Πόσες φορές έχετε συναντήσει ανθρώπους που αν και έχασαν κιλά ακολουθώντας πιστά κάποια δίαιτα, σύντομα -έπειτα από την ολοκλήρωσή της - άρχισαν σταδιακά να παίρνουν όλα τα κιλά που χάθηκαν, συν κάποια επιπλέον;
Πόσες φορές έχετε ακούσει τον σύντροφό σας ή τον φίλο σας ή ακόμα και εσάς τους ίδιους, να λέτε τη φράση «σήμερα ξεκινάω δίαιτα», ενώ ακυρώνεται αυτή η απόφαση μόνο λίγες ώρες μετά;
Στην πραγματικότητα, η απώλεια βάρους και η αλλαγή των διατροφικών συνηθειών είναι μια πολύ δύσκολη υπόθεση. Δυστυχώς, η επιθυμία μας να αδυνατίσουμε δεν είναι πάντα αρκετή ώστε να μας κρατήσει μακρυά από το υπερβολικό φαγητό...
Πώς ορίζεται μια επιτυχημένη δίαιτα;
Αξίζει να δοθεί ένας ορισμός για το πότε μια δίαιτα μπορεί να χαρακτηριστεί πραγματικά επιτυχημένη.
Αν και μπορεί να διαφωνήσετε… η απώλεια βάρος και μόνο, δεν αρκεί σαν κριτήριο!
Συνολικά, η επιτυχημένη δίαιτα χρειάζεται να έχει τα εξής τέσσερα χαρακτηριστικά:
- Να προσφέρει μια σταθερή και υγιή απώλεια βάρους (που να επικεντρώνεται στην απώλεια του πλεονάζοντος λίπους), ενώ παράλληλα να εκπαιδεύει ως προς τη διατήρησή του.
- Να εκπαιδεύει το άτομο σ' ένα μοντέλο υγιεινής διατροφής, κοινωνικά αποδεκτό και εύκολα εφαρμόσιμο.
- Να μειώνει την εμμονή με το φαγητό και τις «λιγούρες».
- Kαι φυσικά το πιο σημαντικό... Να προσφέρει αίσθηση ευεξίας και υγείας στο σώμα και το νου!
Προσοχή στις «λάθος δίαιτες»!
Όσο κι αν σας φαίνεται απίστευτο, υπάρχουν κάποιες δίαιτες που είναι εκ των προτέρων καταδικασμένες να αποτύχουν. Ας ρίξουμε μια ματιά στα χαρακτηριστικά τους.
- Δίαιτες εξαντλητικά χαμηλές σε θερμίδες. Αν και υπόσχονται γρήγορη απώλεια βάρους, οι εξαντλητικά ολιγοθερμιδικές δίαιτες είναι ανέφικτες στην εφαρμογή τους για μεγάλο χρονικό διάστημα. Συνοδεύονται με αίσθημα κούρασης, τάση λιποθυμίας, νευρικότητα και έντονες λιγούρες. Το συναίσθημα της εξαντλητικής στέρησης ενισχύει την εμμονή με το φαγητό. Σαν αποτέλεσμα, ακόμα κι αν την ακολουθήσετε έως το τέλος, το πιο πιθανό είναι ότι έπειτα θα «πέσετε με τα μούτρα» σε όλα τα φαγητά που στερηθήκατε! Οι εξαντλητικές δίαιτες υποκρύπτουν μια τιμωριτική διάθεση απέναντι στον εαυτό μας.
- Αυστηρές δίαιτες. Το αυστηρό διατροφικό πλάνο που δεν επιτρέπει καμία παρέκκλιση, ασκεί εξαιρετική πίεση στο άτομο που το ακολουθεί. Η αυστηρή τήρησή του μπορεί να καταλήξει ένα είδος ψυχαναγκασμού. Αργά ή γρήγορα βέβαια, το άτομο θα αντιδράσει απέναντι σε αυτήν την αυστηρή προσέγγιση, έχοντας συχνά την ανάγκη να ξεσπάσει στο φαγητό επιλέγοντας τρόφιμα ή διατροφικές συμπεριφορές που δεν επιτρέπονταν στη δίαιτα.
