Χ. Δημοσθενόπουλος: Ο ρόλος του διαιτολόγου στο δημόσιο νοσοκομείο;

Περιστατικά σακχαρώδη διαβήτη πολύ πιθανόν να πάνε και στο γραφείο του διαιτολόγου, αλλά περιστατικά με κάποια νεφρική ανεπάρκεια είναι λίγο πιο σπάνια. Ο διαιτολόγος στα νοσοκομεία ασχολείται με αρκετές νόσους και παθολογικά περιστατικά που αφορούν τη μονάδα εντατικής θεραπείας, την παροχή εντερικής - παρεντερικής σίτισης και τα οποία αποτελούν κατά κύριο λόγο στοιχεία της κλινικής πράξης.

Σίγουρα ο σακχαρώδης διαβήτης είναι ένα από τα πιο διαδεδομένα μεταβολικά νοσήματα. Είναι αυτά που καλείται ο διαιτολόγος και στο ιδιωτικό γραφείο, αλλά και στο χώρο του νοσοκομείου να αντιμετωπίσει. Στο νοσοκομείο ωστόσο, βλέπουμε το σακχαρώδη διαβήτη σε όλες τις φάσεις όπου ο διαιτολόγος μαζί με τον γιατρό και τη νοσηλεύτρια έρχεται να ξεκαθαρίσει όλο αυτό το πολύ θολό κομμάτι «τι έχω να αντιμετωπίσω πλέον στη ζωή μου;».

Επειδή ο διαβήτης αντιμετωπίζεται με καινούργιες ινσουλίνες, τα εντατικοποιημένα σχήματα και υπάρχει χρήση της αντλίας, ο ρόλος του διαιτολόγου είναι καθοριστικός. Και αυτό το λένε όλες οι οδηγίες και από την Αμερική και από την Ευρώπη, ότι δηλαδή το «Νutritional Εducation» είναι ένα πολύ καθοριστικό κομμάτι για να εκπαιδευτεί σωστά το άτομο με σακχαρώδη διαβήτη. Άρα λοιπόν αν κάποιος θέλει να ασχοληθεί με το διαβήτη θα πρέπει να γνωρίζει αυτά τα καινούργια δεδομένα.

Είναι σημαντικό να αναφέρουμε εξ’ αρχής ότι το διαιτολογικό τμήμα είναι ένα δισυπόστατο τμήμα. Πέρα από το καθαρά κλινικό κομμάτι που ασχολούμαστε καθημερινά με εξωτερικούς ασθενείς και τους ανθρώπους που νοσηλεύονται έχουμε και πολλά διοικητικά θέματα, καθώς είναι ένα τμήμα το οποίο αφορά και τη παροχή διαιτολογικών οδηγιών αλλά αφορά και την παροχή της ίδιας της τροφής.

Συνεπώς μαγειρεία, μάγειρες, τραπεζοκόμοι, προμήθειες είναι το διοικητικό κομμάτι, το οποίο είναι απαραίτητο για τον διαιτολόγο. Ο προϊστάμενος ενός τμήματος επωμίζεται περισσότερο με το διοικητικό κομμάτι και από κει και πέρα έχουμε το αμιγώς κλινικό έργο που συμπεριλαμβάνει τα εξωτερικά ραντεβού, κάλυψη στις εξωτερικές κλινικές, δίαιτα όπου χρειάζεται κ.α. Άρα λοιπόν ένας διαιτολόγος κυρίως ασχολείται με τη διατροφή των ασθενών είτε είναι το φαγητό, είτε είναι σίτιση με οποιοδήποτε άλλο εντερικό ή παρεντερικό τρόπο.

Δε γίνεται να μην υπάρχει. Βέβαια υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι το επιζητούν, το θέλουν, το βρίσκουν όχι μόνο ενδιαφέρον αλλά και κομμάτι προσφοράς. Έχουμε δει πραγματικά φοιτητές σπουδαστές που δείχνουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, δεν έχουν κανένα πρόβλημα να προσεγγίσουν τον ασθενή, να προσεγγίσουν το κρεβάτι, να μιλήσουν με ασθενείς, να κινηθούν μέσα στον κλινικό χώρο. Το νοσοκομείο δεν είναι ένα ευχάριστο περιβάλλον έχει ιδιαιτερότητες, οπότε βλέπουμε και φοιτητές οι οποίοι κατευθείαν δείχνουν ότι δεν είναι η προτίμηση τους η κλινική διατροφή, δεν μπορούν να κινηθούν άνετα σε ένα τέτοιο χώρο, αισθάνονται άβολα οπότε αυτοί αποφασίζουν ίσως ότι ο χώρος του νοσοκομείου να μην είναι η καλύτερη επαγγελματική επιλογή.

Ειδικότερα όταν καλύπτεις κλινικές δύσκολες, όπως είναι οι χειρουργικές, η εντατική που έχει ανθρώπους σε μία πολύ συγκεκριμένη κακή κατάσταση είναι ιδιαίτερο δύσκολο για την ψυχολογία. Επίσης, όταν καλύπτεις ογκολογικά περιστατικά σίγουρα δεν είναι κάτι ευχάριστο, δεν είναι κάτι που μπορεί να περάσει απαρατήρητο, να μην σε επηρεάσει αλλά μπορείς να εισπράξεις απίστευτη ικανοποίηση μέσα από αυτό που προσφέρεις σε συνεργασία με τους γιατρούς. Και αυτή την ικανοποίηση μπορείς να την δεις σε κάποιες περιπτώσεις όπου άνθρωποι με πολύ χαμηλό σωματικό βάρος, με κακή κατάσταση θρέψης μέσα από την παρέμβαση σου βλέπεις τη διαφορά μετά από κάποιο διάστημα και καταλαβαίνεις ότι και η δικιά σου παρέμβαση έπαιξε έναν καθοριστικό ρόλο σ' αυτή την μεγάλη αλλαγή του ασθενούς.

