Η κατανάλωση τροφίμων είχε πάντα μεγάλη δυναμική, και ειδικότερα τις τελευταίες δεκαετίες έχει πάρει αρκετά διαφορετικές και μεγαλύτερες διαστάσεις σε σχέση με κάποια χρόνια πριν. Σύμφωνα με το Υπουργείο Γεωργίας των Ηνωμένων Πολιτειών (USDA), τα 210.000 παραδοσιακά καταστήματα τροφίμων πούλησαν 548 εκατομμύρια δολάρια από τη λιανική πώληση τροφίμων και μη προϊόντων τροφίμων το 2009.
Τα μικρά συνοικιακά σούπερ μάρκετ έγιναν πλέον μεγαλύτερα και άρχισαν να εμφανίζονται όλο και περισσότερα, με πληθώρα νέων προϊόντων, δίνοντας έτσι στον κόσμο πολλές επιλογές στο πώς και πού να ξοδέψουν τα χρήματά τους. Οι καταναλωτές έχουν αλλάξει επίσης δραματικά. Πλέον, έχουν να σκεφτούν να αγοράσουν πολλά περισσότερα τρόφιμα εκτός από αυτά για το βασικό μενού. Αγοράζουν προϊόντα τροφίμων σκεπτόμενοι ταυτόχρονα τη υγεία, την αξία, την ευεξία τους.
Οι διαιτολόγοι είναι αυτοί που κρατούν στα χέρια τους τον παλμό των καταναλωτών ως προς την αγορά τροφίμων, επομένως και αυτοί που μπορούν να τους βοηθήσουν να ανταποκριθούν στους καθημερινούς τους διατροφικούς στόχους.
Λίστα Αγορών: Συμπλήρωσε με θρεπτικές επιλογές το Shopping List σου [APP]
Οι διαιτολόγοι των ΗΠΑ που εργάζονται σε σούπερ μάρκετ πραγματοποίησαν Συμπόσιο στη Τζώρτζια των ΗΠΑ το Φεβρουάριο του 2012 (Oldways Supermarket Dietitian Symposium in Savannah, Georgia), ώστε να συζητήσουν πως θα αντιμετωπίζουν πλέον τους πελάτες τους, ώστε να έχουν μια πιο υγιεινή ζωή. Στο Συμπόσιο αναφέρθηκαν μεταξύ άλλων τα εξής:
Οικονομική κρίση και αγοραστές τροφίμων
Η υψηλή ανεργία, η αύξηση των τιμών των τροφίμων και των καυσίμων, η αύξηση των φόρων έχει κάνει τους καταναλωτές να είναι πιο επιφυλακτικοί και προσεκτικοί στον τρόπο με τον οποίο θα ξοδέψουν τα χρήματά τους. Ενώ στο παρελθόν η εγγύτητα ενός καταστήματος ήταν σημαντικός παράγοντας για το πού θα ψωνίσουν, σήμερα το κόστος των προϊόντων μπορεί επίσης να επηρεάσει σημαντικότατα την επιλογή τους. Είναι σύνηθες να διαλέγουν τα τρόφιμα που έχουν έκπτωση και να πηγαίνουν σε διαφορετικά καταστήματα για να βρουν άλλες ευκαιρίες.
Το ένα τρίτο των καταναλωτών αισθάνθηκε ότι η οικονομική τους κατάσταση θα επιδεινωθεί. Ωστόσο, τα καλά νέα είναι ότι οι περισσότερες οικογένειες επέστρεψαν στην κουζίνα, ετοιμάζοντας λίγο πάνω από 7 στα 10 γεύματα στο σπίτι το 2011 και αυξάνοντας τις αγορές βασικών συστατικών τροφίμων. Οι πωλήσεις των εστιατορίων στις ΗΠΑ έχουν πέσει τα τελευταία χρόνια, καθώς μόνο το 18% των γευμάτων αγοράστηκαν σε εστιατόρια. Καθώς όλο και περισσότεροι καταναλωτές τρώνε στο σπίτι, έχουν αυξηθεί οι πωλήσεις στα σούπερ μάρκετ έτοιμων τροφίμων για το σπίτι.
