O καφές είναι μια σημαντική πηγή καφεΐνης, η οποία έχει αποδειχθεί ότι μπορεί να μειώσει την ευαισθησία στην ινσουλίνη, αλλά διαθέτει και δυνητικά ευεργετικά αποτελέσματα στη γενικότερη υγεία.
Κατανάλωση καφέ και μειωμένος κίνδυνος διαβήτη
Πιο συγκεκριμένα, η κατανάλωση καφέ έχει συσχετιστεί με ένα σημαντικά χαμηλότερο κίνδυνο διαβήτη τύπου 2 μέσα από προοπτικές μελέτες που πραγματποιήθηκαν στις Ηνωμένες Πολιτείες (ΗΠΑ), σε χώρες της Ευρώπης και της Ασίας, την τελευταία δεκαετία.
Σε κάποιες από τις μελέτες που έχουν γίνει πάνω σε αυτό το θέμα, η πρόσληψη καφεΐνης συσχετίστηκε με τη μειωμένη ευαισθησία στην ινσουλίνη και την ανοχή της γλυκόζης. Από τις περισσότερες μελέτες, φάνηκε ότι τα άτομα που πίνουν καφέ μακροχρόνια, έχουν λιγότερες πιθανότητες να προσβληθούν από διαβήτη τύπου 2, σε σύγκριση με άτομα που δεν πίνουν καφέ.
Έτσι, σε παλιότερη έρευνα του 2004 με 17.000 άτομα, ηλικίας από 30 έως 60 ετών, είχε φανεί ότι όσοι έπιναν τουλάχιστον 7 φλιτζάνια καφέ την ημέρα, είχαν 50% λιγότερο κίνδυνο να προσβληθούν από το διαβήτη τύπου 2, σε σύγκριση με αυτούς που έπιναν λιγότερα από 2 φλιτζάνια καφέ την ημέρα.
Τι έδειξε η μελέτη από το πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ;
Επίσης, μελέτη από το πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, σε έρευνα που πραγματοποιήθηκε σε δείγμα 41.934 ανδρών, από το 1986 έως το 1998 και 84.276 γυναικών από το 1980 έως το 1998 έδειξε ότι:
Οι άνδρες που έπιναν περισσότερα από 6 φλιτζάνια κανονικού καφέ (με καφεΐνη), είχαν 50% λιγότερο κίνδυνο να προσβληθούν από διαβήτη τύπου 2, σε σύγκριση με τους άνδρες που δεν έπιναν καθόλου καφέ, ενώ οι γυναίκες που έπιναν περισσότερα από 6 φλιτζάνια κανονικού καφέ, είχαν 30% λιγότερο κίνδυνο να προσβληθούν από διαβήτη τύπου 2, σε σύγκριση με τις γυναίκες που δεν έπιναν καθόλου καφέ.
Στη μελέτη αυτή, η μείωση του κινδύνου για διαβήτη τύπου 2, συσχετιζόταν με τη συνολική ποσότητα καφεΐνης που έπαιρναν οι συμμετέχοντες, είτε από τον καφέ τους, είτε από άλλα ποτά που έπιναν και που περιείχαν καφεΐνη, ενώ έδειξε ότι ο καφές χωρίς καφεΐνη δεν είχε το ίδιο αποτέλεσμα.
Μελέτη του 2009, έδειξε ότι όσοι πίνουν καφέ και τσάι διατρέχουν μειωμένο κίνδυνο να αναπτύξουν διαβήτη, σύμφωνα με την ανάλυση 18 διαφορετικών μελετών στις οποίες συμμετείχαν σχεδόν 500.000 εθελοντές. Σύμφωνα με την ανάλυση, όσοι έπιναν τρία ή τέσσερα φλιτζάνια κανονικό καφέ ή τσάι την ημέρα, παρουσίασαν μειωμένο κίνδυνο για διαβήτη κατά 20% ή περισσότερο. Σε όσους, όμως, προτιμούαν τον ντεκαφεϊνέ καφέ, η αντίστοιχη μείωση ήταν 33%.
