O Ευάγγελος Ζουμπανέας, Διαιτολογος- Διατροφολόγος με ειδίκευση σε θέματα διατροφικών διαταραχών, συγγραφέας βιβλίων όπως το Thin Positive και Διευθύνων Σύμβουλος στο κέντρο εκπαίδευσης ΚΕΑΔΔ μοιράζεται μαζί μας τις εμπειρίες και τις απόψεις του για επίκαιρα θέματα και το εκπαιδευτικό πρόγραμμα Master Practitioner on Eating Disorders & Obesity που προσφέρεται στην Ελλάδα από το ΚΕΑΔΔ. Το live streaming, στην ομάδα medNutrition PRO στο Facebook, συντονίζει η Δημοσιογράφος Χαρά Μπουργάνη.
Μπορείτε να δείτε ολόκληρο το βίντεο, ενώ σας παραθέτουμε και μερικές από τις απαντήσεις που μας έδωσε:
Η προσθήκη βάρους δεν οφείλεται αποκλειστικά στην αδυναμία μας να κάψουμε τις περιττές θερμίδες. Υπάρχουν ορμόνες, γονίδια κ.ά. που παίζουν ρόλο στα παραπανίσια κιλά που έχουμε. Τελικά τι καθορίζει την υγιή μας σχέση με το φαγητό;[1:24]
Η ανάγκη για επιβίωση! Σήμερα είδα κάπου τη φράση «To eat is necessary, to eat well is divine», δηλαδή «Το να τρως είναι απαραίτητο, αλλά το να τρως νόστιμα είναι πραγματική απόλαυση». Ο βασικός λόγος για τον οποίο τρώμε είναι για να είμαστε υγιείς. Αν ζούσαμε 50-100 χρόνια πριν, οι επιλογές μας θα ήταν πολύ συγκεκριμένες και πιο υγιεινές. Σήμερα που οι πειρασμοί είναι τεράστιοι και ο άνθρωπος έχει χάσει το ένστικτό του να βρει την καλύτερη τροφή, το ένστικτό του τον οδηγεί να βρει την τροφή που είναι πιο εύκολη. Αν κάποιος είναι απαίδευτος διατροφικά και δε γνωρίζει γιατί χρειάζεται να τρώει συγκεκριμένες τροφές, θα βρει αυτό που είναι πιο εύκολο, πιο νόστιμο. Σήμερα ερχόμαστε ως διατροφολόγοι να επανεκπαιδεύσουμε τη μεγαλύτερη μερίδα του πληθυσμού να τρέφεται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο που θα τον βοηθήσει να αποκτήσει την καλύτερη δυνατή υγεία. Στόχος, λοιπόν, δεν είναι να μετράμε θερμίδες γιατί οι τροφές διαχωρίζονται σύμφωνα με την ποιότητα των θρεπτικών συστατικών στις τροφές που έχουν θρεπτικές θερμίδες και σε εκείνες με τις λεγόμενες κενές θερμίδες που δεν έχουν διατροφικά συστατικά. Ο οργανισμός δεν ξέρει τι να κάνει τις δεύτερες και τις αποθηκεύει σε λίπος.