Ευκολία στην εύρεση και στη χρήση
Η λιανική βιομηχανία τροφίμων έχει πρόσβαση σε μία άνευ προηγουμένου ποσότητα δεδομένων, σχετικά με τις αγοραστικές συνήθειες των καταναλωτών τροφίμων. Για παράδειγμα, μπορούν να μετρήσουν τη θερμότητα σε διάφορα σημεία του σούπερ μάρκετ, ώστε να κατανοήσουν πού περνούν το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου τους οι αγοραστές. Έχει φανεί έτσι, ότι η ευκολία συνεχίζει να κυριαρχεί επηρεάζοντας τις αγοραστικές επιλογές τροφίμων. Οι άνθρωποι ξοδεύουν περισσότερο χρόνο περιμετρικά για να έχουν γρήγορα ψώνια, παρά στο κέντρο του καταστήματος.
Τα καταστήματα ξοδεύουν εκατομμύρια για την εμφάνιση των συσκευασιών και την τοποθέτηση διαγραμμάτων ή μοντέλων για την τοποθέτηση των προϊόντων στα ράφια, ώστε να προκαλέσουν τις αγορές ακόμη περισσότερων προϊόντων. Για παράδειγμα, εάν υπάρχει μια οθόνη που δείχνει ζυμαρικά μαγειρεμένα με σάλτσα ζυμαρικών, παρμεζάνα, βούτυρο και ψωμί, είναι πιθανόν να αυξηθούν οι συνολικές πωλήσεις σε όλα αυτά τα συστατικά.
Υπάρχει γενικά η ζήτηση για πιο εύκολες επιλογές όπως το έτοιμο προς κατανάλωση φαγητό, τα φιλικά για τα παιδιά τρόφιμα, οι συσκευασίες με υγιεινά γεύματα καθώς και τα υγιεινά γεύματα μικροκυμάτων. Τα δεδομένα δείχνουν ότι οι πιο δημοφιλείς κατηγορίες τροφίμων είναι τα ψητά κρέατα και πουλερικά, τα φρεσκοκομμένα λαχανικά, τα τρόφιμα που μπορούν να μαγειρευτούν σε μικρές συσκευές, τα κατεψυγμένα συστατικά (όπως κοτόπουλο, ψάρια, οστρακοειδή και λαχανικά) και γενικά τα τρόφιμα με απλές οδηγίες, μικρό χρόνο μαγειρέματος και εύκολες προτάσεις σερβιρίσματος.
Νέα στάση για την υγεία και την ευεξία
Όπως αναφέρθηκε στο συμπόσιο, είμαστε στη μέση μιας πολιτιστικής στροφής προς την υγεία και την ποιότητα ζωής. Δέκα χρόνια πριν, ως ευεξία (wellness) οριζόταν το να «μην είσαι άρρωστος». Τώρα περιλαμβάνει και θέματα όπως το περιβάλλον και η βιωσιμότητα. Είναι μια ευρύτερη έννοια της ποιότητας της ζωής. Κινούμαστε από την ιδέα της γρήγορης λύσης για την αντιμετώπιση μιας κρίσης ή ασθένειας, στην ιδέα της βελτίωσης της υγείας μέσω της πρόληψης, της ζωτικότητας, των μακροπρόθεσμων λύσεων, ακόμη και της διασκέδασης. Είμαστε σε μια νέα εποχή, αυτήν της ευεξίας. Οι καταναλωτές θέλουν τα τρόφιμα που είναι γενικά καλά, και όχι απλά καλά για αυτούς.
Καλύτερη ποιότητα θρεπτικών συστατικών στο καλάθι
Τι κάνουν οι καταναλωτές όταν πρέπει να επιλέξουν υγιεινά τρόφιμα, όπως φρούτα και λαχανικά; Παιδιά ηλικίας κάτω των 12 ετών και ενήλικες 45 έως 65 ετών τρώνε περισσότερο, αλλά τα παιδιά και οι έφηβοι καθώς και οι ενήλικες άνω των 65 ετών τρώνε λιγότερο. Κατά μέσο όρο, οι Αμερικάνοι τρώνε 1,8 φλιτζάνια φρούτων και λαχανικών ανά ημέρα. Επιπλέον, έρευνα καταναλωτών δείχνει ότι οι μητέρες αισθάνονται ένοχες όταν η σίτιση των οικογενειών τους δεν περιλαμβάνει φρέσκα φρούτα και λαχανικά.