- Δίαιτες που διαχωρίζουν τα τρόφιμα σε κατηγορίες. Για παράδειγμα: παχυντικά/ αδυνατιστικά, καλά/ κακά, τρόφιμα που αποκλείονται εντελώς/ τρόφιμα που καταναλώνονται απεριόριστα. Οι συγκεκριμένες δίαιτες καταλήγουν να ενοχοποιούν κάποιες τροφές και ταυτόχρονα να εξιδανικεύουν άλλες σε σημείο που να καταναλώνονται ανεξέλεγκτα. Δεν εκπαιδεύουν το άτομο στην υιοθέτηση μιας υγιεινής διατροφής, που συμπεριλαμβάνει μια απεριόριστη γκάμα τροφών.
Μια ισορροπημένη διατροφή περιέχει όλα τα είδη τροφίμων ,συμπεριλαμβανομένων αυτών που είναι απαραίτητα για την υγεία μας, όπως παράλληλα και τρόφιμα που αν και δεν είναι απαραίτητα είναι σημαντικό να υπάρχουν στη διατροφή μιας απλά και μόνο επειδή τ απολαμβάνουμε και μας αρέσουν γευστικά. Ο σκοπός ενός ισορροπημένου διαιτολογίου είναι να μας εκπαιδεύσει όσων αφορά τη συχνότητα και την ποσότητα που χρειαζόμαστε από κάθε ομάδα τροφίμων, προκειμένου να έχουμε ένα υγιές βάρος.
Προσωπική ευθύνη: Μήπως σαμποτάρετε οι ίδιοι την προσπάθειά σας;
Όσο και αν η δίαιτα είναι υγιεινή και εύκολη στην εφαρμογή της, συχνά βλέπουμε ανθρώπους που μοιάζει να σαμποτάρουν –έστω και ασυνείδητα- την ίδια τους την προσπάθεια να χάσουν βάρους. Παρακάτω αναφέρονται κάποια παραδείγματα συμπεριφορών που εμποδίζουν την καλή έκβαση μιας δίαιτας.
Είναι η σωστή χρονική περίοδος;
Αρχικά, είναι σημαντικό να εξετάσει κάνεις αν και κατά πόσο η περίοδος που αποφασίζει να αρχίσει δίαιτα είναι πραγματικά κατάλληλη. Αν, για παράδειγμα, διανύετε μια περίοδο έντονου άγχους και στην πίεση που ήδη υπάρχει στη ζωή σας προσθέσετε και την πίεση να μειώσετε το φαγητό και ν' αδυνατίσετε, το πιο πιθανό είναι ότι πολύ σύντομα θα παρατήσετε την προσπάθεια.
Είναι ρεαλιστικές οι προσδοκίες σας;
Αν η προσδοκία σας είναι χάσετε 5 κιλά σε 5 μέρες ή η δραματική αλλαγή της ζωής σας όταν θ’ αδυνατίσετε, τότε είναι βέβαιο πως ακόμα κι αν ακολουθήσετε τη δίαιτα σύντομα θ’ απογοητευτείτε με τα αποτελέσματα και θα γυρίσετε στο υπερβολικό φαγητό.
Παράλειψη γευμάτων/ εσκεμμένη μείωση ποσοτήτων
Η εσκεμμένη παράλειψη γευμάτων ή η μείωση της ποσότητας τροφής που προτείνεται στο διατροφικό πλάνο έχει ως σκοπό την γρήγορη απώλεια βάρους. Σαν αποτέλεσμα, δημιουργείτε έντονο αίσθημα πείνας, που μπορεί να καταλήξει ακόμα και σε υπερφαγικό επεισόδιο.