Κάθε επιπλέον φλιτζάνι καφέ την ημέρα, πέρα από τα 3-4, μείωνε τον κίνδυνο διαβήτη κατά ένα πρόσθετο 7%
Ποιοι οι προτεινόμενοι μηχανισμοί;
Αν και η σχέση της πρόληψης του διαβήτη και της πρόσληψης καφέ φαίνεται να είναι θετική, δεν είναι ακόμα απόλυτα εξακριβωμένος ο πιθανός μηχανισμός, μέσα από τον οποίο αναπτύσεται αυτή η σχέση. Έτσι κάποιοι από τους προτεινόμενους μηχανισμούς είναι:
Μέσω του ανταγωνισμού των υποδοχέων αδενοσίνης
Η καφεΐνη μπορεί να μειώσει την ευαισθησία στην ινσουλίνη, μέσω του ανταγωνισμού των υποδοχέων αδενοσίνης ή με τη διέλευση του φραγμού αίματος-εγκεφάλου και διεγείροντας την απελευθέρωση επινεφρίνης. Ωστόσο, η ανοχή σε αυτές τις επιδράσεις της καφεΐνης μπορεί να αναπτυχθεί μετά από μακροπρόθεσμη πρόσληψη.
Πιθανός μοριακός μηχανισμός
Μελετητές από το UCLA πρότειναν ένα πιθανό μοριακό μηχανισμό πίσω από προστατευτική δράση του καφέ. Πιο συγκεκριμένα συσχέτισαν μια πρωτεΐνη τη sex hormone-binding globulin (SHBG), η οποία ρυθμίζει τη βιολογική δράση των ορμονών του σώματος, την τεστοστερόνη και τα οιστρογόνα, με την ανάπτυξη του διαβήτη τύπου 2.
Συσχέτιση με τα επίπεδα αντιπονεκτίνης
Η κατανάλωση καφέ έχει συσχετιστεί με υψηλότερες συγκεντρώσεις αντιπονεκτίνης, χαμηλότερες συγκεντρώσεις των δεικτών φλεγμονής και χαμηλότερα επίπεδα των δεικτών ηπατικής βλάβης. Σε μια πρόσφατη μη-τυχαιοποιημένη μελέτη, οι αυξήσεις στην κατανάλωση καφέ συσχετίστηκαν επίσης με αυξήσεις στα επίπεδα αντιπονεκτίνης. Τα υψηλότερα επίπεδα αντιπονεκτίνης συσχετίζονται με χαμηλότερο κίνδυνο T2DM, που ενδεχομένως θα αντικατοπτρίζει αντιφλεγμονώδεις επιδράσεις της ινσουλίνης.
Ιντερλευκίνης-6 (IL-6) και ινσουλινοαντίσταση
Φλεγμονώδεις δείκτες, συμπεριλαμβανομένων της ιντερλευκίνης-6 (IL-6), έχουν επίσης ενοχοποιηθεί για την ανάπτυξη της ινσουλίνο-αντίστασης.
Φυτοχημικές και αντιοξειδωτικές ουσίες
Ο καφές περιέχει, πέρα από την καφεΐνη, μια πλούσια πηγή άλλων φυτοχημικών ουσιών, όπως το χλωρογενικό οξύ και η τριγονελλίνη, οι οποίες μπορεί να βελτιώσουν το μεταβολισμό της γλυκόζης με ευεργετικά αποτελέσματα για το οξειδωτικό στρες, τη γλυκονεογένεση, ορμόνες του εντέρου, ή την εντερική χλωρίδα.
Επίσης, άλλες ουσίες στον καφέ, όπως το μαγνήσιο, το κάλλιο και άλλες αντιοξειδωτικές ουσίες, είναι πιθανόν ότι βελτιώνουν την ευαισθησία των κυττάρων στην ινσουλίνη, απομακρύνοντας έτσι τον κίνδυνο για διαβήτη.