Ποιες είναι κάποιες δυναμικές κινήσεις που μπορούμε να κάνουμε για να τρεφόμαστε σωστά;[4: 36]
Επειδή μιλάμε και σε επαγγελματίες υγείας, χθες είδα μια κυρία γύρω στα 40, είχε τα κιλάκια της και μου έγραψε στο ιστορικό της ότι το πρωί συνήθως τρώει κάποια μπισκότα, το μεσημέρι αν περισσέψει παίρνει κάτι από τα δυο κορίτσια της, ενώ το βράδυ παραγγέλνει. Είχε πλήρη άγνοια για το τι σημαίνει σωστή διατροφή. Τη ρώτησα «θυμάσαι η μητέρα σου όταν σε μεγάλωνε αν φρόντιζε τον εαυτό της;» Η απάντηση ήταν «όχι». Της είπα «επειδή εσύ δεν είδες τη μητέρα σου να φροντίζει τον εαυτό της, αν οι δύο σου κόρες δεν δουν τη δική τους μητέρα να φροντίζει τον εαυτό της, δεν πρόκειται να το κάνουν κι αυτές στη ζωή τους». Οι παλαιότερες γενιές το μόνο που είχαν ως αξίωμα ήταν να υπάρχει τροφή και να σπουδάσεις. Το κομμάτι της σωστής διατροφής και της άσκησης τώρα τα ανακαλύπτουμε από την αρχή. Ο βασικός στόχος είναι να εκπαιδευτούν αυτοί οι άνθρωποι, να μάθουν τη σημασία της σωστής διατροφής και τη σημασία του να έχεις την υγεία σου, επομένως ο στόχος είναι να επανεκπαίδεύσουμε τους ανθρώοους αυτούς από την αρχή, γιατί θα έχουν καλύτερη ποιότητα ζωής και θα το μεταλαμπαδεύσουν στη συνέχεια στα παιδιά τους. Χρέος έχει και η πολιτεία, το κομμάτι της διατροφής θα έπρεπε να διδάσκεται από επαγγελματίες διατροφολόγους. Θα έπρεπε να μπει το μάθημα της διατροφής στα σχολεία.
Μια καινούρια μελέτη έδειξε ότι η απώλεια βάρους είναι πολυπαραγοντική. Ένας διατροφολόγος πρέπει να λάβει υπόψη του βιοχημικές εξετάσεις, αν κοιμάται καλά ο ενδιαφερόμενος, αν ασκείται. Συμβαίνει αυτό στην πράξη;[9:12]
Όταν έρχεται ένας πελάτης στο γραφείο, το βασικό ερώτημα είναι «πότε θα χάσω τα κιλά»; Εμείς οι παλαιότεροι εξηγούμε ότι ο άνθρωπος δεν είναι μόνο περιττό σωματικό λίπος. Είναι σημαντικό κομμάτι και η επικοινωνία, πώς θα αλλάξουμε τις πεποιθήσεις τους και την άσχημη αντίληψη ότι το φαγητό είναι μέρος εκτόνωσης ενός συναισθήματος. Προκειμένου να φτάσουμε στη σύνταξη ενός διαιτολογίου πρέπει να περάσουμε από τα στάδια που είπες, να ελέγξουμε τις βιοχημικές εξετάσεις, να δούμε την ινσουλινοαντίσταση, το πρωινό ζάχαρο, την ανοσοσφαιρίνη, τον έλεγχο θυρεοειδικών ορμονών, τα επίπεδα της βιταμίνης D. Αφού εξεταστούν αυτά, θα διατυπώσουμε αντίστοιχες συστάσεις, πιθανόν να προτείνουμε συμπληρώματα. Ο ανθρώπινος βιορυθμός είναι 11-5 το πρωί οπότε παράγονται οι αυξητικές ορμόνες, το σώμα αποτοξινώνεται, και αν δεν συμβεί αυτό (επειδή κάποιος δεν κοιμάται καλά) διαρκώς το σώμα θα αυξάνει τις ορμόνες του στρες γιατί με τα αυξημένα επίπεδα κορτιζόλης κάποιος δεν μεταβολίζει και δεν χάνει βάρος. Το σώμα νιώθει ότι ελλοχεύει κάποιος κίνδυνος και κρατά αποθηκευμένη την ενέργεια. Άρα το να ξεκινήσει να χάνει σωστά είναι ένα πρώτο βήμα για να ρυθμίσει το μεταβολισμό του. Κοιτάμε τη φυσική του δραστηριότητα. Σημασία έχει ένα καλά αερισμένο περιβάλλον και να κάνει λίγο κρύο ενώ μια ώρα πριν τον ύπνο δεν πρέπει να υπάρχει έντονο φως. Στην πρώτη συνέντευξη με κάποιον πρέπει να του διορθώσεις τα βιοχημικά, στη δεύτερη να του φτιάξεις τον ύπνο, στην τρίτη να ασκείται και στη συνέχεια να ασχοληθείς με τη διατροφή του.