Οι καταναλωτές δεν πιστεύουν ότι τα κατεψυγμένα φρούτα και λαχανικά είναι εξίσου καλά. Οι πελάτες είναι επίσης «πεινασμένοι» για πληροφορίες. Θέλουν να ξέρουν πως θα θέσουν ένα υγιεινό φαγητό στο τραπέζι.
“Social" shopping
Οι ιστότοποι κοινωνικής δικτύωσης, όπως το Facebook, το Twitter, και το Pinterest, καθώς και ένα πλήθος από εφαρμογές smartphone και ιστοσελίδες, έχουν διαμορφώσει ένα σαφή αντίκτυπο στις διατροφικές επιλογές των καταναλωτών.
Τα σούπερ μάρκετ χρησιμοποιούν το Twitter με διάφορους τρόπους, όπως για δημιουργία υπηρεσιών, επίλυση προβλημάτων, ανακλήσεις τροφίμων και ειδοποιήσεις ασφαλείας, προώθηση των πωλήσεων, παροχή πληροφοριών, ιδέες για συνταγές, ενημέρωση για τις ιστοσελίδες τους και ανακοινώσεις για τις εκδηλώσεις τους. Επιπλέον, με τη χρήση ενός smartphone, οι καταναλωτές μπορούν να συγκρίνουν τις τιμές των τροφίμων, να αναζητήσουν στοιχεία για τη διατροφή, να ψάξουν πιο υγιεινές εναλλακτικές λύσεις, να κατεβάσουν εφαρμογές ημερολογίου τροφίμων, να συγκρίνουν τις επιλογές τους μαζί με κάποιον άλλο.
Επηρεάζοντας την διατροφή
Πολλές από τις διαδεδομένες τάσεις στα ψώνια επηρεάζουν άμεσα την υγεία των καταναλωτών. Εάν οι άνθρωποι στραφούν περισσότερο στην αγορά τροφίμων από μη παραδοσιακές επιχειρήσεις λιανικής πώλησης, ίσως χάσουν τα απαραίτητα συστατικά για να δημιουργήσουν μια ισορροπημένη διατροφή. Ενώ ορισμένα καταστήματα προσφέρουν περισσότερες, πλούσιες σε θρεπτικά συστατικά επιλογές τροφίμων (όπως φρούτα, λαχανικά, γαλακτοκομικά χαμηλά σε λιπαρά, άπαχο κρέας, όσπρια και δημητριακά ολικής άλεσης), άλλοι προμηθευτές, όπως τα φαρμακεία, τα καταστήματα έτοιμων φαγητών, τα εκπτωτικά καταστήματα, μπορεί έχουν περιορισμένες υψηλής θρεπτικής αξίας επιλογές τροφίμων. Η έμφαση στην εξοικονόμηση κόστους υπάρχει πάντα ο κίνδυνος να οδηγήσει σε περαιτέρω μείωση των υγιεινών αγορών από τους καταναλωτές.
Ωστόσο, υπάρχουν και πολλές θετικές τάσεις. Μια νέα θετική στροφή προς την ευεξία σημαίνει μεγαλύτερο ενθουσιασμό και ευκαιρίες για να οδηγήσει τον κόσμο σε πιο υγιεινές επιλογές τροφίμων. Η επιστροφή στην κουζίνα, με σκοπό να εξοικονομηθούν χρήματα, μπορεί να δώσει την ευκαιρία στους καταναλωτές να δημιουργούν πιο απλά, νόστιμα και παράλληλα ισορροπημένα γεύματα για όλη την οικογένεια. Επιπλέον, όσον αφορά στην αύξηση της κοινωνικής δικτύωσης, οι καταναλωτές μπορούν να ενημερώνονται από έμπειρους επιστήμονες διατροφής και διαιτολόγους, οι οποίοι ασχολούνται με την αποστολή γνώσεων και θετικών μηνυμάτων διατροφής, μέσα από blogs, ιστοσελίδες με συνταγές, tweets και πολλές άλλες εφαρμογές.