Θεωρητικά θα έπρεπε να έχουμε περάσει στην εφαρμογή ενός ΦΕΚ που υπάρχει εδώ και αρκετά χρόνια και μιλάει για την ομάδα θρέψης όπου σε κάθε κλινική θα πρέπει να υπάρχει ο διαιτολόγος, ο νοσηλευτής, ο ιατρός που είναι υπεύθυνος γι' αυτό. Δεν υπάρχει πλήρης εφαρμογή αυτού. Πλέον όλες οι κλινικές διαθέτουν διαιτολόγο με τους περισσότερους γιατρούς να έχουμε μια πάρα πολύ καλή σχέση.

Μακάρι να μπορούσαμε αλλά δεν μπορώ να μιλήσω εκ μέρους όλων των συναδέλφων πως έχουμε αυτή τη δυνατότητα γιατί έχουμε ανάγκη προσωπικού μέσα στα τμήματα, αλλά ταυτόχρονα είμαστε λίγοι και απόλυτα σωστοί σ' αυτή τη συνεισφορά στα άτομα που θα έρθουν να δουλέψουν εθελοντικά. Έτσι λοιπόν θα απαντούσα στην ερώτηση πως αν σε κάποιο τμήμα υπάρχει δυνατότητα ο διαιτολόγος να συνεργαστεί με τους πτυχιούχους που θα θέλουν να δουλέψουν εθελοντικά νομίζω ότι μπορεί να γίνει, πάντα μέσα από άδεια που ζητάνε από το νοσοκομείο. Νομίζω ότι σε πολλά τμήματα υπάρχει ανοιχτή πόρτα αρκεί βέβαια να υπάρχει χώρος.

Υπάρχουν οι διοικητικοί υπάλληλοι, τα άτομα στο μαγειρείο, οι τραπεζοκόμοι, ο τεχνολόγος τροφίμων και όλα αυτά τα άτομα ουσιαστικά ελέγχονται ως προς την προσέλευση τους, ως προς τις άδειες, ως προς τις ασθένειες από τον προϊστάμενο. Μιλάμε για αρκετό κόσμο και αρκετό φόρτο δουλειάς που επωμίζεται ο προϊστάμενος για να γίνει σωστά η άσκηση του επαγγέλματος.

Με τους περισσότερους ναι. Κυρίως με τον αρχιμάγειρα γιατί είναι πολύ σημαντικός ο ρόλος του σ' ένα μαγειρείο. Έχουμε μια πραγματικά πολύ καλή συνεργασία που είναι απαραίτητη όχι μόνο για την καθημερινή παρασκευή του φαγητού αλλά και για να μπορέσουμε σε ειδικές περιπτώσεις, σε ειδικές παθήσεις, σε κάποιες ιδιαίτερες μέρες όπως είναι τα Χριστούγεννα και οι γιορτές να παρασκευάζουμε γεύματα με τα μέσα που έχουμε ώστε να δώσουμε ένα πιο νόστιμο και πιο ελκυστικό φαγητό στους ασθενείς. Εισπράττουμε πολλές φορές και θετικά σχόλια αλλά και παράπονα και κριτική το οποίο είναι απόλυτα λογικό, καθώς η ψυχολογία του ασθενούς είναι αυτή που οδηγεί σε αρνητική στάση και κριτική και το μόνο που ίσως του αλλάξει τη διάθεση είναι ένα καλό φαγητό.

Θεωρώ ότι πρέπει να κρατάς ακριβώς μια ισορροπία στη δουλειά, στο νοσοκομείο δηλαδή πρέπει να δίνεις το 110% των δυνατοτήτων σου και από κει και πέρα το αν θα συνεχίσεις ή αν θα έχεις κάποια άλλη απασχόληση αυτό είναι μια καθαρά επιλογή. Το βασικό είναι να αγαπάς αυτό που κάνεις. Αν δεν το αγαπάς εννοείται ότι κάποια στιγμή αρχίζει και σε πνίγει ενώ αν βρίσκεις ενδιαφέρον μέσα από την άσκηση του επαγγέλματος σου και βρίσκεις όλο καινούργια πράγματα νομίζω ότι αυτό και σε ανανεώνει και σου δίνει τη δυνατότητα να έχεις συνεχώς όρεξη για δουλειά.

Ιδιαίτερα για τους νέους διαιτολόγους θα έλεγα όσο μπορούνε να κατασταλάξουν στο τι τους ενδιαφέρει. Δηλαδή αν θέλουν γραφείο, αν θέλουν να ασχοληθούν με την απώλεια βάρους που είναι πάρα πολύ ενδιαφέρον και ουσιαστικό ή αν θέλουν να ασχοληθούν με τον κλινικό χώρο, όπου εκεί είναι απαραίτητη μία εξειδίκευση σε νόσημα που να κεντρίζει το ενδιαφέρον στον τελειόφοιτο διαιτολόγο. Πρέπει σιγά-σιγά να έχουμε το διαιτολόγο ο οποίος είναι ειδικός με την έννοια των σπουδών, της εμπειρίας και της ενασχόλησης και κάποιον ο οποίος είναι «πιο ειδικός» στα φλεγμονώδη νοσήματα ή στην αθλητική διατροφή ή στη διαχείριση του βάρους ή σε κάποιο νόσημα. Οπότε η εξειδίκευση είναι αυτή που θα κάνει τον κάθε διαιτολόγο να ξεχωρίζει και να έχει το δικό του ακροατήριο και τους δικούς του ασθενείς με τους οποίους θα ασχοληθεί.