Παρ’ολα αυτά βλέπουμε ότι ένας άνθρωπος που ακολουθεί μια δίαιτα και καταφέρνει να χάσει κιλά, τις περισσότερες φορές τα ξαναπαίρνει. Σε τι οφείλεται η υποτροπή;[16.31]
Το 2005 είχα γράψει το βιβλίο Η Διατροφική νοημοσύνη. Ο δείκτης αυτός είναι η ικανότητά μου να διαχειρίζομαι με σωστό τρόπο τα συναισθήματά μου, σε δύσκολες καταστάσεις να μπορώ να είμαι ευέλικτος στο να διατηρήσω τις καλές μου διατροφικές συνήθειες και ακόμα κι αν ξεφύγω σε κάτι στη συνέχεια να ξαναμπώ στο πρόγραμμά μου. Το καλύτερο αποτέλεσμα που μπορεί να έχει ένας άνθρωπος μετά τις διακοπές είναι να είναι στο διατροφολόγο. Για να αλλάξουν οι πεποιθήσεις που έχει ένας άνθρωπος, απαιτούνται 2 χρόνια και 1 μέρα. Κάθε καινούρια πληροφορία που χτίζεται είναι νευρωνικές συνδέσεις που περικλείουν μια καινούρια πληροφορία. Αν δεν περάσουν 2 χρόνια και 2 μέρα είμαι έρμαιο των παλαιών πεποιθήσεων. Ένας άνθρωπος πρέπει να συνεχίζει τουλάχιστον 2 χρόνια με τον θεραπευτή του, να του επιβεβαιώνει πόσο καλά πάει. Σκεφτείτε ότι δυο εβδομάδες πριν από Χριστούγεννα και Πάσχα ή ένα μήνα πριν τις διακοπές δεν αναλαμβάνω περιστατικό, δεν προλαβαίνει να εκπαιδευτεί. Με το παραμικρό ολίσθημα αισθάνεται ενοχές και τα παρατάει.
Αυτά τα 2 χρόνια αφορούν τη λεγόμενη συντήρηση; Ή σημαίνει κάτι άλλο η συντήρηση;[19.22]
Σημαίνει ότι 2 χρόνια τουλάχιστον πρέπει να έχω μια συγκεκριμένη ενασχόληση με τη σωστή διατροφή και ότι κάποιες φορές που ξεφεύγω αμέσως να επανέρχομαι. Όσες φορές ξεφύγεις από τη διατροφή σου άλλες τόσες πρέπει να την ξαναβρείς. Η διαρκής επαφή με τον εκπαιδευμένο θεραπευτή σου σε βοηθά να αλλάξεις δεξιότητες.
Η διατροφική νοημοσύνη αφορά και μέλλουσες μαμάδες καθώς καινούριες μελέτες δείχνουν ότι το πώς τρέφεται μια έγκυος επηρεάζει την υγεία ενός ανθρώπου μακροπρόθεσμα, όχι μόνο του εμβρύου.[21:17]
Ισχύει απόλυτα αυτό, διότι η προγενετική διατροφή είναι πολύ καθοριστική για το τι θα ακολουθήσει στη συνέχεια. Όσο περισσότερα θρεπτικά συστατικά λαμβάνει μια γυναίκα παίζει πολύ σπουδαίο ρόλο και τις μέρες που δεν ξέρει ακόμα ότι είναι έγκυος. Γιατί μέχρι το 2ο-3ο μήνα παίζει σπουδαίο ρόλο για το πώς θα αναπτυχθεί ο εγκέφαλος του μωρού. Μια γυναίκα που έμεινε έγκυος ενώ κάπνιζε και έτρωγε τηγανητά και μια γυναίκα που έρχεται σε έναν διατροφολόγο με σκοπό να αλλάξει διατροφικές συνήθειες και παράλληλα να μείνει έγκυος θα έχουν μια διαφορετική εγκυμοσύνη, το μωρό θα τραφεί με καλύτερης ποιότητας τροφή (στη 2η περίπτωση). Το θέμα δεν είναι αν μια έγκυος θα πάρει 30 κιλά, αλλά με ποιο τρόπο θα τα πάρει, τρώγοντας φρούτα και λαχανικά ή τρώγοντας πολύ τοξικά τρόφιμα με πάρα πολλές ορμόνες, αντιβιοτικά, φυτοφάρμακα. Και τι ικανότητα και τι ποιότητα γάλατος θα έχει στην περίπτωση που θέλει να θηλάσει; Το κομμάτι της διατροφής της εγκυμοσύνης και του θηλασμού είναι ένα τεράστιο θέμα.
