Παχυσαρκία

Τo «στίγμα» της παχυσαρκίας

της Ελίνας Τσιούλη
20 Ιουλίου 2012
21876 Προβολές
2 λεπτά να διαβαστεί
Τo «στίγμα» της παχυσαρκίας

Photo source: www.bigstockphoto.com

Η δημόσια ανησυχία για το θέμα της παχυσαρκίας έχει αλλάξει σημαντικά. Στις αρχές του 2000, μόνο το 2-3% του πληθυσμού θεωρούσε την παχυσαρκία ως το πιο σημαντικό θέμα υγείας, ενώ στις μέρες μας η πλειοψηφία αναγνωρίζει τη σημασία του προβλήματος. Παρά την αύξηση της ανησυχίας και της αποδοχής της παχυσαρκίας ως μια χρόνια κατάσταση κλινικής σημασίας, τα παχύσαρκα άτομα υπόκεινται σε ένα υψηλό επίπεδο στιγματισμού που οδηγεί σε διακρίσεις.

Ποια είναι τα μειονεκτήματα για τα παχύσαρκα άτομα;

Υπάρχουν μειονεκτήματα για τα παχύσαρκα άτομα σε πολλούς τομείς

1.Στην εργασία

2.Στις παρεχόμενες υπηρεσίες υγείας

3.Σε θέματα διαπροσωπικών σχέσεων

Συνήθως, οι πεποιθήσεις για τις αιτίες της παχυσαρκίας και για την ελεγξιμότητα της κατάστασης οδηγούν σε συμπεριφορές στιγματισμού, οδηγώντας σε αντίστοιχες συνέπειες σε επίπεδο συμπεριφοράς. Οι αρνητικές συμπεριφορές περιλαμβάνουν την απόδοση αρνητικών χαρακτηριστικών σε παχύσαρκα άτομα, όπως ότι είναι τεμπέληδες, μειωμένης ευφυΐας και με έλλειψη κινήτρων.

Ο στιγματισμός στα παχύσαρκα άτομα

Ο στιγματισμός μπορεί να οδηγήσει στη μειωμένη λήψη μέτρων πρόληψης και παρέμβασης σε επίπεδο δημόσιας υγείας.

Επιπλέον, η έρευνα των Puhl και Heuer (2010) δείχνει ότι το στίγμα του βάρους και οι διακρίσεις, έχουν ισχυρά αρνητική επίδραση στην ποιότητα ζωής των υπέρβαρων ατόμων. Τα υπέρβαρα άτομα έχουν υψηλότερες πιθανότητες να επιδείξουν μη υγιείς διατροφικές συμπεριφορές. Επίσης, η διάκριση λόγω βάρους επηρεάζει αρνητικά κάθε προσπάθεια των υπέρβαρων ατόμων να μειώσουν το σωματικό τους βάρος ή να αναζητήσουν βοήθεια για τον έλεγχο του βάρους τους. Όλοι αυτοί οι παράγοντες μαζί παρέχουν βάση για μια περαιτέρω αύξηση του ποσοστού της παχυσαρκίας.

Επιπρόσθετα, οι υπέρβαρες γυναίκες μπορεί να μην μπορέσουν ποτέ να αποδράσουν από το στίγμα της παχυσαρκίας, ακόμα κι αν απολέσουν βάρος, δείχνει η νέα έρευνα. Οι λεπτές γυναίκες αντιμετωπίζονταν διαφορετικά, ανάλογα με το ιστορικό του βάρους τους. Αυτές που ήταν παχύσαρκες στο παρελθόν γίνονταν αντιληπτές ως λιγότερο ελκυστικές, σε σχέση με όσες ήταν πάντοτε λεπτές. Όλα τα ευρήματα καταδεικνύουν ότι το στίγμα της παχυσαρκίας επιμένει, εναντίον των ατόμων που ήταν παλιότερα παχύσαρκα, ακόμα κι αν έχουν χάσει σημαντικό βάρος.

Το στίγμα της παχυσαρκίας είναι τόσο ισχυρό και διαρκές που φαίνεται να διαρκεί περισσότερο από την ίδια την παχυσαρκία. Επίσης, περιγραφές απώλειας βάρους, όπως αυτές που παρουσιάζονται στην τηλεόραση, μπορεί να επιδεινώσουν σημαντικά το στίγμα της παχυσαρκίας. Δημιουργείται η πεποίθηση ότι τα παχύσαρκα άτομα μπορούν εύκολα να χάσουν βάρος, γεγονός που κάνει τα άτομα να κατηγορούν και να αντιπαθούν ακόμα περισσότερο τους παχύσαρκους.

Συμπερασματικά

Ο στιγματισμός και οι διακρίσεις προς τα παχύσαρκα άτομα είναι διάχυτα και δημιουργούν πολυάριθμες συνέπειες για την ψυχολογική και σωματική τους υγεία. Οι επιπτώσεις για τη δημόσια υγεία σε μεγάλο βαθμό αγνοούνται. Αντ’ αυτού, τα παχύσαρκα άτομα κατηγορούνται για το βάρος τους, με κοινή αντίληψη ότι ο στιγματισμός για το βάρος είναι δικαιολογημένος και μπορεί να παρακινήσει τα άτομα να υιοθετήσουν πιο υγιεινό τρόπο ζωής. Με βάση τα τρέχοντα ευρήματα, φαίνεται ότι το στίγμα του βάρους δεν είναι ένα ευεργετικό εργαλείο δημόσιας υγείας για τη μείωση της παχυσαρκίας. Αντίθετα, ο στιγματισμός των παχύσαρκων ατόμων απειλεί την υγεία, δημιουργεί ανισότητες υγείας, και υπονομεύει κάθε προσπάθεια για αποτελεσματική παρέμβαση κατά της παχυσαρκίας. Τα ευρήματα των ερευνών υπογραμμίζουν το στίγμα του βάρους, τόσο ως ζήτημα κοινωνικής δικαιοσύνης, όσο και ως προτεραιότητα για τη δημόσια υγεία.

Τέλος, επειδή μεγάλος αριθμός παχύσαρκων ατόμων μπορεί να επηρεάζεται αρνητικά από αυτήν την προκατάληψη, η διάκριση λόγω παχυσαρκίας χρειάζεται σαφώς να μειωθεί σε επίπεδο κοινωνικής αντίληψης.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Sikorski et al (2011): The stigma of obesity in the general public and its implications for public health - a systematic review. BMC Public Health 2011, 11:661

Puhl RM, Heuer CA: Obesity stigma: important considerations for public health. Am J Public Health 2010, 100:1019-1028

Latner JD, Ebneter DS, O'Brien KS. (2012): Residual Obesity Stigma: An Experimental Investigation of Bias Against Obese and Lean Targets differing in Weight-Loss History. Obesity, 2012

Rebecca M. Puhl and Chelsea A. Heuer (2010). Obesity Stigma: Important Considerations for Public Health. American Journal of Public Health: June 2010, Vol. 100, No. 6, pp. 1019-1028.

Ελίνα Τσιούλη
Ελίνα Τσιούλη Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπεύτρια M.Sc.