Μήπως χρειάζεστε μαγνήσιο;

Τι κοινό έχουν τρόφιμα όπως οι ξηροί καρποί, τα λαχανικά, το κακάο και τα δημητριακά ολικής αλέσεως; Είναι όλα πλούσια σε μαγνήσιο, ένα μέταλλο πολύτιμο για την υγεία, το οποίο όμως συχνά στερείται ο οργανισμός λόγω λανθασμένης διατροφής και άλλων παραγόντων. Το αποτέλεσμα; Στρες, πονοκέφαλος, κόπωση, τάσεις αϋπνίας, μυϊκές κράμπες, έλλειψη όρεξης... Συμπτώματα που σπάνια προδίδουν τον πραγματικό ένοχο. Εσείς όμως μπορείτε να τον ξεσκεπάσετε και να γλιτώσετε μια και καλή από αυτόν. Πώς; Ακολουθώντας μια σωστή και ισορροπημένη διατροφή!

Τα προβλήματα που προκύπτουν από την έλλειψη μαγνησίου, είναι τέτοια που δεν οδηγούν εύκολα στον εντοπισμό της αιτίας τους. Έτσι, δεν δίνεται η δέουσα προσοχή στη σπουδαιότητα του εν λόγω μετάλλου και οι διαταραχές διαιωνίζονται. Ωστόσο, έχει αποδειχτεί ότι σε πολλές περιπτώσεις ένα συμπλήρωμα είναι αρκετό για να εξισορροπήσει τα επίπεδα μαγνησίου στο εσωτερικό των κυττάρων και άρα να ανακουφίσει πολλές διαταραχές χωρίς να χρειαστεί η λήψη φαρμάκων.

Υπολογίζεται ότι το μαγνήσιο συμμετέχει σε περισσότερες από 300 βιοχημικές αντιδράσεις του οργανισμού, μεταξύ των οποίων στη ρύθμιση του νευρικού συστήματος (μειώνει τη διέγερση των νεύρων), τη λειτουργία των κυττάρων των μυών (και της καρδιάς) και τη διατήρηση του μυϊκού τόνου, καθώς και στον σχηματισμό των οστών. Επιπλέον, συμβάλλει στη λειτουργία του μεταβολισμού και αυξάνει την ευαισθησία των ιστών στην ινσουλίνη, την ορμόνη που ρυθμίζει την είσοδο του σακχάρου στα κύτταρα.

Ποια είναι τα συμπτώματα της έλλειψης μαγνησίου;

Έτσι λοιπόν, οι διαταραχές που μπορεί να παρουσιαστούν λόγω έλλειψης μαγνησίου, είναι πολλές και αφορούν σε διάφορα όργανα και συστήματα του οργανισμού. Τα πιο κοινά συμπτώματα είναι:

• Αϋπνία
• Διαταραχές της διάθεσης, όπως ευερεθιστότητα, ήπιας μορφής κατάθλιψη, σύγχυση, νευρικότητα και άγχος
• Αδυναμία, χρόνια κόπωση και αδυναμία στα μάτια
• Μυϊκές κράμπες και μούδιασματα στα χέρια και τα πόδια
• Έλλειψη όρεξης, μετεωρισμός, δυσκοιλιότητα ή διάρροια
• Μεταβολικές διαταραχές, όπως αύξηση της γλυκαιμίας (των επιπέδων σακχάρου στο αίμα)
• Πονοκέφαλος, κυρίως λόγω καταστάσεων νευρικής ή μυϊκής έντασης
• Μειωμένη αντίσταση στο στρες
• Ταχυπαλμίες ή μικρής διάρκειας καρδιακές αρρυθμίες, αίσθημα θωρακικού βάρους ή υψηλή πίεση, εμφανίζονται σε χρόνια έλλειψη μαγνησίου

Ένα συμπλήρωμα μαγνησίου συμβάλλει στη βελτίωση του μεγαλύτερου μέρους αυτών των διαταραχών.