Με ποιο τρόπο μπορούν οι γονείς να εκπαιδεύσουν τα παιδιά, ώστε να βλέπουν τη σωστή διατροφή ως αυτοφροντίδα και όχι ως τιμωρία;[23:39]
Στο βιβλίο μου Thin Positive γράφω: «Τα παιδιά δεν χρειάζονται διατροφολόγο, γονείς που τρέφονται σωστά θέλουν». Αν οι γονείς τρέφονται σωστά είναι το μόνο παράδειγμα, ώστε τα παιδιά να συνεχίσουν να τρέφονται κι αυτά σωστά, μέχρι τα 4-7 και όσο η διατροφή επηρεάζεται από όσα βλέπει μέσα στην οικογένεια θα είναι καθοριστικά για το πώς θα τρέφεται στη συνέχεια. Και κατά τη διάρκεια της εφηβείας και οι δύο γονείς παίζουν καθοριστικό ρόλο.
Σήμερα οι τροφές είναι πολύ φτωχές σε σχέση με δεκαετίες πριν. Θα μας προτείνατε να παίρνουμε συμπληρώματα; Βιολογικά προϊόντα;[25:18]
Σίγουρα ο τρόπος που εξελίσσεται η γεωργία με τα πολλά φυτοφάρμακα έχει αλλάξει την ποιότητα των τροφών, ευτυχώς πια η βιολογική γεωργία με τα λιγότερα κατάλοιπα μας έχει επαναφέρει παλιές γεύσεις, όπως και υβρίδια λαχανικών και φρούτων από τράπεζες όπου φυλλάσσονται οι σπόροι. Όσο πιο μη μεταλλαγμένα τρόφιμα τρώμε και όσο πιο βιολογικά καλλιεργημένα είναι και εποχιακά αυξάνουμε τις πιθανότητες να καταναλώσουμε ένα τρόφιμο με λιγότερη επεξεργασία, ενώ αν κάνουμε επιλογές από βιολογικές αγορές είναι καλύτερο. Δεν είναι μόνο τα φρούτα, τα λαχανικά, οι πατάτες... Και τα ζώα που τρέφονται με τέτοιες τροφές πρέπει να είναι μεγαλωμένα με πιο φυσικό τρόπο.
