ένα σοκ και έντρομοι με ρωτούν «Αυτό θα έπρεπε να τρώω;;;». Σε αυτό το σημείο τους ενημερώνω πως πρόκειται ουσιαστικά για μονάδα μέτρησης, ώστε να αντιληφθώ τί ποσότητες έχουν συνηθίσει να καταναλώνουν και πώς συνθέτουν το γεύμα τους.
Επίσης, τους ενημερώνουμε πως το κάθε άτομο χρειάζεται διαφορετικές ποσότητες, επομένως ο ρόλος μας είναι να τις εξατομικεύσουμε. Παρεπιπτόντως, έχετε παρατηρήσει και εσείς το σοκ που παθαίνουν τα μεγαλύτερης ηλικίας περιστατικά με το πόσο είναι η 1 φέτα ψωμί;
Πώς δομώ το πιάτο μου
Το επόμενο βήμα, αφού αντιληφθούν τη συχνότητα κατανάλωσης και τις ποσότητες που τους αντιστοιχούν, είναι να τους δείξετε πώς μπορούν να συνθέσουν το πιάτο τους. Το βρίσκουν πολύ ενδιαφέρον και παραστατικό! Για παράδειγμα, πόσο ρύζι και πόσο κοτόπουλο, πόσο αρακά με τυρί και ψωμί, πόσο τυρί κλπ.
Σε αυτό το σημείο τους δίνω και τις ποσότητες να τις συγκρίνουν με την παλάμη ή τη γροθιά τους για να έχουν μία καλύτερη εικόνα και μεγαλύτερη αυτονομία. Θα σας βοηθήσει να έχετε και ένα ενδεικτικό πιάτο διαμέτρου 25cm στο γραφείο σας. Έτσι, οπτικοποιούν την ποσότητα στο πιάτο και έχουν εν τέλει καλύτερη αντίληψη του χώρου που καλύπτει το φαγητό τους. Είναι δηλαδή μία ρεαλιστική απεικόνιση!
Αστοχίες της πυραμίδας
Δυστυχώς η πυραμίδα που μας προμηθεύουν στα γραφεία μας έχει κάποιες αστοχίες, καθώς δεν αντιστοιχεί στα ελληνικά τρόφιμα. Αρχικά, η πιο οικονομική λύση (26τμχ) έχει λίγα τρόφιμα και σημαντικές ελλείψεις, όπως τα όσπρια, τα λαχανικά (έχει μόνο την ντομάτα από τα ωμά λαχανικά), το αβγό κ.ά. Επιπλέον, σε πρώτη ματιά το περιστατικό βλέπει ότι στη βάση της πυραμίδας υπάρχει λευκό ρύζι, λευκά μακαρόνια, πουρές πατάτας και δημητριακά τύπου καλαμποκιού. Εκεί χρειάζεται η δική σας επεξήγηση ότι προτιμούμε τα ολικής άλεσης και μη επεξεργασμένα.
Επίσης, το έξυπνο και ανήσυχο μάτι των περιστατικών (ειδικά των παιδιών) θα πέσει πάνω στις τηγανιτές πατάτες (μα γιατί έχουμε στην πυραμίδα τις τηγανιτές πατάτες;;;). Οπότε σίγουρα θα σας ρωτήσουν σε ποιά κατηγορία ανήκουν και πόσο συχνά μπορούν να τις καταναλώνουν. Επιπλέον, χρειάζεται και εκπαίδευση ως προς τα λιπαρά (ελαιόλαδο, μαργαρίνη, βούτυρο) και σε τί ποσότητες τα χρησιμοποιούμε.
Εντυπώσεις των περιστατικών
Θεωρώ την πυραμίδα ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο, καθώς βοηθάει τα περιστατικά μου να κατανοήσουν τις ποσότητες και τους συνδυασμούς των τροφών για ένα πλήρες και ισορροπημένο γεύμα. Το feedback επίσης που λαμβάνω είναι πολύ καλό, καθώς παρατηρώ πως τους φαίνεται πολύ ενδιαφέρουσα, προβληματίζονται για τις ποσότητες και με ρωτούν επιπλέον πληροφορίες. Κάποιοι μάλιστα με ρωτούν για τα τρόφιμα της πυραμίδας, πριν ακόμα φτάσω στο σημείο της συνεδρίας όπου τους τα εξηγώ. Το περίεργο είναι που κάποια περιστατικά μόλις μπουν στο γραφείο με ρωτούν εάν αυτά τα τρόφιμα είναι αληθινά! Δεν ξέρω εάν έχει συμβεί και σε εσας :D
Για να κάνω μία μικρή περίληψη πριν σας αφήσω, η πυραμίδα δυστυχώς έχει αρκετές αστοχίες, αλλά δουλεύει πολύ καλά ως προς την οπτικοποίηση των ποσοτήτων. Σίγουρα χρειάζεται η δική σας καθοδήγηση και συμβουλευτική εκατομικευμένα σε κάθε περιστατικό. Επίσης, το βρίσκω αρκετά βοηθητικό και ολοκληρωμένο να τοποθετείτε τα τρόφιμα σε πιάτο για να δείχνετε ενδεικτικά συνδυασμούς.
Τέλος, απαραίτητο εργαλείο είναι το πιάτο της ισορροπημένης διατροφής (το medNutrition έχει εκτυπώσει ένα εξαιρετικό σουπλά το οποίο έχω πλαστικοποιήσει και δείχνω σε κάθε συνεδρία), όπου συνδυαστικά με την πυραμίδα και το poster των μερίδων του medNutrition αποτελούν ολοκληρωμένες προσεγγίσεις της μεριδοποίησης.
Θα χαρώ να λάβω και τα δικά σας σχόλια, σχετικά με το πώς χρησιμοποιείτε την πυραμίδα και τί ανταπόκριση έχετε από τα περιστατικά σας!