Ποιος ο ρόλος του μαγνησίου στην υγεία;

Στην εγκυμοσύνη

Το μαγνήσιο είναι απαραίτητο ιδίως στις γυναίκες. Σε συγκεκριμένες, μάλιστα, περιπτώσεις είναι πολύ σημαντική η πρόληψη μιας πιθανής έλλειψής του. Στην εγκυμοσύνη, για παράδειγμα, το μαγνήσιο συμβάλλει στην πρόληψη και την αντιμετώπιση επεισοδίων προεκλαμψίας, μιας ασθένειας που χαρακτηρίζεται από αυξημένη πίεση του αίματος, πρηξίματα και παρουσία πρωτεϊνών στα ούρα. Αυτή η κατάσταση μπορεί να οδηγήσει σε πρόωρο τοκετό. Όπως εξηγούν οι ειδικοί, είναι πιθανό αυτή η διαταραχή να οφείλεται σε κακή αιμάτωση του πλακούντα, του μητρικού ιστού που θρέφει το έμβρυο. Ενδεικτικά, η ημερήσια συνιστώμενη δόση μαγνησίου για τις εγκύους είναι 320 mg.

Στην εμμηνόπαυση

Ένα συμπλήρωμα μαγνησίου μπορεί όμως να αποδειχτεί πολύτιμο και για τις γυναίκες που έχουν περάσει στην εμμηνόπαυση, αφού συμβάλλει στον περιορισμό της οστεοπόρωσης. Ο μηχανισμός σχηματισμού των οστών εξαρτάται από δύο μέταλλα: το ασβέστιο και το μαγνήσιο. Το μαγνήσιο παίζει καθοριστικό ρόλο στην ανανέωση των κυττάρων, που πραγματοποιείται σωστά όταν υπάρχει ισορροπημένη σχέση ανάμεσα στα δύο παραπάνω μέταλλα. Μία πιθανή ανισορροπία, δηλαδή όταν η ποσότητα του ασβεστίου είναι αυξημένη ενώ του μαγνησίου πεσμένη, εντείνει τον κίνδυνο της οστεοπόρωσης. Έτσι, αυξημένη πρόσληψη μαγνησίου έχει σχετιστεί με την αύξηση της οστικής πυκνότητας των νέων γυναικών και ανδρών, αλλά και με την ελαχιστοποίηση της απώλειας της οστικής μάζας κατά την εμμηνόπαυση αλλά και αργότερα προσλαμβάνοντας τα κατάγματα της τρίτης ηλικίας.

Στην αρτηριακή υπέρταση

Έχει αποδειχθεί ότι ο συνδυασμός της μειωμένης πρόσληψης νατρίου (αλάτι) και της αύξησης της πρόσληψης καλίου (πατάτες, μπανάνες, πορτοκάλια κ.α.), ασβεστίου (γαλακτοκομικά) και μαγνησίου, γνωστής και ως δίαιτας που «ρίχνει» την πίεση έχει εξαιρετικά αποτελέσματα στην πτώση της αρτηριακής υπέρτασης.

Αποτελεσματικό κατά του ευερέθιστου εντέρου 

Το μαγνήσιο αποδεικνύεται αποτελεσματικό και σε περίπτωση ευερέθιστου εντέρου, μία ακόμη διαταραχή που εμφανίζουν κατά κύριο λόγο οι γυναίκες, λόγω στρες, κακής διατροφής και ανθυγιεινού τρόπου ζωής. Το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου χαρακτηρίζεται από πόνο και ακανόνιστη εντερική λειτουργία, όπως δυσκοιλιότητα ή διάρροια ή εναλλαγή των δύο. Το μαγνήσιο, ευνοώντας τη μυϊκή χαλάρωση, συμβάλλει στη μείωση των κοιλιακών σπασμών, που εμφανίζονται στις οξείες φάσεις αυτής της διαταραχής, και ταυτόχρονα ανακουφίζει τους πόνους και τα πρηξίματα που προκαλούνται από την ανώμαλη κινητικότητα του εντέρου.

Διαβάστε Επίσης: Έχεις Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου, πώς να το Αντιμετωπίσεις;

Στο διαβήτη

Στο διαβήτη τύπου 2 οι πρώτες κλινικές μελέτες μας δείχνουν ότι η λήψη μαγνησίου, αντιοξειδωτικών και χρωμίου βοηθούν τόσο στην αυξημένη ευαισθησία εκ μέρους των ιστών στην ινσουλίνη αλλά και στον καλύτερο μεταβολικό έλεγχο και την πρόληψη των επιπλοκών στα διαβητικά άτομα. Μια και τα αντιοξειδωτικά, το χρώμιο και το μαγνήσιο δεν παρουσιάζουν ιδιαίτερες παρενέργειες κατά την λήξη τους θα μπορούσαν να ληφθούν υπόψιν ως συμπληρωματική αγωγή στην αντιμετώπιση του Σακχαρώδους Διαβήτη τύπου 2.