Σήμερα είναι καλύτερη η αντιμετώπιση των διατροφικών διαταραχών; Μπορείτε να μας τις κατατάξετε;[29.0]
Με βάση μελέτη που έκανε το Κέντρο Εκπαίδευσης & Αντιμετώπισης Διατροφικών Διαταραχών πέρυσι, το 40% των ατόμων που πάνε σε ένα διαιτολογικό γραφείο έχουν κάποια διατροφική διαταραχή. Αν αυτό το 40% δεν διαγνωστεί εγκαίρως και αν δεν φτιάξουν τη σχέση τους με τη διατροφή, δεν μπορούν να προχωρήσουν πουθενά. Είναι πολύ σημαντικό οι διατροφολόγοι να είναι εκπαιδευμένοι να αναγνωρίζουν ποια είναι η διατροφική διαταραχή, διαφορετικά ας κάνουν παραπομπή το περιστατικό κάπου αλλού. Αν δεν προχωράει με τον τρόπο που θέλει, μπορεί να γίνει συνεργασία και με ψυχολόγο ή ψυχίατρο. Αν είναι ένα περιστατικό νευρικής ανορεξίας στην εφηβεία, πρέπει ο διατροφολόγος να έχει και δική του ομάδα με ψυχολόγο, γυμναστή, γιατρό που θα αναλάβουν το περιστατικό. Αν αναλάβει περιστατικό με διατροφική διαταραχή χωρίς να είναι εκπαιδευμένος και δεν έχει δική του ομάδα, το περιστατικό είναι καταδικασμένο σε υποτροπή. Η νευρική ανορεξία θέλει τουλάχιστον 5 χρόνια για να ανακάμψει. Η άλλη κοινή διατροφική διαταραχή είναι η νευρική βουλιμία με χαρακτηριστικό τα άτομα που κάνουν αυστηρές δίαιτες, πολύ γυμναστική, έχουν διαταραγμένες τις ορμόνες του στρες. Απαιτείται συγκεκριμένη διαχείριση, μπορεί να θέλει πολλούς μήνες μέχρι το άτομο να έρθει σε ισορροπία. Το άλλο κομμάτι που έχει να κάνει με συναισθηματική υπερφαγία όπου συνήθως κάποιος μόνο τρώει, είναι τεράστιο και θέλει συγκεκριμένες γνώσεις.
Πώς μπορείτε να μετατοπίσετε το ενδιαφέρον ενός ανθρώπου από το «κάνω δίαιτα» στο «κάνω διατροφή»;[34:03]
Υπάρχουν συγκεκριμένες τεχνικές. Όπως «Ξεφεύγω το Σάββατο, πώς θέλω να είμαι την Κυριακή;» ή το πώς κάποιος κρατάει ένα ημερολόγιο. Ή «αν αύριο ξύπναγες το πρωί και ήσουν αδύνατος, τι θα έκανες για να το διατηρήσεις αυτό;» Υπάρχουν τεχνικές όπου με αυτόν τον τρόπο μπαίνεις στο υποσυνείδητο του ανθρώπου και αλλάζεις τις πεποιθήσεις του. Ή ανταμοιβές. Καμία κακή συνήθεια δεν θα αλλάξει ποτέ αν δεν υπάρχει μία ανταμοιβή στην άλλη πλευρά. Υπάρχουν ειδικές τεχνικές για το πώς να θέσεις ανταμοιβές προκειμένου να αλλάξεις.
Μιλήστε μας για το πρόγραμμα Master Practitioner programme in Eating Disorders & Obesity του ΚΕΑΔΔ.[36:24]
Διδάσκεται στην Αγγλία, το παρακολούθησα με τη συνεργάτιδά μου Μαργαρίτα Σχινά, ψυχολόγο, και έχουμε φέρει την εκπαίδευση στην Ελλάδα και τη διδάσκουμε σε Έλληνες επαγγελματίες υγείας. Θα σας πω πώς ξεκίνησε. Όταν έβλεπα τα περιστατικά μου και κάθε δυο μήνες ένα ποσοστό άλλαζε (υπήρχαν διαρροές), αναρωτιόμουν: «Μήπως εγώ δεν κάνω κάτι καλά»; Πριν 15 χρόνια δεν υπήρχε αυξημένη γνώση για το τι σημαίνει διατροφική διαταραχή. Όταν πήγα στην Αγγλία πριν 15-20 χρόνια και έκανα τέτοια εκπαίδευση, για πρώτη φορά άκουσα πόσο σημαντικό είναι να επέμβεις στον ψυχισμό, στην οικογένεια, τεχνικές που όταν ξεκίνησα να τις εφαρμόζω σταμάτησα να χάνω περιστατικά. Φέραμε λοιπόν αυτή την εκπαίδευση στην Ελλάδα, φέτος είναι η 11η χρονιά, είναι sold out και κάποιος μπορεί να την παρακολουθήσει και online και on demand. Κάποιος δίνει εξετάσεις και παίρνει πιστοποίηση από την British psychological society. Η επόμενη εκπαίδευση ξεκινά στις 15 Νοεμβρίου. Είναι για κάθε επαγγελματία υγείας, οι υπόλοιποι δεν συμμετέχουν στις εξετάσεις.