Λανθασμένες πεποιθήσεις σχετικά με τη δίαιτα και το αδυνάτισμα
Σκέψεις του τύπου «για να αδυνατίσω θα πρέπει να πεινάσω», «αν χαλάσω τη δίαιτα το μεσημέρι θα πρέπει να μην φάω τίποτα το βράδυ», «αν φάω κάτι παραπάνω τότε πρέπει ν’ αρχίσω τη δίαιτα από την αρχή», «αν δεν τα καταφέρω κι αυτή τη φορά θα είμαι μια σκέτη αποτυχία», είναι απόψεις που δεν σας βοηθούν.
Απομόνωση
Ακολουθούν κάποια παραδείγματα: «αν πάω σε μια κοινωνική εκδήλωση θα σπάσω τη δίαιτα», «δεν θέλω να βλέπουν τι τρώω», «πρώτα θ’ αδυνατίσω κι έπειτα θ’ αρχίσω να βγαίνω με την παρέα μου» κ.λπ.
Καθρέφτης: μήπως έγινε ο καθημερινός σας κριτής;
Αν καθημερινά χρησιμοποιήτε τον καθρέφτη για να επικρίνετε τον εαυτό σας εστιαζόμενοι στα σημεία εκείνα που θεωρείτε παχιά και δεν σας αρέσουν, υπάρχουν πολλές πιθανότητες να δυσκολευτείτε ν’ ακολουθήσετε τη δίαιτα και να αναζητήσετε συναισθηματική ανακούφιση από το υπερβολικό φαγητό.
Συγκρίσεις
Η σύγκριση με τους άλλους, ειδικά όταν ο «χαμένος» είναι πάντα ο εαυτό μας δημιουργεί ένα συναίσθημα προσωπικής δυσαρέσκειας και έλλειψη αυτοαποδοχής. Ο καθένας μας είναι ένα ιδιαίτερο μοναδικό πλάσμα. Ο κάθε σωματότυπος έχει τις ιδιαιτερότητες του που τον κάνουν ξεχωριστό και τελικά... όμορφο!
Υποτιμητικά & επικριτικά σχόλια
Ακολουθούν κάποια παραδείγματα: «είμαι άσχημος-η», «είμαι αποτυχημένος-η», «είμαι ανεπαρκής» κ.λπ.
Καθημερινό ζύγισμα
Το καθημερινό ζύγισμα δεν ωφελεί. Μπορεί ακόμα να γίνει και εμμονή. Δημιουργεί ένα συναίσθημα άγχους και εστιάζει τη συνολική προσπάθεια στο νούμερο που αναγράφεται στη ζυγαριά, ακυρώνοντας συχνά την επιτυχία των ατόμων που προσπαθούν ν’ αποκτήσουν εγκράτεια στο φαγητό.
Σε καμία περίπτωση η ζυγαριά δεν μπορεί να αποτελέσει βαρόμετρο της προσπάθειάς μας να αδυνατίσουμε. Σε πολλές περιπτώσεις, βλέπουμε ότι το διατροφικό πλάνο μπορεί να ακολουθείται πιστά και η ζυγαριά να μην «κατεβαίνει» για ένα διάστημα. Μην απογοητεύεστε! Αργά ή γρήγορα τα κιλά θα χαθούν, συνεχίστε την προσπάθειά σας και αποφύγετε το καθημερινό ζύγισμα!
Εξάλλου, για να χάσει κανείς ένα κιλό σωματικού βάρους χρειάζεται να καταναλώσει περίπου 7.500 θερμίδες λιγότερες των αναγκών του. Συνεπώς, το εβδομαδιαίο ζύγισμα είναι υπέρ αρκετό.
Εν κατακλείδι
Η αυστηρότητα και η κακοποιητική συμπεριφορά απέναντι στον εαυτό μας, όχι μόνο δεν βοηθά, αλλά έχει αντίθετα αποτελέσματα στην προσπάθεια απώλειας του πλεονάζοντος βάρους.
Επιλέξτε μια υγιεινή και ισορροπημένη διατροφή που να σας δίνει τη δυνατότητα να απολαμβάνετε τρόφιμα που σας αρέσουν και που καλύπτουν τις ανάγκες σας.
Η προσπάθεια για αδυνάτισμα μπορεί να είναι μια ένδειξη αγάπης και φροντίδας για τον εαυτό μας.