Στην υψηλή χοληστερίνη

Πρόσφατες επιστημονικές έρευνες έδειξαν ότι το μαγνήσιο παίζει σημαντικό ρόλο στο μεταβολισμό των λιπιδίων συμμετέχοντας σε ένζυμα που παίρνουν μέρος σ΄ αυτές τις διαδικασίες.

Το μαγνήσιο όταν βρίσκεται σε καλές συγκεντρώσεις μέσα στα κύτταρα φαίνεται ότι αναστέλλει τη λειτουργία κάποιων ενζύμων με αποτέλεσμα την μείωση της χοληστερόλης.

Στην εμμηνορρυσία

Άλλες έρευνες έχουν δείξει ότι υπάρχει σχέση ανάμεσα στο μαγνήσιο και το προεμμηνορροϊκό σύνδρομο, δηλαδή όλες τις σωματικές και συναισθηματικές διαταραχές που εκδηλώνονται λίγο πριν τον ερχομό της εμμηνορρυσίας, όπως ευερεθιστότητα, νευρική ένταση, άγχος, κοιλιακό πρήξιμο και κατακράτηση υγρών. Σε πολλές γυναίκες που υποφέρουν από αυτές τις διαταραχές, εντοπίστηκε μειωμένη συγκέντρωση μαγνησίου στον οργανισμό τους, πιθανότατα λόγω των ορμονικών διακυμάνσεων που σχετίζονται με αυτήν την φάση του εμμηνορροϊκού κύκλου. Η αυξημένη έκκριση ορισμένων ορμονών, των λεγόμενων μεταλλοκορτικοειδών, από τη μια μεριά ευνοεί την αποβολή του μαγνησίου μέσω των ούρων, και από την άλλη προκαλεί μείωση της απορρόφησής του από το έντερο. Η επακόλουθη έλλειψη του μετάλλου μπορεί να προκαλέσει μεταπτώσεις της διάθεσης και πόνο στους μυς και το στήθος.

Όπως εξηγούν οι ειδικοί, το μαγνήσιο συμμετέχει στη λειτουργία των νευρικών κυττάρων, ενώ παίζει ρόλο και στην ισορροπία της σεροτονίνης και της ντοπαμίνης, που ευθύνονται για τις μεταπτώσεις της διάθεσης. Ένα συμπλήρωμα λοιπόν μπορεί να αποδειχτεί ευεργετικό για το προεμμηνορροϊκό σύνδρομο, αλλά και για τους κοιλιακούς πόνους που εμφανίζονται κατά τη διάρκεια της εμμηνόρροιας, λόγω της μεγάλης παραγωγής προσταγλανδινών.

Στην άσκηση και στον αθλητισμό

Έχει παρατηρηθεί ότι η άσκηση οδηγεί σε μια ανακατανομή του μαγνησίου στο σώμα, έτσι ώστε να μπορεί να εξυπηρετήσει τις μεταβολικές ανάγκες. Οριακή έλλειψη μαγνησίου επηρεάζει τις αθλητικές αποδόσεις και αυξάνει τις αρνητικές συνέπειες της εντατικής άθλησης (όπως πχ. Τις οξειδωτικές διαταραχές).

Η έντονη άθληση αυξάνει την απώλεια του μαγνησίου μέσω του ιδρώτα και της διούρησης κατά 10-20%

Σύμφωνα με πρόσφατες παρατηρήσεις στην διατροφή των αθλητών βρέθηκε ότι η πρόσληψη μαγνησίου μικρότερη από 260 mg για τους άνδρες αθλητές και 220 mg για τις αθλήτριες ανά ημέρα οδηγεί σε έλλειψη μαγνησίου.