Από τις διατροφικές διαταραχές θα πάμε στις διατροφικές ταυτότητες, όπως είναι π.χ. οι vegans. Οι διατροφικές προτιμήσεις μπορούν ακόμα και να βλάψουν την υγεία μας;[39:44]
Ένα από τα πράγματα που οφείλει να κάνει κάθε διατροφολόγος όταν έρχεται ένας πελάτης είναι να ελέγξει τις βιοχημικές εξετάσεις, να κοιτάξει τον ύπνο και την άσκηση και να δώσει συγκεκριμένα ερωτηματολόγια ώστε να δει αν ο άνθρωπος που έρχεται πάσχει από συγκεκριμένη διατροφική διαταραχή. Από την στιγμή που έχει διατροφική διαταραχή, τη δουλέψεις και στη συνέχεια αυτός ο άνθρωπος έρθει σε μια φυσιολογική σχέση με τη διατροφή του, όταν θέλει να γίνει vegan είναι δικό του κομμάτι. Απλώς χρειάζεται ειδική εκπαίδευση την οποία εμείς παρέχουμε μέσα από το Κέντρο Εκπαίδευσης & Αντιμετώπισης Διατροφικών Διαταραχών γιατί το να είναι κάποιος vegan είναι ολόκληρη επιστήμη. Έχουμε φτιάξει ειδικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα για επαγγελματίες υγείας αλλά και άλλους ώστε αν θέλουν να είναι vegan να το κάνουν σωστά.
Στο βιβλίο σας Thin Positive αναφέρετε ότι κάθε ζωντανός οργανισμός διαθέτει το πλεονέκτημα της αυτοθεραπείας. Με ποιο τρόπο συμβαίνει αυτό;[41:56]
Δε μιλάμε για πολύ βαριές περιπτώσεις, αλλά ένας άνθρωπος ο οποίος μπορεί να έχει θέμα π.χ. με το πεπτικό του ή γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, αλλάζοντας την καθημερινότητα, βάζοντας την άσκηση στη ζωή του, το σώμα toy έχει την ικανότητα της αυτοθεραπείας. Και εσωτερικά όργανα που υποφέρουν μπορούν να γίνουν καλά αλλά με πολύ συγκεκριμένη καθοδήγηση και με κατάλληλα συμπληρώματα διατροφής.
Εξαιτίας του κορονοϊού γίνεται λόγος για τις δίαιτες που ενισχύουν το ανοσοποιητικό μας σύστημα. Η μεσογειακή διατροφή αρκεί;[43:25]
Η μεσογειακή διατροφή και ο μεσογειακός ήλιος, στις 11-1 το πρωί που οι ακτίνες του ήλιου είναι κάθετες καθόμαστε τουλάχιστον 15-20’ και ανεβάζουμε τα επίπεδα της βιταμίνης D. Έχει αποδειχθεί ότι άνθρωποι με υψηλά επίπεδα της βιταμίνης D, ακόμα κι αν ασθενήσουν είναι σχεδόν ασυμπτωματικοί. Κάποιος που έχει καλά επίπεδα βιταμίνης D, καλό μικροβίωμα, παίρνει προβιοτικά, βιταμίνη C, κάνει άσκηση, αν κάποιος τα διαθέτει μπορεί να τη «βγάλει» τελείως καθαρή.
Θα ήθελα να σας ρωτήσω για τη δίαιτα με βάση το DNA που παρουσιάζεται ως κάτι καινούριο.[48:00]
Με βάση το γονιδιακό τεστ μπορεί κάποιος να έχει ένα πρόβλημα στο σχηματισμό της βιταμίνης D, της B12, πολλών άλλων στοιχείων, επομένως όταν έχουμε ένα περιστατικό όπου κάποιες καταστάσεις δεν διορθώνονται το να έχεις επιπλέον πληροφορίες είναι βοηθητικό.
Εσείς ως διατροφολόγος ακολουθείτε εξατομικευμένο πλάνο;[49:29]
Υπάρχουν συγκεκριμένοι κανόνες που περιγράφω στο βιβλίο μου Thin positive για το πώς μπορεί κάποιος να τρέφεται σωστά. Ακολουθώντας κάποιον συνδυασμό τροφών προσπαθώ τουλάχιστον για το 90% των τροφών που καταναλώνω να είμαι περήφανος για αυτές. Είναι μια καλή τακτική γιατί κανένας δεν μπορεί να είναι τέλειος.
Ποια πιστεύετε ότι είναι η καταλληλότερη συχνότητα παρακολούθησης ατόμων με διατροφικές διαταραχές;[50:20]
Στην αρχή κάθε εβδομάδα, αλλά σίγουρα ένα άτομο πρέπει να κλείσει 2 χρόνια με τον θεραπευτή του. Επίσης θέλει 2 μήνες μια καινούρια πεποίθηση να εγκατασταθεί στον εγκέφαλο. Αλλά αν μιλάμε για ανορεξία κάτω από 5 χρόνια παγκοσμίως δεν έχει καταγραφεί θεραπεία. Δεν εξαρτάται μόνο από το άτομο. Ο καθηγητής ψυχιατρικής Bryan Lask έλεγε «εμείς οι ειδικοί θα βοηθήσουμε εσάς τους γονείς να βοηθήσετε το παιδί σας να ξεπεράσει την ανορεξία». Αυτό σημαίνει ότι ένας άνθρωπος δεν μπορεί να κάνει τίποτε.
Αναφέρατε ότι στο πρόγραμμα μάθατε τεχνικές διαχείρισης της ανορεξίας. Μας αναφέρετε μία;[51:39]
Στην ανορεκτική κοπέλα αρέσει πολύ να μαγειρεύει. Πολύ σημαντική τεχνική είναι ότι η ανορεκτική κοπέλα δεν ξαναμαγειρεύει. Πρέπει να έχει αποφασίσει ένα πολύ συγκεκριμένο πλάνο με τον διατροφολόγο της, να της παρουσιάζεται έτοιμο και να τρώει όσο μπορεί, χωρίς να απομονώνεται στο δωμάτιό της. Για 30’ η τουαλέτα πρέπει να είναι κλειδωμένη για να μην πάει να κάνει εμετό. Τέτοιες τεχνικές αν δεν τις ξέρεις καλύτερα να μην αναλάβεις το περιστατικό. Πρέπει και ο γονιός που έχει ψιλιαστεί κάτι, να κοιτάξει αν το παιδί του έχει αφήσει διατροφικά υπολείμματα, σκουπίδια από τρόφιμα στο δωμάτιο, να ψιλιάζεται «γιατί όταν τρώμε το παιδί μου πάει στην τουαλέτα»; Πρέπει και ο γονιός να είναι ενημερωμένος, να είναι κοντά στο παιδί, να έχει διαρκώς τις κεραίες του ανοιχτές και έτοιμες.
Θα ήθελα να κλείσουμε με το μήνυμα ότι μας ενδιαφέρει η διατροφή μας, αλλά δεν είμαστε μόνο Thin όπως λέει το βιβλίο σας, αλλά και Positive![54:03]
Η τροφή μας παρέχει τις μεγάλες ευκαιρίες για να κάνουμε τα πιο σημαντικά πράγματα στη ζωή μας. Αν αισθανόμαστε καλά σωματικά, ψυχικά, πνευματικά, ο ρόλος της τροφής είναι σημαντικός, μπορώ να δουλέψω, να γράψω, να δημιουργήσω, να κάνω τα πάντα αρκεί να έχω τις ικανότητες και τις δυνάμεις.
Κύριε Ζουμπανέα, όσα μας μεταφέρατε ήταν πολύτιμα. Εμείς ανανεώνουμε το επόμενο live streaming σε κάποια ημερομηνία για την οποία θα ενημερωθείτε εγκαίρως από το medNutrition.