Καλό θα ήταν, τα άτομα τα οποία ασχολούνται με τον αθλητισμό να ελέγχουν κατά διαστήματα τα επίπεδα του μαγνησίου στον οργανισμό τους έτσι ώστε να τα διορθώνουν, αποφεύγοντας τον επηρεασμό της φυσικής τους κατάστασης και την εμφάνιση αρνητικών για την υγεία τους συνεπειών όπως ανοσοκαταστολή, οξειδωτικές βλάβες, αρρυθμίες κ.α.

Ποια είναι τα συμπληρώματα μαγνησίου;

Με δεδομένο ότι το μαγνήσιο που λαμβάνεται μέσω της διατροφής, μπορεί να μην είναι αρκετό λόγω της μειωμένης απορρόφησής του από τον οργανισμό, σε ορισμένες περιπτώσεις είναι απαραίτητη η λήψη συμπληρωμάτων. Πρόκειται για έτοιμα προϊόντα που κυκλοφορούν σε κάψουλες ή φιαλίδια. Κλινικές έρευνες έχουν δείξει ότι η λήψη συμπληρωμάτων μαγνησίου, όταν γίνεται παράλληλα με βιταμίνη Β6, είναι πιο αποτελεσματική για την καταπολέμηση διαφόρων διαταραχών, γιατί επιτρέπει στο μαγνήσιο να διεισδύει καλύτερα στο εσωτερικό των κυττάρων.

Αξίζει να σημειωθεί ότι μικρές ποσότητες μαγνησίου υπάρχουν και σε ορισμένα πολυβιταμινούχα συμπληρώματα, αλλά σε πολύ μικρότερη ποσότητα. Σε κάθε περίπτωση πάντως, τα συμπληρώματα θα πρέπει να λαμβάνονται μετά από συμβουλή γιατρού και μόνο όταν, για διάφορους λόγους, δεν μπορεί να ληφθεί η απαραίτητη δόση μαγνησίου μέσω της διατροφής.

Ποια είναι η ημερήσια συνιστώμενη δόση;

Η ιδανική ημερήσια συνιστώμενη δόση για τον κάθε άνθρωπο εξαρτάται από:

• Διάφορους παράγοντες, όπως το φύλο και την ηλικία,
• Διάφορες καταστάσεις, όπως την εγκυμοσύνη και την εμμηνόπαυση,
• Πιθανά προβλήματα υγείας, όπως την παρουσία οστεοπόρωσης.

Σε γενικές γραμμές, τα υγιή άτομα θα πρέπει να λαμβάνουν περίπου 6 mg  για κάθε κιλό βάρους: ενδεικτικά, για τις γυναίκες η ημερήσια συνιστώμενη δόση είναι περίπου 280 mg την ημέρα, ενώ για τους άντρες μπορεί να φτάσει έως και τα 350 mg.

Στην περίπτωση των συμπληρωμάτων διατροφής, αναγράφεται πάντα στη συσκευασία η ποσότητα που περιέχεται σε κάθε κάψουλα, καθώς και η ημερήσια συνιστώμενη δόση, που συνήθως είναι 1-2 κάψουλες. Σε κάθε περίπτωση, ο γιατρός είναι αυτός που θα ορίσει την κατάλληλη δοσολογία ανά περίπτωση. Πάντως, όταν δεν υπάρχουν προβλήματα υγείας, τότε ακόμα και σε περίπτωση υπερδοσολογίας, δεν συμβαίνει τίποτα, αφού το περίσσιο μαγνήσιο δεν απορροφάται από τον οργανισμό. Αντιθέτως, τα συμπληρώματα δεν θα πρέπει να λαμβάνονται αυθαιρέτως από άτομα που αντιμετωπίζουν προβλήματα με τα νεφρά ή το συκώτι τους, γιατί μπορεί να υπάρξουν σοβαρές επιπτώσεις. Σε αυτές τις περιπτώσεις, καθότι δεν πραγματοποιείται φυσιολογικά η διαδικασία αποβολής των αλάτων μέσω των ούρων, μπορεί να προκληθεί συσσώρευση μαγνησίου στον οργανισμό.

Ποιες είναι οι πηγές του μαγνησίου;

Πράσινο φως για λαχανικά και σοκολάτα

Για να εξασφαλίζετε μία επαρκή ημερήσια δόση μαγνησίου, θα πρέπει να ποντάρετε σε τρόφιμα που είναι πλούσια στο εν λόγω μέταλλο, όπως τα δημητριακά ολικής αλέσεως, τα φυλλώδη λαχανικά, οι ξηροί καρποί και η σοκολάτα. Δείτε παρακάτω ποια τρόφιμα είναι λιγότερο ή περισσότερο πλούσια σε μαγνήσιο.

Ιδιαίτερες περιπτώσεις

Από όλο το μαγνήσιο που λαμβάνεται μέσω της διατροφής, το έντερο απορροφάει μόνο το ένα τρίτο, ενώ αποβάλλει το υπόλοιπο. Την ίδια στιγμή, υπάρχουν κάποιες περιπτώσεις όπου καταναλώνεται μεγαλύτερη ποσότητα  μαγνησίου, όπως με την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ (αντλείται περισσότερο μαγνήσιο από τους ιστούς και αυξάνεται η αποβολή του με τα ούρα, με το έντονο στρες, γιατί σε αυτήν την κατάσταση ο οργανισμός καταναλώνει περισσότερο), με τη διάρροια και τον εμετό. Στην περίπτωση της διάρροιας, το γρήγορο πέρασμα των θρεπτικών συστατικών μέσω του εντέρου εμποδίζει την απορρόφηση ορισμένων ουσιών, μεταξύ των οποίων και του μαγνησίου, ενώ στην περίπτωση του εμετού, τα τρόφιμα που περιέχουν μαγνήσιο, δεν φτάνουν καν στο έντερο, όπου κανονικά θα απορροφούνταν.

Αξίζει να σημειωθεί ότι στην απώλεια μαγνησίου συμβάλλει και η λήψη ορισμένων φαρμάκων, όπως των διουρητικών και των αντισυλληπτικών χαπιών.

Προσοχή με τη μαγνησία

Προσοχή με το οξείδιο του μαγνησίου, ή τη λεγόμενη μαγνησία, που υπάρχει σε πολλά φαρμακευτικά παρασκευάσματα. Με αυτήν τη μορφή, το μέταλλο δεν απορροφάται ή απορροφάται σε πολύ μικρό ποσοστό, οπότε δεν είναι αποτελεσματικό ως συμπλήρωμα. Χρησιμεύει μόνο ως αντιόξινο και καθαρτικό, καθότι είναι σε θέση να εξουδετερώνει τα οξέα και να διεγείρει την εντερική μετάβαση.

Διαβάστε Επίσης: Γάλα Μαγνησίας, τι είναι και πώς καταναλώνεται;

Πως μετράμε το μαγνήσιο στο ανθρώπινο σώμα;

Δεν υπάρχει μία συγκεκριμένη εξέταση που να παρέχει ακριβείς πληροφορίες σχετικά με την ποσότητα μαγνησίου στο εσωτερικό των κυττάρων. Ωστόσο, μπορεί να σας φανούν χρήσιμα τα εξής τεστ:

• Η μαγνησιαιμία, μία κοινή ανάλυση αίματος, μετρά τη συγκέντρωση μαγνησίου στο αίμα. Έχει φανεί όμως ότι οι φυσιολογικές τιμές δεν συνεπάγονται και επαρκή ποσότητα μαγνησίου στο εσωτερικό των κυττάρων, καθότι μόνο το 1% του συνολικού μαγνησίου του οργανισμού βρίσκεται στο αίμα. Η εν λόγω εξέταση πραγματοποιείται σχεδόν σε όλα τα μικροβιολογικά εργαστήρια.
• Το ερυθροκυτταρικό μαγνήσιο, μία εξέταση αίματος που μετράει την ποσότητα μαγνησίου στο εσωτερικό των ερυθρών αιμοσφαιρίων. Δεν την πραγματοποιούν όλα τα μικροβιολογικά εργαστήρια.
• Το μεταλλόγραμμα, που υπολογίζει την ποσότητα μαγνησίου στα μαλλιά. Το συγκεκριμένο τεστ χρησιμεύει κυρίως για να αξιολόγηση της ποσότητας των τοξικών μετάλλων που συσσωρεύονται στο σώμα. Πραγματοποιείται μόνο στα ιδιωτικά μικροβιολογικά εργαστήρια.